W środę, 27 września 2023, rząd Republiki Czeskiej zatwierdził dziś zakup 24 amerykańskich samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-35A Lightning wraz z pakietem wyposażenia, uzbrojenia i wsparcia za 150 mld CZK (6,48 mld USD/28,56 mld zł), poinformowała minister obrony Jana Černochová podczas konferencji prasowej. Pierwsze samoloty zostaną zbudowane w 2029, a wszystkie 24 trafią do Czech do 2035. Amerykańskie samoloty zastąpią 14 wydzierżawionych od Szwecji samolotów wielozadaniowych Saab JAS 39C/D Gripen.
Zdjęcie: Paweł Ścibiorek, MILMAG
Wartość części umowy międzyrządowej na samoloty, towarzyszący sprzęt, pakiet szkoleniowy, amunicję i zapewnienie utrzymania gotowości bojowej do 2034 wynosi 106 mld CZK (4,58 mld USD/20,18 mld zł) i będzie spłacana stopniowo w latach 2024–2034.
Według Černochovej kolejne 44 miliardy CZK (1,9 mld USD/8,38 mld zł) zostaną wydane głównie na modernizację infrastruktury naziemnej, zakup paliwa, szkolenia personelu i podatek VAT. Kwota 6,48 mld USD uwzględnia wszystkie koszty i choć w sumie jest to duża suma, to średnio wyniesie niecałe 7,3 proc. planowanych rocznych wydatków na obronność – dodała.
Zdaniem minister zakup powinien uwzględniać także udział czeskiego przemysłu. Przygotowano 14 projektów współpracy przemysłowej dla czeskich firm, obejmujących możliwość bezpośredniego zaangażowania w globalny łańcuch dostaw. Czechy są jednym z niewielu krajów, które wynegocjowały już taką współpracę podczas negocjacji w sprawie zakupu samolotów – dodała. 16 września br. czeska państwowa spółka LOM Praha podpisała porozumienie z Lockheed Martin ws. współpracy przemysłowej w zakresie F-35 (LOM Praha z porozumieniem z Lockheed Martin ws. F-35).
Według Černochovej po 2034 koszty eksploatacji F-35A wyniosą ok. 3 proc. wydatków na obronność, czyli ok. 4,9 mld CZK (211 mln USD/933 mln zł) rocznie, łącznie z paliwem i amunicją. Według niej, w całym cyklu życia, tj. do 2069, zakup i późniejsza eksploatacja samolotów F-35 w Czechach będzie kosztować 700 CZK (30 USD/133 zł) rocznie na jednego mieszkańca.
Pořizujeme @ArmadaCR nejmodernější letoun F-35. Po roce 2030 bude ve světě sloužit celkem 3457 letounů F-35 všech verzí, z toho 3088 v zemích NATO. V bezprostředním okolí 🇨🇿 budou F-35 zařazeny v 🇩🇪 (35 kusů) a v 🇵🇱 (32 kusů). #F35forCzechia#F35forCzechia pic.twitter.com/8a8lMv0IkD
— Ministerstvo obrany (@ObranaTweetuje) September 27, 2023
Według premiera Petra Fiali zakup jest skutecznym rozwiązaniem, ponieważ korzyści z możliwości systemu w całym okresie jego użytkowania są znacznie wyższe w porównaniu z pieniędzmi, jakie Czechy zapłacą, niż w przypadku zakupu innego typu samolotu. Jak powiedział szef sztabu generalnego sił zbrojnych Czech gen. Karel Řehka, producent deklaruje, że będzie wspierać samoloty w ich cyklu życia do 2082. Samolot może wykonywać szerszy zakres zadań niż mogliśmy do tej pory. Każdy pojedynczy samolot oferuje więcej elastyczności, zatem oszczędności wynikają z tego, że możemy używać mniejszej liczby samolotów i operacji do tego samego rodzaju zadań – stwierdził gen. Řehka. Powiedział, że F-35 zastąpią w przyszłości nie tylko 14 Gripenów, ale także 24 lekkie samoloty bojowe Aero L-159 ALCA. Redukujemy liczbę typów samolotów, co prowadzi do wydajności i oszczędności – dodał Řehka.
Pořizujeme @ArmadaCR nejmodernější letoun F-35, který má jedinečné vlastnosti:
✈️ obtížně zjistitelný (stealth)
✈️unikátní senzorová fúze
✈️vysokorychlostní sdílení dat#F35forCzechia pic.twitter.com/xPmoKmyBYg— Ministerstvo obrany (@ObranaTweetuje) September 27, 2023
Negocjacje w sprawie zakupu 24 amerykańskich samolotów czeski rząd powierzył 20 lipca ubiegłego roku Černochovej, na podstawie rekomendacji sztabu generalnego sił zbrojnych. Zgodnie wytycznymi dopiero samoloty 5. generacji, które zastąpią obecnie używane szwedzkie Gripeny, będą w stanie spełnić wymagania czeskich sił powietrznych po 2040 (Czechy optują za samolotami F-35 i bojowymi wozami piechoty CV90).
Pořizujeme @ArmadaCR nejmodernější letoun F-35
Platby za letouny budou rozloženy do 11 let a budou tvořit 7,3 % z obranného rozpočtu. Bude tedy dostatek financí i na další modernizační projekty.#F35forCzechia pic.twitter.com/SfLCjVmedd
— Ministerstvo obrany (@ObranaTweetuje) September 27, 2023
W sierpniu 2022 utworzono międzyresortowy zespół negocjacyjny, w którym oprócz przedstawicieli resortu obrony są także przedstawiciele Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Finansów oraz Ministerstwa Przemysłu i Handlu. We wrześniu rozpoczęły się wstępne spotkania czeskich i amerykańskich zespołów eksperckich. Odpowiednie zapytanie ofertowe (Letter of Request, LoR) do rządu Stanów Zjednoczonych w sprawie możliwości zakupu 24 egzemplarzy zostało wystosowane 3 października 2022 (Czechy chcą kupić 24 samoloty F-35A Lightning II).
Systém F-35 v @ArmadaCR dosáhne plných operačních schopností v roce 2035. Do té doby bude probíhat jeho postupná implementace.#F35forCzechia pic.twitter.com/T6dOBbcquU
— Ministerstvo obrany (@ObranaTweetuje) September 27, 2023
29 czerwca 2023 amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) opublikowała zgodę Departamentu Stanu USA na ewentualną sprzedaż do wnioskowanych samolotów wraz z pakietem wyposażenia i uzbrojenia za maksymalnie 5,62 mld USD (22,96 mld zł) (Zgoda USA na 24 F-35A Lightning II dla Republiki Czeskiej).
Zgodnie z opublikowaną wówczas informacją, rząd w Pradze wnioskował o możliwość, oprócz samych samolotów, m.in. także 25 silników F135-PW-100, 70 pocisków rakietowych AIM-120C-8 AMRAAM, 86 bomb kierowanych GBU-53/B StormBreaker, 12 bomb ogólnego przeznaczenia Mk 84 lub penetrujących BLU-109 wraz z zestawami KMU-556/KMU-557 do konwersji do wersji GBU-31 JDAM i 50 pocisków rakietowych AIM-9X Block II/II+ Tactical Sidewinder.
Pořizujeme nejmodernější letoun F-35. Benefity nebude mít jen @ArmadaCR, ale 🇨🇿 firmy a univerzity.
✈️11 projektů s @LockheedMartin
✈️3 projekty s @prattandwhitney
✈️ celkem zapojeno 13 podniků a univerzit
✈️ celková hodnota je ve výši 15,3 mld. Kč#F35forCzechia pic.twitter.com/eLLcO9PjWu— Ministerstvo obrany (@ObranaTweetuje) September 27, 2023
Amerykańska konstrukcja została wskazana jako preferowany następca 14 samolotów wielozadaniowych Saab JAS 39C/D Gripen, których umowa dzierżawy z rządem szwedzkim wygaśnie w 2027. Już w 2015, gdy negocjowano przedłużenie umowy ze Sztokholmem o 12 lat, rozważano alternatywnie rezygnację z niej i zakup F-35A, F-16C/D, F/A-18E/F albo F-15SE. Temat nowych samolotów bojowych powrócił 6 lat później, gdy 3 listopada 2021 portal branżowy Janes informował o zainteresowaniu przez władze w Pradze pozyskaniem nawet 40 F-35A.
Komentarze
Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.