W środę, 22 maja 2024, w Warszawie, z udziałem wicepremiera i ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza oraz sekretarza stanu w MON Pawła Bejdy podpisano umowę na dostarczenie dla Wojska Polskiego systemu rozpoznawczych aerostatów radiotechnicznych o kryptonimie Barbara.
Zdjęcia: Maciej Nędzyński/CO MON
Dzień zaczynamy od uroczystego podpisania umowy na zakup aerostatów w programie Barbara. To systemy radiolokacyjne, które zmienią pozycję bezpieczeństwa Polski, podniosą ją na wyższy poziom. Rozpoznanie, radiolokacja, wszelkie działania związane z obrazowaniem, z namierzaniem celów. (…) Systemy radiolokacyjne są uzupełniane w Polsce. Na wyższy poziom podnoszona jest gotowość i zdolności w tym zakresie. To samoloty Saab, różnego rodzaju sprzęt, także polskiej produkcji. Umowa na ten najnowocześniejszy sprzęt – aerostaty Barbara, cztery zestawy wraz z całą logistyką, wszystkimi dodatkowymi elementami związanymi z ich funkcjonowaniem została dziś podpisana – powiedział wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz po podpisaniu umowy na zakup aerostatów w programie Barbara.
Ta umowa definiuje nasze bezpieczeństwo. To jest kolejny akt współpracy pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi. To niezwykle ważne, że potrafimy współdziałać i podejmować razem wyzwania. Jesteśmy wspólnie w NATO i nie ma siły NATO bez Stanów Zjednoczonych, ale ma jej też bez Polski. To jest wspólne działanie nas, naszych sojuszników. Chciałbym serdecznie podziękować panu ambasadorowi za jego osobisty wkład, za to, że w tak szybkim tempie realizujemy te wszystkie umowy. Dziękuję też za decyzję Kongresu USA, która umożliwiła skorzystanie ze środków na zakup tych aerostatów, bo one zostaną sfinansowane z pożyczki udzielonej przez rząd Stanów Zjednoczonych. To jest program, który od wielu lat funkcjonuje. Polska jest jednym z najważniejszych jego beneficjentów. Wartość umowy 960 mln dolarów, prawie miliard – to pokazuje jak nowoczesny i ważny to jest sprzęt. Polska będzie drugim państwem na świecie, które będzie korzystać z tego rodzaju systemu – podkreślił po podpisaniu umowy Wiceprezes Rady Ministrów (Kolejne 2 mld USD pożyczki w ramach FMF dla Polski).
Aerostaty rozpoznawcze w systemie Barbara są elementem systemu rozpoznania radiolokacyjnego, uzupełniając działający obecnie System Obrony Powietrznej i Brzegowy System Obserwacji. Posiadają one zdolność wykrywania szerokiej gamy obiektów, takich jak pociski rakietowe, samoloty, drony i jednostki nawodne.
Zasięg wykrywania obiektów przez aerostaty wynosi ponad 300 km. Umowa dotyczy dostawy czterech takich statków powietrznych, które będą stacjonowały na posterunkach wzdłuż wschodniej i północno-wschodniej granicy Polski.
Wartość umowy to ok. 960 mln USD (3,763 mld zł). Dostawa pierwszego aerostatu zostanie zrealizowana do końca 2026, natomiast jego pełna gotowość operacyjna zostanie osiągnięta w I kwartale 2027. Kolejne 3 aerostaty zostaną dostarczone do końca III kwartału 2027. Gotowość całego systemu przewidziana jest na koniec 2027.
Każdy aerostat wyposażony zostanie w podwieszany system rozpoznania radiolokacyjnego. Segment naziemny będzie się składał z centrum sterowania radarem, platformy cumowniczej, stacji meteorologicznej oraz kontenerów zasilających. Ponadto w ramach umowy został zamówiony pakiet logistyczny obejmujący czynności serwisowe, zapas części zamiennych, wsparcie techniczne oraz szkolenie użytkowników i instruktorów.
Te systemy radiolokacyjne działają na niższych wysokościach. To jest bardzo ważne, bo wojna na Ukrainie pokazuje, jak bardzo wiele warstw powinno mieć rozpoznanie. Musi być to rozpoznanie, które będzie oddziaływać na każdym poziomie. Tu będzie też rozpoznanie nawodne, tak ważne dla obrony całego kraju, każdej granicy, niezależnie od tego, gdzie ona się znajduje. Jesteśmy gotowi. Umowa jest już podpisana. Czekamy teraz na dostawy sprzętu – zaznaczył szef MON.
Jesteśmy pierwszym krajem w Europie, który skorzysta z nowoczesnych systemów aerostatowych do obserwacji🇵🇱nieba! Pozyskane dziś za 960 mln $ systemy będą całodobowo informowały o nadlatujących zagrożeniach z powietrza. Pierwszy z czterech posterunków będzie gotowy już w 2027 r.🪖 pic.twitter.com/DF8j6RsIYs
— Paweł Bejda (@pawelbejda) May 22, 2024
Aerostaty rozpoznawcze kr. Barbara jako element systemu rozpoznania radiolokacyjnego przestrzeni powietrznej będą uzupełnieniem obecnie działających systemów radiolokacyjnych, tj. Systemu Obrony Powietrznej RP (OP) oraz Brzegowego Systemu Obserwacji (BSO). Będą posiadały zdolność wykrywania obiektów powietrznych działających na bardzo niskich wysokościach, tj. pocisków rakietowych, samolotów, bezzałogowych statków powietrznych, a także znajdujących się w obrębie działania radaru jednostek nawodnych. Zasięg wykrywania obiektów powietrznych będzie wynosił ponad 300 km. Aerostaty będą zawieszone na wysokości ok. 4 km nad ziemią.
Analiza
Jak wspomniał szef MON zakup jest finansowany z pożyczki amerykańskiej uzyskanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego. 12 marca br. podczas wizyty prezydenta Andrzeja Dudy i premiera Donalda Tuska w Waszyngtonie ogłoszono, że Polska otrzyma kolejne 2 mld USD (7,84 mld zł) w programie Foreign Military Financing (FMF).
Przypomnijmy, że 7 lutego br., amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) opublikowała zgodę Departamentu Stanu USA na potencjalną sprzedaż do Polski aerostatów rozpoznawczych ASRR (Airspace and Surface Radar Reconnaissance) wraz z powiązanym wyposażeniem i wsparciem logistycznym za maksymalnie 1,2 mld USD (4,704 mld zł).
Zgodnie z opublikowaną informacją, rząd w Warszawie wnioskował o nieujawnioną liczbę aerostatów dozoru przestrzeni powietrznej z radarem powierzchniowym, powietrzne radary wczesnego ostrzegania (AEW) z systemem identyfikacji swój-obcy IFF, optoelektroniczne systemy czujników, systemy cumownicze z liną zasilającą z wbudowanym światłowodem, naziemne stacje kontroli (GCS), powiązany sprzęt instalacyjny, narzędzia specjalne i sprzęt testowy, podstawowe wyposażenia, wsparcie w zarządzaniu programem, badania weryfikacyjne, wsparcie techniczne systemów, transport, części zamienne i naprawcze, sprzęt do komunikacji, instrukcje obsługi i konserwacji, szkolenie personelu i sprzęt szkoleniowy, narzędzia i sprzęt testowy, usługi napraw i zwrotów, publikacje i dokumentacje techniczne, Zespół ds. Zapewnienia Jakości (QAT), usługi wsparcia inżynieryjnego, technicznego i logistycznego rządu USA i wykonawców umowy, krajowi przedstawiciele służb terenowych (FSR) oraz inne powiązane elementy logistyki i wsparcia programu.
Wykonawcami umowy będą Raytheon Intelligence and Space (część korporacji RTX), TCOM, ELTA North America oraz Avantus Federal (spółka zależna będąca w całości własnością QinetiQ, Inc.).
Wcześniej, 14 listopada 2023 pojawiła się informacja o planach sformowania aerostatowego batalionu radiotechnicznego wyposażonego w aerostaty rozpoznawcze o kryptonimie Barbara. Dowództwo będzie mieścić się w Czerwonym Borze wraz z podległymi dwoma nowymi kompaniami zabezpieczającymi oraz czterema posterunkami aerostatowymi w miejscowościach: Kurzyna Wielka (gmina Ulanów, powiat niżański, woj. podkarpackie), Sędzice (gmina Biskupiec, powiat nowomiejski, woj. warmińsko-mazurskie), Karbowskie (gmina Ełk, powiat ełcki, woj. warmińsko-mazurskie) i Pobikry (gmina Ciechanowiec, powiat wysokomazowiecki, woj. podlaskie).
26 maja 2023 ówczesny minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak informował w mediach społecznościowych, że Agencja Uzbrojenia wysłała do Stanów Zjednoczonych zapytanie ofertowe (Letter of Request, LoR) dotyczące pozyskania czterech aerostatów rozpoznawczych w ramach programu o kryptonimie Barbara.
Zgodnie z założeniami, aerostaty mają być zdolne do ciągłego radiolokacyjnego nadzoru przestrzeni powietrznej, w tym wykrywania celów nawodnych.
Radiolokatory rozmieszczone na statkach powietrznych, takich jak załogowe czy bezzałogowe samoloty czy aerostaty lżejsze od powietrza mają przewagę nad stacjami naziemnymi, gdyż dzięki dużemu pułapowi na którym operują, horyzont radiolokacyjny znajduje się dalej od anteny radaru i dany obiekt można wykryć dużo wcześniej.
Aerostaty będą stanowić element nowego systemu nadzoru i rozpoznania przestrzeni powietrznej nad Polską, obok dwóch już zamówionych samolotów wczesnego ostrzegania i dowodzenia Saab 340B AEW-300 klasy AEW&C (Airborne Early Warning and Control). Pierwszy samolot został dostarczony 6 marca br.
Według wcześniejszych informacji zawartych w Planie Modernizacji Technicznej SZ RP, w latach 2025–2030 planowano zakup czterech aerostatów o kr. Barbara. Prace analityczne były prowadzone od stycznia do lutego 2018 przez ówczesny Inspektorat Uzbrojenia MON. Rekomendacje w tej sprawie zawarto w Strategicznym Przeglądzie Obronnym z 2017.
Komentarze
Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.