W piątek, 25 kwietnia 2025, Ministerstwo Obrony Chorwacji poinformowało o odbiorze dwunastego i jednocześnie ostatniego z zamówionych we Francji samolotów wielozadaniowych Dassault Rafale B/C (F3-R). Co ciekawe nastąpiło to symbolicznie, równo rok do rozpoczęciu dostaw, kiedy pierwsze sześć egzemplarzy przebazowano z lotniska Bordeaux do bazy lotniczej przy międzynarodowym porcie lotniczym Zagrzeb im. Franja Tuđmana.
Zdjęcia: J. Kopać, Ministerstwo Obrony Chorwacji
Z okazji zakończenia dostaw wicepremier i minister obrony Chorwacji Ivan Anušić powiedział:
Dziś kończymy projekt, który strategicznie zmienił Chorwackie Siły Powietrzne. Eskadra ta jest nie tylko zdolnością wojskową, ale także jasnym przesłaniem – Armia Chorwacka, czyli Chorwackie Siły Powietrzne, chroni bezpieczeństwo obywateli Chorwacji za pomocą nowoczesnych myśliwców bojowych. Rząd Republiki Chorwacji i Ministerstwo Obrony stale inwestują około 3 mld EUR w modernizację i wyposażenie Sił Zbrojnych Republiki Chorwacji. W tym roku osiągnęliśmy 2% PKB w wydatkach na obronność, a w 2027 roku będziemy na poziomie 2,5%PKB z tendencją do dalszego wzrostu w kierunku 3% PKB.
Eskadra samolotów wielozadaniowych Rafale stanowi teraz kręgosłup zdolności bojowych wojsk lotniczych i obrony powietrznej (Hrvatsko Ratno Zrakoplovstvo i Protuzračna Odbrana, HRZ) i znacząco przyczynia się do wzmocnienia bezpieczeństwa narodowego, zdolności odstraszania i obrony Republiki Chorwacji w ramach NATO. Poprzez ukończenie kompletowania eskadry myśliwskiej Chorwacja nie tylko osiąga nowy poziom gotowości bojowej, ale także jeszcze bardziej umacnia swoją pozycję w ramach Sojuszu.
Rafale zastąpiły wycofane z dniem 1 grudnia 2024 wszystkie z 12 przestarzałych samolotów myśliwskich MiG-21bis-D/UMD (wówczas tymczasowo zadania Air Policing przejęło lotnictwo bojowe Włoch i Węgier do czasu osiągnięcia przez Rafale wstępnej gotowości operacyjnej).
Jak wspomniano, pierwsza połowa chorwackich Rafale została przebazowana do kraju 25 kwietnia 2024 (po formalnym przekazaniu pierwszego z nich 2 października 2023). Siódmy egzemplarz przebazowano 21 listopada 2024, ósmy prawdopodobnie w grudniu, dziewiąty 23 stycznia br., dziesiąty 20 lutego br., natomiast jedenasty 20 marca br.
Rafale dla Chorwacji
Przypomnijmy, że 25 listopada 2021 chorwacki resort obrony podpisał umowę międzyrządową o wartości 999 mln EUR (wówczas 4,5 mld zł) na dostawę 12 używanych samolotów Rafale F3-R z zasobów francuskich wojsk lotniczych i kosmicznych (Armée de l’air et de l’espace). Pakiet obejmował także szkolenie personelu oraz wsparcie logistyczne. Pierwsze doniesienia medialne w tej sprawie pojawiły się jeszcze 20 maja 2021.
Od maja 2023 Chorwaci wykonywali loty szkoleniowe we Francji.
W ostatnich latach francuska spółka Dassault Aviation uzyskała lub uzyska niebawem zamówienia na samoloty Rafale (razem z samolotami z zasobów francuskich) dla ośmiu państw, w tym omawianej Chorwacji, oraz: Zjednoczonych Emiratów Arabskich (80 egzemplarzy), Grecji (24), Egiptu (kolejne 30 egz. do 24 użytkowanych), Indii (36 w wojskach lotniczych + zamówione 26 Rafale M dla marynarki wojennej), Indonezji (42), Kataru (36) i Serbii (12).
Wcześniej informowano o zainteresowaniu pozyskaniem 16 egzemplarzy Rafale przez Kolumbię, ale negocjacje przerwano i niedawno władze w Bogocie ogłosiły plan zakupu szwedzkich Saab JAS 39E Gripen. 23 października 2023 media arabskie informowały o rozmowach francusko-saudyjskich ws. Rafale. Zainteresowane mają być również Irak, Uzbekistan (24 egz.) i Kazachstan oraz Oman (12-18 egz.).
Obecnie produkowanym wariantem jest F4, a w dalszej kolejności zostanie wprowadzony F5, który będzie wspierany przez bezzałogowego lojalnego skrzydłowego (Loyal Wingman).
Galeria zdjęć:
