W środę, 23 października 2024, Ministerstwo Obrony Bułgarii poinformowało, że w dzień wcześniej z lotniska przyzakładowego spółki Lockheed Martin Aeronautics Co. (część Lockheed Martin) w Greenville w Karolinie Południowej oblatano pierwszy z 16 zamówionych samolotów wielozadaniowych F-16 Block 70 w wersji jednomiejscowej F-16C.
Zdjęcia: Ministerstwo Obrony Bułgarii
Jak podano w krótkim komunikacie prasowym, podczas lotu przeprowadzono znaczną liczbę testów systemowych weryfikujące możliwości operacyjne i lot naddźwiękowy samolotu. Za sterami zasiadł pilot-oblatywacz producenta. Samolot jeszcze nie otrzymał docelowych powłok malarskich z oznaczeniami użytkownika (Umowa na IRIS-T SLM dla Bułgarii, FGM-148F Javelin dla Bułgarii).
16 stycznia br. zakłady w Greenville odwiedzili minister obrony Bułgarii Todor Tagarew, ambasador Bułgarii w USA Georgi Panajotow i Szef Obrony admirał Emil Eftimow. Poinformowano ich, że trwa montaż siedmiu samolotów, a oblot pierwszego z nich zapowiedziano na bieżący rok.
Bułgaria będzie drugim krajem w Europie, który otrzyma fabrycznie nowe F-16C/D Block 70, po Słowacji która zamówiła 14 egzemplarzy (Słowacki F-16D Block 70 okiem MILMAGu).
Styczniowa wizyta delegacji bułgarskiej w USA nie była pierwszą na szczeblu rządowym w celu inspekcji postępu prac nad F-16 dla tego wojsk lotniczych (Voennovëzdušni sili, VVS) tego państwa. 11 listopada 2023 Ministerstwo Obrony Bułgarii zaprezentowało pierwszy jeszcze nieukończony egzemplarz, która właśnie został oblatany.
Zgodnie z harmonogramem, pierwsza dwa, w tym rzeczony jednomiejscowy F-16C i dwumiejscowy F-16D, miały zostać ukończone do końca lipca 2024. W związku z tym dostawy do odbiorcy miały rozpocząć się nie później niż z końcem marca 2025.
Przypomnijmy, że Bułgaria zamówiła 16 F-16C/D Block 70, w tym pierwsze osiem 2019, a pozostałe osiem w 2022, w najnowszej wersji produkcyjnej za równowartość 1,256 mld USD. Te jednak miały być opóźnione i zgodnie z informacją z 17 lutego 2022, pierwsze dostawy miały rozpocząć się najwcześniej w 2024 (a faktycznie symbolicznie przekazanie w USA, gdzie szkoli się bułgarski personel, a nie przebazowanie do Bułgarii – przyp. red.). Powodem opóźnień, głównie u poddostawców Lockheed Martin, były skutki pandemii COVID-19. Pierwotnie planowano bowiem, że zostaną zrealizowane w latach 2023-2027.
Bułgarskie wojska lotnicze dysponują 11 samolotami myśliwskimi MiG-29A/UB, zgrupowanymi w 3. Myśliwskiej Bazie Lotniczej Graf Ignatiewo, Flota ta systematycznie kurczy się (w 2021 było to 14 egzemplarzy), cierpi na niską gotowość operacyjną (w tamtym okresie tylko 5-7 miało być sprawnych), a jeden z samolotów został utracony w wypadku z 9 czerwca 2021. W związku z powyższym, rząd w Sofii odmówił przekazania tych samolotów walczącej Ukrainie, bez wsparcia sprzętowego ze strony sojuszników.
Pierwotnie, w latach 1989-1990 Związek Sowiecki dostarczył do Bułgarii 22 samoloty MiG-29, w tym 18 jednomiejscowych MiG-29A (izdielije 9.12A) i 4 dwumiejscowe MiG-29UB (izdielije 9.51). 29 września 1994 rozbił się MiG-29A o nr taktycznym 25 (zginął dowódca bazy lotniczej Ravnec, mjr Iwan Dajew), a 26 kwietnia 2012 wypadkowi uległ MiG-29UB o nr taktycznym 19 i seryjnym 26333 (zginęła cała załoga). Co ciekawe, ten drugi był potem używany przez zakłady TEREM – Georgi Benkowski do opracowania projektu przeglądu naprawczego, a następnie bez silników został sprzedany do Polski w 2015. W 2020 ówczesny minister obrony Krasimir Karakaczanow mówił przed parlamentem o konieczności sprzedaży starych samolotów.
Zamówienia na fabrycznie nowe F-16C/D Block 70 opiewają na 148 egzemplarzy. Poza omawianą Bułgarią i wspomnianą Słowacją, na zakup zdecydowały się Bahrajn (16 egzemplarzy, trzy dostarczone), Jordania (12 egzemplarzy), Maroko (25 egzemplarzy) i Tajwan (66 egzemplarzy). 26 stycznia br. Turcja otrzymała zgodę na zakup 40 fabrycznie nowych F-16C/D Block 70 oraz pakietu modernizacyjnego dla 79 starszych własnych samolotów do standardu F-16V. Dodatkowo, samoloty są oferowane Indiom (jako wariant F-21), Ukrainie, Filipinom czy ostatnio Kolumbii oraz Wietnamowi.
Najnowsza odmiana F-16 została zapowiedziana podczas Singapore Airshow 2012. Prototyp F-16 Block 70 został oblatany 16 października 2015. Został wyposażony w nową stację radiolokacyjną APG-83 SABR z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym AESA. Otrzymał nowy komputer misji z centralnym wyświetlaczem ciekłokrystalicznym (Center Pedestal Display). Samolot otrzymał nowe elementy awioniki i szynę danych Ethernet o wysokiej przepustowości oraz zmodernizowane wyposażenie do walki elektronicznej (WRE). Ma przenosić także zasobnik celowniczy Sniper Extended Range (XR).
W produkcji najnowszych F-16 uczestniczy należąca do Lockheed Martin spółka PZL Mielec, która 29 sierpnia 2023 informowała o ukończeniu produkcji pierwszej struktury tylnej części kadłuba tego samolotu. W przyszłości zakres produkcji ma się zwiększyć do ponad 80% struktur.