4 czerwca koncern Lockheed Martin poinformował o dostawie czterechsetnego kompletnego samolotu wielozadaniowego F-35 Lightning II. To F-35A w konfiguracji konwencjonalnego startu i lądowania o numerze seryjnym AF-198, który trafi do bazy lotniczej Hill w stanie Utah. Odbiorcą są siły powietrzne Stanów Zjednoczonych (US Air Force, USAF). Jednocześnie poinformowano, że samoloty tego typu przekroczyły łączny nalot wynoszący 200 tys. godzin.

Wśród 400 zmontowanych dotąd egzemplarzy z rodziny F-35 znajduje się 10 państw, z których dwa wykorzystały je podczas działań bojowych. / Zdjęcie: Lockheed Martin

Wśród 400 zmontowanych dotąd egzemplarzy z rodziny F-35 znajduje się 10 państw, z których dwa wykorzystały je podczas działań bojowych. / Zdjęcie: Lockheed Martin

Poinformowano także o łącznym nalocie poszczególnych wariantów F-35 obejmujących egzemplarze testowe, szkoleniowe i operacyjne przeznaczone lub dostarczone dotąd dla wojsk lotniczych Australii, Danii, Izraela, Holandii, Japonii, Korei Południowej, Norwegii, Wielkiej Brytanii, Włoch i USA. Dla F-35A wyniósł on 125 850 godzin, dla F-35B (wariantu krótkiego startu i pionowego lądowania) 52 410 godzin, a dla pokładowych F-35C – 22 630 godzin.

Wśród czterystu zmontowanych samolotów rodziny F-35, 283 to F-35A, 87 to F-35B, natomiast pozostałe 30 to F-35C. Samoloty operują z siedemnastu baz lotniczych na czterech kontynentach, a do ich obsługi przeszkolono ponad 800 pilotów i ponad 7500 techników obsługi naziemnej.

Z dziesięciu państw, dla których zmontowano zamówione dotąd samoloty, osiem odebrało je, siedem ogłosiło wstępną gotowość operacyjną, natomiast dwa, USA i Izrael, ogłosiły debiut podczas operacji bojowych (Debiut bojowy F-35A, 2019-05-01; USMC o debiucie F-35B, 2019-02-27; Debiut bojowy F-35I Adir, 2018-05-22).

W 2019 planowane jest dostarczenie 141 dalszych F-35, co oznacza wzrost o 40% w porównaniu z 2018. Co ciekawe, w lutym 2019 Northrop Grumman, który jest jednym z poddostawców w programie F-35/JSF poinformował o dostarczeniu 500. kompletnego centropłata F-35, przeznaczonego do dalszego montażu. W 2019 nastąpi również zakończenie testów operacyjnych i ewaluacyjnych (IOT&E) i przejście do produkcji wielkoseryjnej. Oczekuje się, że w Fort Worth w Teksasie, który jest jednym z trzech zakładów montażu końcowego (Final Assembly and Check Out, FACO) obok Nagoji w Japonii i Cameri we Włoszech, produkcja wyniesie docelowo 17 samolotów miesięcznie (Lockheed Martin zakończył testy F-35, 2018-04-14).

Według obliczeń producenta, w 2023 tysiąc samolotów F-35 będzie operować z ponad 40 baz lotniczych i pokładów okrętów. Oznacza to, że w mniej niż 6 lat dostarczonych zostanie kolejne 600, w tym dla 25 nowych lotnisk. Obecna cena jednostkowa F-35A wynosi 89,2 mln USD (339 mln zł), natomiast w roku budżetowym 2020 ma zostać zmniejszona do 80 mln USD (304 mln zł).

Średnia gotowość bojowa samolotów F-35 z późnych wersji produkcyjnych wynosi ponad 60%, a w niektórych jednostkach sięga prawie 70%. Celem użytkowników jest zmniejszenie ceny godziny lotu do 25 tys. USD (95 tys. zł). Jednakże mniej optymistycznie wyglądają prognozy USAF. Według Air Force Cost Analysis Agency w 2018 ten koszt wyniósł 40 978 USD (156 tys. zł). Prognoza długoterminowa na lata 2021-2040 wskazuje ustabilizowanie się średniej ceny godziny lotu na poziomie 33 018 USD (126 tys. zł).

Wśród państw wnioskujących o zakup bądź zainteresowanych samolotami F-35 należy wymienić Polskę, Rumunię, Grecję, Hiszpanię, Singapur, Finlandię, Szwajcarię i Zjednoczone Emiraty Arabskie. W ostatnim czasie samoloty zamówiła Belgia, a pod znakiem zapytania pozostaje dostawa F-35A do Turcji (Polska formalnie wnioskuje o F-35A, 2019-05-28; Turcja zawieszona w programie F-35, 2019-04-03; Prezentacja F-35 dla ZEA, 2018-07-06; F-35A dla Belgii?, 2018-10-22).