Pierwszy Jasień-M w służbie

7 maja w rosyjskiej stoczni OAO PO Siewmasz (Zjednoczenie Produkcyjne Północne Zakłady Budowy Maszyn) w Siewierodwinsku miała miejsce uroczystość wejścia do służby operacyjnej we Flocie Północnej atomowy okręt podwodny K-561 Kazań zmodernizowanego projektu 885M Jasień-M.

Co ciekawe, w porównaniu z prototypem, okręty seryjne, w tym K-561 Kazań charakteryzują się kadłubem krótszym o 9 m. / Zdjęcie: OAO PO Siewmasz

W uroczystości wzięli udział naczelny dowódca rosyjskiej marynarki wojennej (WMF) adm. Nikołaj Jewmenow, dowódca Floty Północnej wiceadm. Aleksander Mojsejew, gubernator obwodu archangielskiego Aleksander Cybulski, pierwszy wicepremier Republiki Tatarstanu Rustam Nigmatullin, mer Siewierodwińska Igor Skubenko, wiceprezes ds. wojskowego przemysłu stoczniowego Zjednoczonej Korporacji Stoczniowej (OSK) Władimir Korolew, dyrektor generalny OAO PO Siewmasz Michaił Budniczenko i dyrektor generalny petersburskiego morskiego biura inżynieryjnego Malachit Władimir Dorofiejew (Strażnik – zanurzalny okręt patrolowy z Rosji).

Admirał Jewmenow wręczył flagę św. Andrzeja dowódcy okrętu, kapitanowi 1. rangi Aleksandrowi Beketowowi. Okręt wszedł do służby w 11. Dywizji Okrętów Podwodnych w bazie morskiej Zapadnaja Lica na Półwyspie Kolskim, 45 km od granicy z Norwegią. Jednostka jest 134. okrętem zbudowanym dla rosyjskiej i radzieckiej marynarki wojennej w historii stoczni w Siewierodwinsku. Protokół odbioru okrętu podpisano dwa dni wcześniej przez dyrektora Siewmaszu Michaiła Budniczenkę i przewodniczącego komisji ds. państwowego odbioru okrętów, kapitana 1. rangi Aleksieja Poteszkina.

Stępkę pod okręt położono 24 lipca 2009, wodowanie techniczne nastąpiło 31 marca 2017 (pierwotnie planowano, że okręt wejdzie do służby w 2017, potem termin przesunięto na 2018 i 2019). Ostatecznie próby morskie rozpoczęto 24 września 2018. W październiku 2019 informowano, że z powodu problemów z systemem kierowania ogniem, wejście do służby nie nastąpi przed końcem 2020. 28 grudnia 2020 zakończono próby uzbrojenia rakietowego, tym samym finalizując próby państwowe.

K-561 Kazań dołączył we Flocie Północnej do prototypowego K-560 Siewierodwinsk (w służbie od grudnia 2013). Od lipca 2020 próby morskie realizuje drugi seryjny okręt zmodernizowanej serii, K-573 Nowosibirsk – przekazanie zamawiającemu zaplanowano na ostatni kwartał tego roku. Jednostka trafi do Floty Oceanu Spokojnego (Nowosibirsk zwodowany).

Tymczasem na różnych etapach budowy znajduje się sześć kolejnych okrętów: K-571 Krasnojarsk (stępkę położono 27 lipca 2014), K-564 Archangielsk (19 marca 2015), K-??? Perm (29 lipca 2016), K-??? Uljanowsk (18 lipca 2017), K-??? Woroneż (20 lipca 2020) i K-??? Władywostok (20 lipca 2020). Dwa ostatnie mają zostać dostosowane do przenoszenia zmodernizowanych pocisków manewrujących Kalibr-M o deklarowanym zasięgu 4500 km.

K-561 Kazań ma 139,5 m długości, 15 m szerokości, 8600 t wyporności nawodnej i 13 800 t wyporności podwodnej. Jest napędzany dwoma reaktorami wodnymi ciśnieniowymi OK-650KPM o mocy 200 MW każdy. Okręt wyposażono w 10 pionowych wyrzutni dostosowanych dla 50 pocisków manewrujących z rodziny Kalibr-PŁ (w tym przeciwokrętowe 3M-54K/K1 oraz 3M-14K do atakowania celów lądowych) lub 40 P-800 Oniks oraz 8 wyrzutni torpedowych (6 x 650 mm i 2 x 533 mm).

Okręty zostaną też prawdopodobnie uzbrojone w dalszej kolejności w hipersoniczne pociski przeciwokrętowe 3M22 Cirkon (w kodzie NATO SS-N-33), których testy dotąd prowadzono z pokładu fregaty rakietowej RFS Admirał Fłota Gorszkow (417), projektu 22350. W bieżącym roku dwie próby ma zrealizować K-560 Siewierodwinsk (Rosja: Trzecia próba hipersonicznego Cirkona).

Marynarka Wojenna Rosji dysponuje także ośmioma okrętami podwodnymi projektu 949A Antiej, które przechodzą modernizację do standardu 949AM. Jednostki przenoszą 24 pociski P-700 Granit z głowicami jądrowymi, a po modernizacji będą przenosić do 72 pocisków 3M-54 Kalibr. Według informacji z kwietnia 2019, Ministerstwo Obrony ma być zainteresowane zakupem dwóch zmodyfikowanych okrętów podwodnych projektu 955A (które otrzymałyby oznaczenie Boriej-K), które zostałyby dostosowane do przenoszenia pocisków manewrujących (Rosja zainteresowana Boriej-K).