We wtorek, 1 lipca 2025, amerykański portal branżowy Defense News poinformował, że agencja logistyki wojskowej Forsvarsmateriell (znana także pod angielską nazwą NDMA, Norwegian Defence Materiel Agency) przy Ministerstwie Obrony Królestwa Norwegii otrzymała dwie oferty na dostawę bezzałogowych statków latających do morskich misji patrolowych: Northrop Grumman z MQ-4C Triton klasy HALE (High-Altitude Long Endurance; dużego pułapu o dużej długotrwałości lotu) oraz General Atomics Aeronautical Systems Inc. (GA-ASI) z MQ-9B SeaGuardian klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance; średniego pułapu o dużej długotrwałości lotu).
MQ-9B SeaGuardian / Grafika: GA-ASI
W ramach programu modernizacji norweskich sił zbrojnych pn. 2025-2036 Norwegian Defense Pledge, w marcu br. rząd w Oslo ogłosił plany pozyskania niewielkiej liczby bezzałogowych platform powietrznych, które zostaną wprowadzone do służby w latach 2029-2032 i będą stacjonować w bazie lotniczej Andøya w pobliżu fiordu Andfjorden na granicy okręgów Nordland i Troms, na dalekiej północy, około 300 km od koła podbiegunowego. Będą współpracować z pięcioma załogowymi samolotami patrolowymi i zwalczania okrętów podwodnych Boeing P-8A Poseidon.
Jak przekazali portalowi Defense News przedstawiciele wymienionych spółek, przedłożyli oni stosowne oferty dla Ministerstwa Obrony Królestwa Norwegii. Z kolei generał brygady Jarle Nergård, dyrektor Wydziału Systemów Powietrznych w Forsvarsmateriell powiedział portalowi, że:
Na tym etapie Forsvarsmateriel ściśle współpracuje z norweskimi siłami powietrznymi, aby wesprzeć studium wyboru koncepcji – ponieważ wciąż definiujemy wymagania i oceniamy potrzeby operacyjne, nie zaplanowano żadnych testów w locie i nie ustalono ostatecznego punktu decyzyjnego.
Jane Bishop, wiceprezes i dyrektor generalna działu Global Surveillance w Northrop Grumman, opublikowała 25 czerwca br. na stronie internetowej spółki artykuł krytykujący MQ-9B. Opisała konkurencyjną platformę jako system średniego pułapu o dużej długotrwałości lotu (MALE) zdolny do osiągnięcia jedynie połowy pułapu praktycznego Tritona.
Wskazała, że niższy pułap praktyczny doprowadził również do wzrostu ryzyka, ponieważ w ciągu ostatniego roku odnotowano straty w postaci zestrzelenia wielu samolotów klasy MALE [trzy MQ-9A Reaper zestrzelone przez jemeńskich Huti w kwietniu br., przy czym warto przypomnieć, że Iranowi udało się zestrzelić także Tritona, a w zasadzie jego kuzyna EQ-4B – przyp. red.]. Zauważyła również, że gdyby Norwegia miała wybrać system od GA-ASI, musiałaby kupić około cztery razy więcej samolotów niż bardziej wydajne samoloty klasy HALE. GA-ASI nie skomentowała tego artykułu.
MQ-4C Triton
Poza amerykańską Marynarką Wojenną (US Navy) dla której w ramach programu BAMS (Broad Area Maritime Surveillance) opracowano Tritona jako morskie rozwinięcie bsl RQ-4 Global Hawk, na zakup zdecydowała się tylko Australia (z zakupu zrezygnowały Niemcy, a platforma była oferowana Indiom).
Triton ma 14,5 m długości, 39,9 m rozpiętości skrzydeł, 4,7 m wysokości i masę 14,63 t. Pojedynczy silnik turboodrzutowy dwuprzepływowy Rolls-Royce AE 3007 o ciągu 28,89–39,66 kN zapewnia prędkość maksymalną 575 km/h i pułap praktyczny 18 288 m. Zasięg maksymalny bsl wynosi 15 186 km.
Co istotne, w kontekście Norwegii, 19 września 2024 spółka Northrop Grumman informowała, że należący do amerykańskiej US Navy samolot tego typu po raz pierwszy wykonał lot w rejonie Arktyki i bieguna północnego.
Jak wówczas informowano, oprócz nawigacji w Arktyce, samolot wykonywał operacje obserwacyjne na Dalekiej Północy, które są również utrudnione przez silne wiatry i wysoki stan morza, a samolot dysponuje możliwością odladzania płatowca i zapobieganiu oblodzenia, dzięki czemu jest gotowy do misji i zdolny do działania w ekstremalnych warunkach arktycznych.
Wcześniej, podczas ćwiczenia Northern Edge 23-1 w Zatoce Alaska, Triton wskazywał symulowane wrogie cele nawodne dla środków bojowych sił sprzymierzonych. 30 lipca 2021 został oblatany pierwszy Triton z ulepszonym oprogramowaniem IFC-4 (Integrated Functional Capability Four).
MQ-4C Triton w Arktyce / Zdjęcie: Northrop Grumman
MQ-9B SeaGuardian
Jest to morski wariant lądowego SkyGuardiana i jest platformą zdobywającą coraz większą popularność. Na zakup wariantu podstawowego zdecydowały się bowiem Belgia, Wielka Brytania, Dowództwo Operacji Specjalnych Sił Powietrznych (Air Force Special Operations Command, AFSOC), Polska i Kanada, a wkrótce do nich dołączą Zjednoczone Emiraty Arabskie. Z zakupu zrezygnowała Australia (co ciekawe właśnie na rzecz Tritonów – przyp. red.). Na zakup SeaGuardian zdecydowały się Japonia (oddzielnie Straż Przybrzeżna i Powietrzne Siły Samoobrony), Indie (wraz ze standardowym SkyGuardian), Tajwan oraz Katar.
MQ-9B (wcześniej znany jako Certifiable Predator B) jest zaprezentowanym w lutym 2016 zmodyfikowanym do standardów NATO wariantem MQ-9A Reaper, który otrzymał skrzydła o większej rozpiętości z wingletami. Pozwoliło to na wydłużenie długotrwałości lotów i zwiększenie pułapu. Charakteryzuje się zmodernizowaną mobilną stacją kontroli, a sam płatowiec wykonany według normy STANAG 4671 został wyposażony w układ przeciwoblodzeniowy, a dzięki zastosowaniu materiałów kompozytowych jest odporny na uderzenia piorunów.
Samolot ma 11,7 m długości, 24 m rozpiętości skrzydeł, maksymalną masę startową 5670 kg (z czego 2721 kg to zapas paliwa, 2520 kg to ładowność, z czego 360 kg wewnętrzna). Napędzany jest silnikiem turbośmigłowym Honeywell TPE331-10 o mocy 900 KM (671 kW) z cyfrowym, elektronicznym układem sterowania DEEC (Digital Electronic Engine Control), co zapewnia prędkość maksymalną 390 km/h (210 w.), zasięg lotu do 11 000 km, przy długotrwałości do 40 godzin oraz pułap do 15 000 m.
SeaGuardian, w porównaniu ze SkyGuardian, charakteryzuje się odpornością całkowicie kompozytowej konstrukcji do działań w każdych warunkach pogodowych, w tym na wyższe temperatury powietrza, jego wilgotność, jak i zawartości soli, która jak powszechnie wiadomo ma destrukcyjne działania na metale.
SeaGuardian uczestniczył także w różnych ćwiczeniach amerykańskiej Marynarki Wojennej (US Navy): Northern Edge, Integrated Battle Problem, RIMPAC i Group Sail. Był integrowany z radarem GA-ASI AN/APY-8T Lynx z syntetyczną aperturą (SAR, Synthetic Aperture Radar) i stacją GMTI/DMTI (Ground/ Dismount Moving Target Indication) oraz zasobnikiem walki elektronicznej (ELINT) Leonardo SAGE 750 i radarem Seaspray 7500E V2.
W ostatnim czasie rozpoczęły się prace nad wariantem bezzałogowego systemu wczesnego ostrzegania klasy UAEW (Unmanned Airborne Early Warning) we współpracy ze szwedzką Saab Defence and Security, a producent przetestował nowe oprogramowanie umożliwiające aktualizacje danych dotyczące namierzania celów. Możliwość użycia SeaGuardian do namierzania celów morskich raz pierwszy została zaprezentowana podczas wspomnianych ćwiczeń Rim of the Pacific (RIMPAC) 2024, gdy został zintegrowany z morskim wielofunkcyjnym radarem Raytheon SeaVue.
Równolegle, bo 27 czerwca 2024 GA-ASI informowała, że wspólnie z Lockheed Martin pracują nad możliwościami integracji sieciocentrycznego uzbrojenia o kryptonimie NEW (Net-Enabled Weapons) z MQ-9B SeaGuardian, natomiast 20 marca tego samego roku informowano o testach samolotu pod kątem integracji zasobnika SDS (Sonobuoy Dispensing System) przenoszącego sterowane satelitarnie sonoboje do wykrywania okrętów podwodnych.