22 kwietnia dyrektor wykonawczy biura programowego F-35 JPO (Joint Program Office) gen. Eric Fick powiedział po zakończeniu przesłuchania przed komisją sił zbrojnych Kongresu, że zdecydowano się na strategiczną przerwę w pracach nad globalnym systemem informatycznym autonomicznej logistyki opartym na danych w chmurze o nazwie ODIN (Operational Data Integrated Network).

Biuro programowe F-35 JPO wstrzymało prace nad globalnym systemem informatycznym autonomicznej logistyki opartym na danych w chmurze o nazwie ODIN / Zdjęcie: USAF

Wstrzymanie prac rozwojowych wynika z 42-procentowego spadku finansowania tego systemu w budżecie obronnym NDAA na rok fiskalny 2021. Dodał, że pomimo pozytywnych efektów migracji danych z obecnie wykorzystywanego i problematycznego systemu ALIS (Autonomic Logistics Information System), nie wzięto pod uwagę złożoności tego procesu, jednak biuro wyciągnęło z tego wnioski. Wskazał, że z powodu problemów finansowania, biuro będzie zmuszone do dalszej poprawy funkcjonalności systemu ALIS, do czasu pełnego wdrożenia jego następcy.

Gen. Fick poinformował, że pod koniec ubiegłego roku sporządzono umowę ze spółką Lockheed Martin, która jest głównym partnerem przemysłowym w programie, a także oświadczenie użytkownika o zakresie potrzeb operacyjnych i możliwościach, jakie daje ODIN. Zawarto też aneks, który określa prawa do zbieranych danych, regularne dostawy oprogramowania i odpowiednie oznaczanie danych do jego tworzenia. Harmonogram prac nad systemem ODIN zostanie zaktualizowany w oparciu o dostępne fundusze, dane zebrane wśród krajowych użytkowników samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II i sfinalizowaną strategię migracji danych z ALIS do ODIN.

Biuro F-35 JPO planuje wdrożyć tego lata dodatkowe zestawy systemu ODIN, które pozwolą zaoszczędzić pieniądze dzięki możliwości obsługi wielu eskadr na jednej jednostce. Departament Obrony planuje zainwestować 471 mln USD (1,78 mld zł) zarówno w ALIS, jak i ODIN w ciągu najbliższych 5 lat.

Pomimo zebrania się czarnych chmur nad tym istotnym programem, prace powoli ruszają naprzód. O jego rozpoczęciu informowała 14 stycznia 2020 kongresmenów ówczesna podsekretarz obrony ds. zakupów Ellen M. Lord. Harmonogram zakładał zakończenie migracji danych do grudnia 2022 i znaczne oszczędności w porównaniu z obecnym systemem ALIS – nawet o 30% (F-35: ODIN zastąpi ALIS).

Już 29 września tego samego roku zakończono proces wdrażania systemu ODIN w bazie lotniczej Korpusu Piechoty Morskiej (US Marine Corps, USMC) MCAS Yuma w Arizonie. System zintegrowano z jedną ze stacjonujących tam eskadr myśliwsko-uderzeniowych (VMFA-211 Wake Island Avengers lub VMFA-121 Green Knights) (Pierwsza eskadra F-35B wpięta w system ODIN).

Atuty systemu ODIN są znaczne. Urządzenia ALIS obecnie wykorzystywane muszą być transportowane w kontenerze o wysokości przeciętnego człowieka i wymagają dodatkowych modułów zasilających, to wyposażenie z ODIN mieści się w dwóch przenośnych skrzyniach wielkości bagażu podręcznego. Dzięki temu masa zestawu została znacznie zredukowana: z nieco ponad 360 kg (800 funtów) do poniżej 64 kg (140 funtów). Ale przede wszystkim poprawiono wydajność pracy zredukowano obciążenia administracyjne i dwu, a nawet trzykrotne skrócenie czasu przetwarzania danych w chmurze, w porównaniu z serwerami polowymi systemu ALIS.

Prace nad systemem ODIN są także istotne z punktu widzenia innych użytkowników samolotów F-35. Pierwszymi użytkownikami eksportowymi tego systemu staną się nowi operatorzy samolotów F-35A Lightning II, czyli Finlandia i Zjednoczone Emiraty Arabskie, o co ich rządy wnioskowały w swoich pakietach (Ogromny pakiet amerykańskiego uzbrojenia dla ZEA, Zgoda USA na samoloty do Finlandii).

Warto dodać, że zgodnie z raportem Biura Rozliczeń Rządu (Government Accountability Office, GAO), system ALIS stanowi również poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa cybernetycznego i bezpieczeństwa operacyjnego samolotów. Skłoniło to niektórych zagranicznych partnerów programu F-35 JSF do opracowania własnych systemów bezpieczeństwa (typu firewall) w celu ograniczenia ilości wymienianych danych przez ALIS (np. Norwegię) (Pierwsze próby JSM na F-35).