Premier Tusk o słowach prezydenta Dudy nt. NATO Nuclear Sharing

W poniedziałek, 22 kwietnia 2024, na konferencji prasowej premier Donald Tusk odniósł się do deklaracji prezydenta Andrzeja Dudy o gotowości Polski do rozmieszczenia na jej terytorium broni jądrowej w ramach programu NATO Nuclear Sharing w odpowiedzi na zagrożenie ze strony Federacji Rosyjskiej oraz rozmieszczenie takiej broni na terytorium Białorusi (Podsumowanie wizyty polskich władz w Stanach Zjednoczonych).

Zrzut nieuzbrojonej bomby nuklearnej B61-12 z F-35A DCA / Zdjęcie: USAF

W najnowszym wywiadzie dla dziennika Fakt, prezydent RP na pytanie o rozmowy ze stroną amerykańską o ewentualne przystąpienie Polski do programu NATO Nuclear Sharing powiedział:

To temat rozmów polsko-amerykańskich od pewnego czasu. Ja na ten temat już rozmawiałem kilkakrotnie. Nie ukrywam, że pytany o to, zgłosiłem naszą gotowość. Rosja w coraz większym stopniu militaryzuje okręg królewiecki. Ostatnio relokuje swoją broń nuklearną na Białoruś. Jeżeli byłaby taka decyzja naszych sojuszników, żeby rozlokować broń nuklearną w ramach Nuclear Sharing także i na naszym terytorium, żeby umocnić bezpieczeństwo wschodniej flanki NATO, to jesteśmy na to gotowi. Jesteśmy sojusznikiem w Sojuszu Północnoatlantyckim i ponosimy zobowiązania również i w tym zakresie, czyli po prostu realizujemy wspólną politykę.

Premier Donald Tusk odniósł się do wywiadu na dzisiejszej konferencji prasowej w KPRM, choć nie był pytany przez dziennikarzy o tę kwestię:

Nie pytacie państwo o to, ale dla mnie jest ważne oświadczenie pana prezydenta Dudy w sprawie ewentualnej obecności broni atomowej w Polsce. Czekam z niecierpliwością na spotkanie z panem prezydentem Dudą, bo ta sprawa dotyczy wprost i bardzo jednoznacznie polskiego bezpieczeństwa. I musiałbym dobrze zrozumieć intencje pana prezydenta. Bardzo mi zależy na tym, aby Polska była bezpieczna, żeby była możliwie dobrze uzbrojona. Ale chciałbym też, żeby ewentualne inicjatywy były przede wszystkim bardzo dobrze przygotowane przez ludzi za to odpowiedzialnych i żebyśmy mieli wszyscy przekonanie, że chcemy tego. Ta idea jest bardzo masywna powiedziałbym i bardzo poważna, musiałbym poznać wszystkie okoliczności, które skłoniły pana prezydenta do tej deklaracji.

Wypowiedź od 25 min. 07 sek.:

NA ŻYWO | Konferencja prasowa premiera Donalda Tuska https://t.co/rN3sXasGBQ

— Kancelaria Premiera (@PremierRP) April 22, 2024

Na słowa polskiego prezydenta zareagował Kreml. Rzecznik prasowy prezydenta Rosji Dmitrij Pieskow oświadczył dla agencji prasowej TASS, że jeśli Stany Zjednoczone rozmieszczą broń nuklearną w Polsce, rosyjskie wojsko w każdym razie zrobi wszystko, co trzeba, aby zagwarantować bezpieczeństwo Federacji Rosyjskiej.

Z kolei rzeczniczka prasowa Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rosji Maria Zacharowa dodała, także na łamach TASS:

Wygląda na to, że Warszawa celowo stara się przyciągnąć więcej uwagi osób zajmujących się planowaniem wojskowym w rosyjskim Sztabie Generalnym. Logiczne byłoby założenie, że gdy amerykańska broń nuklearna pojawi się w Polsce, odpowiednie obiekty zostaną natychmiast umieszczone na liście uzasadnionych celów w przypadku bezpośredniej konfrontacji zbrojnej z NATO. Władze Polski nie ukrywają, że starają się zbliżyć do amerykańskiej broni nuklearnej rozmieszczonej w Europie i aktywnie wykorzystują te ambicje w swojej wrogiej polityce wobec Rosji. To sprawia, że przyglądamy się Polsce w naszym planowaniu wojskowym, biorąc pod uwagę zagrożenia dla Rosji, które powstają przy udziale tego kraju.

Przebywający z oficjalną wizytą w Kanadzie prezydent Andrzej Duda odpowiedział na słowa premiera:

Oczywiście, że spotkam się z premierem, bo dla mnie jasną sprawą jest to, że współpracujemy ze sobą w sprawach dotyczących polityki zagranicznej i zawsze, gdy jest taka potrzeba (…) Byliśmy już razem w USA, gdzie spotkaliśmy się z prezydentem Joe Bidenem, każdy z nas ma swój obszar, premier zajmuje się sprawami związanymi z UE, tak sobie ustaliliśmy, ja kwestiami związanymi z Organizacją Narodów Zjednoczonych i NATO. 

#NaŻywo | Briefing Prezydenta RP dla polskich mediów https://t.co/LdKZPH5FWG

— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) April 22, 2024

Minister spraw wewnętrznych i administracji Marcin Kierwiński:

Inicjowanie poprzez media – tak skomplikowanej dyskusji, jak ta o broni atomowej w Polsce, uznaje za szczyt politycznej niedojrzałości…

Inicjowanie poprzez media – tak skomplikowanej dyskusji, jak ta o broni atomowej w Polsce, uznaje za szczyt politycznej niedojrzałości…

— Marcin Kierwiński (@MKierwinski) April 22, 2024

Stanowisko poprzedniego rządu Prawa i Sprawiedliwości

Przypomnijmy, że już 30 czerwca 2023, w Brukseli, po zakończeniu posiedzenia Rady Europejskiej, ówczesny premier Mateusz Morawiecki oświadczył na konferencji prasowej, że w związku z rozmieszczeniem rosyjskiej taktycznej broni jądrowej na Białorusi, zwrócił się do Sojuszu Północnoatlantyckiego o możliwość dołączenia Polski do programu NATO Nuclear Sharing.

W związku z tym, że Rosja ma zamiar rozmieścić taktyczną broń jądrową na Białorusi, my zwracamy się do całego NATO o wzięciu udziału w programie Nuclear Sharing. Ostateczna decyzja będzie zależała od naszych partnerów amerykańskich, natowskich. My deklarujemy naszą wolę szybkiego działania w tym zakresie. Nie chcemy siedzieć z założonymi rękoma, kiedy Putin eskaluje różnego rodzaju groźby – oświadczył ówczesny polskiego rządu.

Warto dodać, że już 5 października 2022 prezydent Andrzej Duda w wywiadzie dla tygodnia Gazeta Polska oświadczył, że Polska rozmawia z USA na temat możliwości przystąpienia do programu NATO Nuclear Sharing w związku z rosnącym zagrożeniem ze strony Rosji, która dokonała pełnoskalowej agresji na Ukrainę.

Rosyjska broń jądrowa na Białorusi

Mateusz Morawiecki odniósł się do umowy rosyjsko-białoruskiej z 25 maja 2023 o rozmieszczeniu niestrategicznej, rosyjskiej broni jądrowej na terytorium Republiki Białoruś. Jest to realizacja zapowiedzi prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina, której udzielił podczas wywiadu z 25 marca 2023.

Rosyjska broń jądrowa ma być przenoszona przez białoruskie zestawy systemu rakietowego klasy ziemia-ziemia 9K720 Iskander (w kodzie DIA/NATO: SS-26 Stone) z pociskami balistycznymi 9M723 Iskander-M oraz 10 białoruskich samolotów (prawdopodobnie bombowców taktycznych Su-24M). Zgodnie z zapowiedziami Kremla, rozmieszczanie amunicji specjalnej rozpoczęło się 1 lipca 2023, na kiedy to zaplanowano zakończenie budowy specjalnego magazynu.

NATO Nuclear Sharing

Obecnie, do programu NATO Nuclear Sharing należą Niemcy (z magazynami broni jądrowej w bazie lotniczej Büchel), Włochy (Aviano i Ghedi), Belgia (Kleine Brogel), Królestwo Niderlandów (Volkel) i Turcja (Incirlik), a do 2001 do programu należała Grecja. Dodatkowo, bomby będą używane przez amerykańskie F-35A w brytyjskiej bazie lotniczej RAF Lakenheath. Bomby są przechowywane we wzmocnionych magazynach WS3 (Weapons Storage and Security System).

Ocenia się, że w Europie jest rozmieszczonych obecnie około 100 amerykańskich, kierowanych bomb nuklearnych rodziny B61 o regulowanej mocy od 0,3 do 340 kT po około 20 w każdym z wymienionych państw (w wersji B61-3, B61-4, B61-7 i B61-10, obecnie modernizowanych do standardu B61-12).

Bomby B61 formalnie należą do USAF, ale w razie konieczności mogą zostać użyte przez państwa sojusznicze, przenoszone przez ich samoloty wielozadaniowe F-16C/D i Panavia Tornado IDS, a od 12 października 2023 certyfikowane są F-35A Lightning II w konfiguracji tzw. podwójnego przeznaczenia (Dual Capable Aircraft, DCA).

Tymczasem, 27 października 2023, Departament Obrony USA ogłosił prace nad nowym wariantem oznaczonym jako B61-13, który ma bazować na konstrukcji B61-12, ale charakteryzować się o wiele większą mocą rażenia.