W środę, 2 sierpnia br., izraelska spółka Rafael Advanced Defense Systems poinformowała o zgodzie władz amerykańskich na eksport systemu przeciwlotniczego i przeciwrakietowego David’s Sling (pol. Proca Dawida) do Finlandii. Rząd w Helsinkach ogłosił zakup izraelskiego uzbrojenia 5 kwietnia br. Tym samym Finlandia stanie się pierwszym użytkownikiem eksportowym tego systemu.
Zdjęcie: Rafael Advanced Defense Systems
W oddzielnym komunikacie w mediach społecznościowych o sprawie poinformowało również Ministerstwo Obrony Izraela. Zgoda Waszyngtonu była wymagana z uwagi na fakt, że przemysł amerykański, a konkretnie korporacja RTX (wcześniej znana jako Raytheon Technologies) brała czynny udział w opracowaniu systemu obrony powietrznej David’s Sling. Decyzja USA jest też istotna ze względu na fakt, że Finlandia jest najmłodszym członkiem NATO, a wcześniej Rafael nie otrzymał zgody izraelskiego rządu na sprzedaż tego systemu do Szwajcarii.
Zgodnie z opublikowanym w kwietniu komunikatem prasowym Ministerstwa Obrony Finlandii, Dowództwo Logistyczne Sił Obronnych (Puolustusvoimien logistiikkalaitos) zostało upoważnione do podpisania umowy o maksymalnej wartości 316 mln EUR netto (1,48 mld zł netto), co przy 24-procentowej stawce podatku VAT wyniesie prawie 392 mln EUR (1,83 mld zł).
Z tej sumy, zamówienie podstawowe wynosi 213 mln EUR netto/264 mln EUR brutto (998 mln zł netto/1,23 mld zł brutto), a opcjonalne 103 mln EUR netto/128 mln EUR brutto (482,6 mln zł netto/599,72 mln zł brutto). Ponadto, zarezerwowano możliwość dalszego rozszerzenia umowy w przyszłości o kolejne 216 mln EUR netto/268 mln EUR brutto (1,012 mld zł netto/1,226 mld zł brutto). Jeżeli wszystkie opcje zostaną wykorzystane, wartość umów wzrośnie do łącznie 532 mln EUR netto/660 mln EUR brutto (2,5 mld zł netto/3,09 mld zł brutto).
🔵 RAFAEL Announcement 🔵
🚀 The United States government has approved the sale of the "David's Sling" Weapon System to Finland, jointly developed by Israel and the U.S.— Rafael Advanced Defense Systems (@RAFAELdefense) August 2, 2023
🤝 A historic agreement strengthening global cooperation. Gratitude to the U.S. government, the Finnish Ministry of Defence, and all partners involved! #RAFAEL #DavidSling #MissileDefense #Cooperation pic.twitter.com/gEKIW6KG7t
— Rafael Advanced Defense Systems (@RAFAELdefense) August 2, 2023
Ponadto, zostanie zawarta oddzielna umowa międzyrządowa z Izraelem dotycząca zabezpieczenia wsparcia eksploatacji systemu i dostępności kluczowych komponentów we wszystkich sytuacjach bezpieczeństwa. Co ciekawe, lokalny przemysł ma uczestniczyć w dostawach elementów dowodzenia i kontroli oraz integracji całego systemu.
Program pozyskania systemu obrony powietrznej dalekiego zasięgu był procedowany od października 2020, gdy wysłano zapytania ofertowe do spółek Diehl Defence (Niemcy), Israel Aerospace Industries (Izrael), Kongsberg Defence & Aerospace AS (Norwegia), MBDA (Wielka Brytania) i Rafael Defense Advanced Systems (Izrael). Do listopada 2021 otrzymano informacje zwrotne. Wymogiem operacyjnym zamawiającego był pułap przechwytywania celów aerodynamicznych, wynoszący co najmniej 15 000 m. W marcu 2022 do dalszego etapu zakwalifikowano dwa systemy izraelskie: rzeczony David’s Sling oraz zmodernizowany Barak MX (rozwinięcie Barak 8), oferowany przez spółkę Israel Aerospace Industries (IAI).
Rafael jest głównym wykonawcą prac nad systemem David’s Sling we współpracy z RTX. Oddział IAI Elta opracował radar EL/M-2084 MMR, a spółka Elbit Systems opracowała system zarządzania walką Golden Almond. System wykorzystuje pociski przechwytujące Stunner. Pociski Stunner przechwytują cele z prędkością do Ma7,5. W przeciwieństwie do pocisku Tamir, używanego przez system Iron Dome (pol. Żelazna Kopuła), Stunner jest pozbawiony głowicy bojowej (hit-to-kill), a także jest pociskiem dwustopniowym i wysoce manewrowym, wyposażonym w sensory podczerwieni i kamerę telewizyjną CCD. Debiut bojowy systemu David’s Sling, należącego do Korpusu Powietrznego Izraela (Chel ha-Awir), miał miejsce 23 czerwca 2018, gdy dwa pociski Stunner zostały wystrzelone do przechwycenia dwóch syryjskich rakietowych pocisków balistycznych OTR-21 Toczka.
The US Government approved the procurement of the Israeli “David’s Sling” Weapon System to Finland. After receiving approval, the Israel MOD, Finnish MOD & Rafael Advanced Systems will participate in a ceremony to sign a procurement agreement worth approximately 316 million Euros pic.twitter.com/UgjeayPXWS
— Ministry of Defense (@Israel_MOD) August 2, 2023
Obecnie, fińskie wojska lądowe (Maavoimat), które odpowiadają za obronę powietrzną kraju, dysponują 20 zestawami rakietowymi ITO 90M (francuskie Crotale NG), 16 zestawami rakietowymi ITO 05 (ASRAD-R) w wersji mobilnej i 86 przenośnymi przeciwlotniczymi zestawami rakietowymi ITO 05M (oba opierają się na szwedzkich RBS 70), 8 bateriami z 24 wyrzutniami systemu ITO 12 NASAMS II FIN (norweski NASAMS z pociskami AIM-120 C-7 AMRAAM) oraz 200 przenośnymi przeciwlotniczymi zestawami rakietowymi ITO 15 (amerykański FIM-92F Stinger-RMP Block I; w grudniu 2022 zamówiono 350 kolejnych zestawów w wersji FIM-92K). Ponadto, Finowie dysponują artyleryjskimi zestawami przeciwlotniczymi: 45 zestawami 23 ITK 95 i 1100 zestawami 23 ITK 61 (oba bazują na sowieckich ZU-23-2), 16 zestawami 35 ITK 88 (szwajcarski Oerlikon GDF) oraz 6 samobieżnymi zestawami ITPSV Leopard 2 Marksman na podwoziu Leoparda 2 (wcześniej T-55AM).