We wtorek, 30 stycznia, Federalne Ministerstwo Obrony, Ochrony Ludności i Sportu Szwajcarii (DDPS) poinformowało o przekazaniu niemieckiej spółce Rheinmetall Landsysteme (część grupy Rheinmetall AG) wszystkich 25 odsprzedanych czołgów Panzer 87 (Leopard 2A4). Sprzedaż zmagazynowanych wozów została zatwierdzona 22 listopada 2023 przez Radę Federalną Konfederacji Szwajcarskiej (Zielone światło na sprzedaż szwajcarskich Leopardów 2 do Niemiec).
Zdjęcia: DDPS
Pierwsza dostawa dziewięciu czołgów rozpoczęła się 30 stycznia transportem kolejowym. Dwie kolejne dostawy rozpoczęły następnego dnia: dziewięć czołgów także drogą kolejową, a pozostałe siedem transportem drogowym za pomocą zestawów niskopodwoziowych. Nie poinformowano kiedy transporty dotarły do odbiorcy, ale można przypuszczać, że zakończyły się.
Co ciekawe, umowa ze stroną szwajcarską zobowiązuje Rheinmetall Landsysteme do składania zamówień w szwajcarskim przemyśle obronnym za jej równowartość, a także do wsparcia serwisu systemów kierowania ogniem wozów 134 zmodernizowanych czołgów Panzer 87 WE (WertErhaltung), czyli Leopard 2A4 WE, pozostających na wyposażeniu Armii Szwajcarskiej. Niemcy mają też zwrócić te z podzespołów, które w trakcie remontu odsprzedanych czołgów zostaną z nich wymontowane, a będą nadawały się nadal do eksploatacji.
Z kolei odsprzedane czołgi pozostaną na terytorium Niemiec, NATO lub UE i nie trafią do Ukrainy. Mogą trafić z kolei po remoncie lub/i modernizacji na na potrzeby państwa sojuszniczego przekazującego uzbrojenie Ukrainie. Inną opcją jest dzierżawa ich przyszłym użytkownikom Leopardów 2A8, jako wozów szkoleniowych, podobnie jak w przypadku węgierskich Leopardów 2A4HU, przekazanych po zamówieniu Leopardów 2A7HU. Wśród państw zainteresowanych bądź kupujących najnowsze Leopardy należy wymienić Norwegię, Czechy, Litwę czy Włochy (a także być może w przyszłości Królestwo Niderlandów).
Przypomnijmy, że 23 lutego 2023 federalny minister obrony Niemiec Boris Pistorius oraz wicekanclerz i minister gospodarki Robert Habeck wysłali list do szwajcarskiej federalnej minister obrony, ochrony ludności i sportu Violi Amherd o zgodę na ewentualne odsprzedanie części z 96 zmagazynowanych czołgów Panzer 87 (Niemcy chcą odkupić Leopardy 2 od Szwajcarii).
Jak informowała 24 maja 2023 agencja prasowa Reuters, Rada Federalna Konfederacji Szwajcarskiej podjęła pozytywną decyzję w sprawie sprzedaży 25 wozów, na podstawie rekomendacji Komisji ds. Polityki Bezpieczeństwa Rady Narodowej (Szwajcaria odsprzeda Niemcom 25 czołgów Leopard 2A4).
Wniosek eksportowy został następnie przedstawiony dla Departamentu Ekonomii, Edukacji i Badań podczas obrad Zgromadzenia Federalnego (parlamentu) 30 maja-16 czerwca 2023. Ostateczna zgoda jednak przedłużała się z uwagi na konieczność uzyskanie gwarancji, że czołgi nie trafią do Sił Zbrojnych Ukrainy, co byłoby złamaniem obecnego ustawodawstwa szwajcarskiego, które zabrania udzielania wsparcia militarnego jakiemukolwiek państwu w stanie wojny – ze względu na wieczystą neutralność Konfederacji Szwajcarskiej.
26 września 2023 Rada Kantonów zatwierdziła Dekret Federalny w sprawie Programu Uzbrojenia 2023 w wersji przyjętej przez Radę Narodu (izbę niższą parlamentu) 14 czerwca w ramach Komunikatu Sił Zbrojnych 2023. Jednocześnie wyraziła zgodę na wycofanie ze służby 25 czołgów Leopard 87 pod warunkiem ich ponownej sprzedaży producentowi. W następstwie tej decyzji i zgodnie z przepisami ustawy o sprzęcie wojskowym, federalny urząd zakupów obronnych Armasuisse złożył w dniu 12 października wniosek do Departamentu Ekonomii, Edukacji i Badań o wydanie pozwolenia na eksport 25 czołgów.
W ramach programu Ringtausch (pol. pierścień wymiany) Rheinmetall AG na zlecenie rządu Berlinie do końca 2023 dostarczył po 14 Leopardów 2A4 do Czech i Słowacji. Odpada zatem opcja późniejszego odsprzedania Danii i Królestwu Niderlandów, które 20 kwietnia 2023, ogłosiły, że sfinansują zakup 14 takich wozów dla Ukrainy.
Szwajcarskie Leopardy 2A4 zostały pozyskane z Niemiec i wdrożone do służby w 1987 w liczbie 380 egzemplarzy (zostały zmodyfikowane do lokalnych wymogów operacyjnych). Poważną modernizację części czołgów rozpoczęto w 2006. W ramach przeprowadzonej modernizacji wymieniono opancerzenie kadłuba i wieży, ulepszono system kierowania ogniem, wyrzutnię granatów dymnych i dodano zdalnie sterowany wkm MG 64 (M2). W 2014 podpisana została umowa na przebudowanie podwozi 12 czołgów na mosty towarzyszące Leguan.
W międzyczasie, bo w 2013 Niemcy odkupili od Szwajcarii 103 niezmodernizowane czołgi, z których część została następnie wyeksportowana do Indonezji (61 z nich zmodernizowano do standardu Leopard 2 MBT Revolution). Kolejne 12 czołgów odkupiła Kanada, które przebudowała je na wozy zabezpieczenia technicznego Bergepanzer 3. Z całej puli 380 wozów powinno zatem zostać 35 egzemplarzy, ale prawdopodobnie zostały one wycofane i skanibalizowane na rzecz pozostałych szwajcarskich czołgów w służbie.
