28 września amerykańskie dowództwo NAVAIR (Naval Air Systems Command), w imieniu Departamentu Obrony USA, podpisało aneks o wartości 709 792 854 USD (2,78 mld zł) do wcześniejszej umowy na rozpoczęcie produkcji samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II z 15., 16. i 17. małoseryjnej partii produkcyjnej, czyli także na egzemplarze dla Polski (F-35 i szanse dla polskiego przemysłu, 2020-02-29).

Departament Obrony USA zabezpieczył pierwsze środki finansowe na rozpoczęcie produkcji trzech partii małoseryjnych samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II. Istotnym jest, że w ramach 16. i 17. partii, objętych finansowaniem, zostaną zbudowane pierwsze F-35A dla Polski / Zdjęcie: Remigiusz Wilk

Departament Obrony USA zabezpieczył pierwsze środki finansowe na rozpoczęcie produkcji trzech partii małoseryjnych samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II. Istotnym jest, że w ramach 16. i 17. partii, objętych finansowaniem, zostaną zbudowane pierwsze F-35A dla Polski / Zdjęcie: Remigiusz Wilk

Zgodnie z opublikowaną informacją, odbiorcami samolotów będą amerykańskie wojska lotnicze (USAF), Korpus Piechoty Morskiej (US Marine Corps, USMC), marynarka wojenna (US Navy), uczestników programu F-35 JSF oraz państw, które zamówiły je procedurą FMS (Foreign Military Sales). Do ostatniej kategorii zalicza się Polska (Norwegia odbiera kolejne F-35, 2020-09-29).

W budżecie na rok fiskalny 2020 na powyższe prace przewidziano następujący podział finansowania: 260 380 000 USD (1,021 mld zł) dla USAF, 245 412 998 USD (962,7 mln zł) dla US Navy i USMC, 141 758 199 USD (556,09 mln zł) dla uczestników programu F-35 JSF oraz 62 241 657 USD (244,16 mln zł) na program FMS.

Prace będą realizowane w Fort Worth, Teksas (60%), El Segundo, Kalifornia (14%), Warton, Wielka Brytania (9%), Cameri, Włochy (4%), Orlando, Floryda (4%), Nashua, New Hampshire (3%), Baltimore, Maryland (3%), San Diego, Kalifornia (2%) oraz innych lokalizacjach poza kontynentalnymi USA (1%). Termin obowiązywania aneksu minie w maju 2026.

Analiza
Aneks zobowiązuje Lockheed Martin i wszystkich podwykonawców programu F-35 JSF do rozpoczęcia wstępnych prac produkcyjnych, a więc zakupu pierwszych części, elementów i podzespołów. Ministerstwo Obrony Narodowej (MON) zamówiło 31 stycznia 2020 trzydzieści dwa samoloty F-35A za równowartość 4,6 mld USD (18,04 mld zł) w ramach programu Harpia. Wiadomo, że samoloty zostaną dostarczone w latach 2024-2030, co oznacza, że będą pochodzić z serii produkcyjnych od 16. do 23. (Umowa na F-35 dla Polski podpisana, 2020-01-31).

W maju br. pojawiła się informacja, że Polska wpłaciła pierwszą transzę środków za zamówione samoloty. Zgodnie z informacją sekretarza stanu w MON Wojciecha Skurkiewicza z 20 lutego br.,  do końca roku zaplanowano przelanie łącznie 1,952 mld zł, czyli niecałych 11% wartości umowy międzyrządowej oraz ponad 14% środków przeznaczonych na modernizację techniczną Wojska Polskiego w tym roku (Pierwsza transza środków za polskie F-35A , 2020-02-22).

Środki na produkcję w ramach programu FMS są relatywnie niskie w porównaniu z pozostałymi odbiorcami. Oprócz Polski, tą procedurą zostały zamówione samoloty także przez Belgię, Izrael, Koreę Południową, Japonię i Singapur (Więcej F-35 dla Belgii?, 2020-01-30; Gotowość drugiej eskadry izraelskich F-35I, 2020-08-11; Wsparcie koreańskich F-35A, 2020-04-13; Ponad setka F-35 dla Japonii, 2020-07-10; Singapur zamówił F-35B, 2020-07-02).