Po niedawnym ujawnieniu 12 lutego br. użycia przez Rosjan przynajmniej jednego hipersonicznego pocisku przeciwokrętowego 3M22 Cirkon (w kodzie NATO: SS-N-33) przeciwko Ukrainie, na światło dzienne wyszły informacje o debiucie bojowym w trwającej wojnie nowych pocisków manewrujących Ch-69 (znanych wcześniej pod nazwą Ch-59MK2) (Rosjanie po raz pierwszy użyli hipersonicznego Cirkona w Ukrainie).
Zdjęcia: Witalij W. Kuźmin
Ukraiński bloger militarny znany jako Pułkownik GSz opublikował na Telegramie fotografie fragmentu szczątków, które jakoby należały do zestrzelonego 7 lutego br. pocisku manewrującego typu stand-off o obniżonej sygnaturze radarowej Ch-69 (w kodzie NATO: AS-22). Jest to głęboka modernizacja używanego szeroko w tym konflikcie pocisku Ch-59 Owod. Z tą różnicą, że Ch-59 są wystrzeliwane z samolotów wielozadaniowych Su-35S, a Ch-69 został opracowany do przenoszenia w wewnętrznej komorze uzbrojenia samolotu Su-57.
Rzeczonym fragmentem jest jedno z czterech ruchomych elementów usterzenia ogonowego pocisku:
Tylna część pocisku Ch-69 z widocznym usterzeniem ogonowym
Co ciekawe, tego samego dnia zestrzelono wspomnianego na początku hipersonicznego Cirkona, a według doniesień w atakach z 7-8 lutego użyto trzech pocisków Ch-69 (jak również trzech Ch-59 Owod; łącznie zestrzelono pięć z nich w obwodach połtawskim, sumskim i mikołajowskim).
Зведення про діяльність ворожої авіації та флоту за 07.02 — 08.02.24 станом на 12:00.
▫️ За добу ворог застосував для атаки по території України:
3× керовані авіаційні ракети Х-59,
3× керовані авіаційні ракети Х-69.
По Полтавській, Сумській, Миколаївській областях.
(Збито 5…— monitor (@war_monitor_ua) February 8, 2024
Pocisk Ch-69, oznaczony wówczas jako Ch-59MK2 został zaprezentowany po raz pierwszy podczas 12. Międzynarodowego Salonu Lotniczo-Kosmicznego MAKS-2015 w podmoskiewskim lotnisku Ramienskoje. Wcześniej, w 2009 prezentowano wczesny model pocisku, który uległ jednak później głębokim zmianom.
Jego opracowaniem zajęło się biuro projektowe MKB Raduga, będące częścią korporacji OAO KTRW (Takticzieskoje Rakietnoje Woorużjenije) jako uzbrojenie dedykowane dla nowych samolotów wielozadaniowych Su-57 (Rosja: Patent na dwumiejscowy wariant Su-57UB, Nowa partia Su-35S i Su-57 dla rosyjskich sił zbrojnych).
Pocisk jest uważany za odpowiednik amerykańskich AGM-158 JASSM, brytyjsko-francuskich MBDA SCALP-EG/Storm Shadow czy niemieckich Taurus KEPD 350. Debiut bojowy nastąpił w lutym 2018 podczas doświadczalnego rozmieszczenia Su-57 w Syrii. Jednak nadal nie weszły do służby operacyjnej. Dopiero we wrześniu 2023 brytyjski think tank International Institute for Strategic Studies (IISS) informował, że system przechodzi ostatnie testy wdrożeniowe.
W porównaniu z wcześniejszymi wariantami Ch-59, pocisk otrzymał zupełnie nowy płatowiec i charakteryzuje się zredukowaną masą. Może atakować cele naziemne w każdych warunkach atmosferycznych, w dzień i w nocy.
Pocisk ma 4,2 m długości, 0,4 m średnicy, 2,5 m rozpiętości skrzydeł oraz masę 770 kg (z czego 320 kg/285 kg to głowica bojowa). W wersji rosyjskiej jest napędzany pojedynczym silnikiem turboodrzutowym dwuprzepływowym typu NPO Saturn TRDD-50MT (37-04) o ciągu 500 kg.
System naprowadzania pocisku, typu wystrzel-i-zapomnij (fire-and-forget), składa się z automatycznej nawigacji bezwładnościowej i satelitarnej GŁONASS oraz systemu kontroli ognia. W fazie końcowej jest kierowany na cel z dużą dokładnością dzięki kamerze telewizyjnej. Pocisk może być odpalany z pułapów w zakresie 200-11000 m i porusza się z prędkością poddźwiękową na pułapach 50-300 m. Zasięg ma przekraczać 550 km (290 km dla wersji eksportowej). Celność pocisku ma wynosić 3 m. Pocisk może być uzbrojony w konwencjonalne głowice bojowe: odłamkowe lub kasetowe.