W czwartek, 16 maja 2024, służba prasowa Komponentu Lotniczego Sił Zbrojnych Belgii (Luchtcomponent) poinformowała w mediach społecznościowych, że 14 maja z lotniska przyzakładowego FACO (Final Assembly and Check-Out) spółki Lockheed Martin w Fort Worth w Teksasie oblatano pierwszy z 34 samolotów wielozadaniowych F-35A Lightning II przeznaczonych dla nich.
Zdjęcia: Kyle Larson, Lockheed Martin Aeronautics Company
Samolot o nr taktycznym FL003 i nr seryjnym AY-03, a więc trzeci z czterech dotąd wyprodukowanych, z widocznymi w klasycznych kolorach znakami przynależności państwowej, a nie w barwach odcieni szarości (tzw. low-visibility, low-vis), jak większość F-35 (w tym polskie), oprócz duńskich, wystartował do dziewiczego lotu z pasa startowego nr 36 o godz. 15.00 czasu lokalnego i pozostawał w powietrzu przez około 1 godzinę.
O rozpoczęciu prac montażowych pierwszego nad pierwszym egzemplarzem informowano 7 czerwca 2023, podczas gdy 2 sierpnia rozpoczął się właściwy montaż. Prace zakończono 10 listopada, po czym został przeniesiony do malarni celem położenia kilku warstw lakierniczych z właściwościami stealth oraz oznaczeń przynależności państwowej. Oficjalna premiera z udziałem belgijskich oficjeli odbyła się 10 grudnia.
Program wyboru następcy 44 belgijskich samolotów wielozadaniowych F-16AM/BM Fighting Falcon rozpoczęto 22 grudnia 2015. O wyborze amerykańskich samolotów 5. generacji tego samego producenta media belgijskie informowały 21 października 2018 – wynikało w głównej mierze z chęci ścisłej kompatybilności z niderlandzkimi F-35A, których na początku 2023 w aktywnej służbie było już 39 egzemplarzy (8 stacjonuje nadal w USA w celach szkoleniowych, a 13 kolejnych jest w produkcji).
Wcześniej, bo 18 stycznia 2018 Departament Stanu USA wydał zgodę na eksport do Belgii 34 F-35A za równowartość 6,53 mld USD (28,16 mld zł), przy czym później na drodze negocjacji została ona zredukowana do 4,25 mld USD (16,35 mld zł). Wraz z samolotami zamówiono również dwa pełne symulatory lotów, sprzęt i systemy teleinformatyczne do obsługi operacyjnej i technicznej samolotów. W ramach kontraktu belgijscy piloci dostaną zaawansowane hełmy HMDS Gen III (Helmet-Mounted Display System), opracowane przez joint venture Rockwell Collins i Elbit Systems of America. W ramach tej kwoty przewidziano także modernizację systemów uzbrojenia oraz szkolenie personelu latającego i technicznego w latach 2018-2030.
27 stycznia 2020 belgijski dziennik Le Soir informował, że NATO miało zaproponować Belgii, aby zwiększyło swoje zamówienie na samoloty z 34 do 48 egzemplarzy. Do tego jednak nie doszło. 8 lipca 2021 belgijski dziennik The Brussels Time informował z kolei o planach modernizacji baz lotniczych Florennes w prowincji Namur i Kleine-Brogel w Limburgii na potrzeby wdrożenia samolotów bojowych nowej generacji. Pierwsze F-35A miały trafić do Florennes w 2025, a dwa lata później do Kleine-Brogel (według pierwotnego harmonogramu).
Z belgijskimi F-35A będą współpracować nieuzbrojone bezzałogowe statki latające MQ-9B SkyGuardian klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance, średniego pułapu o dużej długotrwałości lotu), produkcji amerykańskiej spółki General Atomics Aeronautical Systems Inc. (GA-ASI).
