W środę, 31 sierpnia 2024, amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) opublikowała zgodę na ewentualną sprzedaż do Republiki Słowackiej 12 śmigłowców szturmowych Bell AH-1Z Viper w pakiecie z dużym zapasem uzbrojenia o maksymalnej wartości 600 mln USD (2,384 mld zł).
Zdjęcie: MCIPAC Combat Camera Lance Cpl. Sean M. Evans, USMC
Zgodnie z opublikowaną informacją, rząd w Bratysławie wnioskował o możliwość pozyskania 12 śmigłowców AH-1Z Viper, 26 silników turbowałowych T-700-GE-401C, 1680 zestawów naprowadzania laserowego WGU-59A/B APKWS II (Advanced Precision Kill Weapon System) do 70-mm niekierowanych pocisków rakietowych Hydra 70 i 14 zestawów nawigacji satelitarnej i zliczeniowej Honeywell GPS)/INS EGI.
W pakiecie uwzględniono też następujące elementy inne niż według definicji MDE (Major Defense Equipment): sprzęt pomocniczy i testowy do śmigłowców i uzbrojenia, środki zaradcze, integracja i wsparcie testowe, części zamienne i naprawcze, sprzęt komunikacyjny, planowanie misji, dostawa i wsparcie oprogramowania, wskaźniki celownicze TopOwl, systemy celownicze, ulepszone komputery misji, gogle noktowizyjne AN/VIS-9, radiostacje AN/ARC-210 2036 Gen 6, transpondery systemu identyfikacji swój-obcy AN/APX-123A Mode 5, wyrzutnie flar i dipoli CAD/PAD, wsparcie rozbudowy infrastruktury naziemnej, transport, publikacje i dokumentacja techniczna; szkolenie personelu i sprzęt szkoleniowy, środki zaradcze, belki uzbrojenia LGMA M299, LAU-61C/A i LAU-68F/A, głowice bojowe M151 i ćwiczebne WTU-1B oraz silniki rakietowe Mk 66 Mod 4 do pocisków Hydra 70, 20-mm działka M197 wraz z amunicją: ćwiczebną PGU-27A/B, przeciwpancerno-burzącą PGU-28A/B i zapalającą PGU-28A/B, wyrzutniki flar i dipoli AN/ALE-47 CMDS z flarami MJU-32A/B i MJU-49B, symulatorami flar SMB875B/ALE, nabojami do dipoli RR-129A/AL, szkoleniowymi nabojami dipoli RR-144A/AL i nabojami impulsowymi CCU-136A/A, układy ostrzegające o odpalonych pociskach rakietowych AN/AAR-47 MWS, układy systemu ostrzegania przed opromieniowaniem radarem AN/APR-39C RWR i zestawy konwersyjne, urządzenia kryptograficzne KIV-78A, moduły kryptograficzne AN/PYQ-10C z układem szyfrowania KOV-21, usługi inżynieryjne rządu USA i wykonawców umowy (Bell Textron i General Electric), usługi przedstawicieli serwisu terenowego, usługi wsparcia technicznego i logistycznego, badania i ankiety oraz inne powiązane elementy logistyki i wsparcia programowego.
W pakiecie uwzględniono szkolenia i wsparcie eksploatacji w kraju, na zasadzie tymczasowej, przez okres 24 miesięcy. Wymagane będzie również, aby dwóch przedstawicieli wsparcia wykonawcy przebywało w kraju przez okres 2 lat w celu wsparcia tego programu.
Analiza
22 marca 2023 ówczesny minister obrony Słowacji Jaroslav Nad’ (w rządzie Eduarda Hegera) informował w mediach społecznościowych, że rząd amerykański zaproponował częściowe sfinansowanie dostawy 12 śmigłowców AH-1Z Viper wraz z pakietem 500 przeciwpancernych pocisków kierowanych rodziny AGM-114 Hellfire w zamian za słowacką pomoc wojskową Ukrainie.
6 lipca 2023 tymczasowy minister obrony Martin Sklenár w rządzie technicznym Ľudovíta Ódora informował, że w poprzednich dniach wysłano zapytanie ofertowe (Letter of Request, LoR) do rządu Stanów Zjednoczonych w sprawie możliwości pozyskania wiropłatów wraz z uzbrojeniem. Jednak jak wynika z najnowszej informacji, Słowacja zdecydowała się na wycenę tańszego uzbrojenia (WGU-59A/B APKWS II).
Zwrot akcji nastąpił 28 stycznia 2024, podczas cotygodniowej debaty politycznej w słowackiej publicznej telewizji RTVS (Rozhlas a televízia Slovenska), gdy obecnie urzędujący minister obrony Robert Kaliňák (w rządzie Roberta Fico) poinformował, że o rozmowach w sprawie potencjalnego pozyskania systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej MIM-104 Patriot na preferencyjnych warunkach.
Po zmianie rządu w Bratysławie zdecydowano bowiem, że resort obrony musi skupić się na pozyskiwaniu systemów defensywnych, a nie ofensywnych. W przypadku śmigłowców, Amerykanie zaoferowali obniżkę wartości umowy szacowanej na ponad 1 mld USD do poziomu ok. 340 mln USD, czyli o 2/3. Obecnie, premier Fico chciałby aby te środki wykorzystano na preferencyjny zakup Patriotów.
Dlatego zgoda Departamentu Stanu USA nie obliguje rządu słowackiego do zakupu Viperów. Teraz resort obrony w Bratysławie może rozpocząć negocjacje w sprawie umowy międzyrządowej (Letter of Agreement and Acceptance, LOA) lub je porzucić.
Nie tak dawno, bo 17 lipca br. sąsiednie Czechy otrzymały zgodę na zakup uzbrojenia dla swoich AH-1Z (a także UH-1Y Venom), a 12 marca br. podpisano umowę produkcyjną na 12 Viperów dla Nigerii. Poza tym 12 śmigłowców tego typu trafiło do Bahrajnu.