W czwartek, 30 maja 2024, Ministerstwo Obrony Królestwa Niderlandów poinformowało, że z dniem 1 czerwca samoloty wielozadaniowe Lockheed Martin F-35A Lightning II zastąpiłą F-16A/B MLU Block 10/15 w roli nosicieli bomb kierowanych z głowicą termonuklearną B61-12 w ramach programu NATO Nuclear Sharing.
Zdjęcie: Koninklijke Luchtmacht
W czwartek poinformowała o tym minister obrony Kajsa Ollongren Izbę Reprezentantów, czyli izbę niższą parlamentu. Proces zastępowania F-16 przez F-35 w ramach programu NATO Nuclear Sharing rozpoczęło się wiele lat temu. W ciągu ostatnich kilku lat niderlandzkie F-35 przeszły kompleksowy proces testów i certyfikacji pod kątem przenoszenia broni nuklearnej. Ostatecznie, w listopadzie 2023 resort obrony ogłosił wstępną certyfikację. Tymczasem 24 F-16 są zbywane na rzecz walczącej Ukrainy.
Wcześniej, królewskie wojska lotnicze (Koninklijke Luchtmacht) rozpoczęły eksploatację F-35 do zadań konwencjonalnych – których na początku 2023 w aktywnej służbie było już 39 egzemplarzy (8 stacjonuje nadal w USA w celach szkoleniowych, a 13 kolejnych jest w produkcji). Podobnie jak w przypadku F-16, baza lotnicza Volkel będzie siedzibą eskadry samolotów F-35 w konfiguracji tzw. podwójnego przeznaczenia (Dual Capable Aircraft, DCA), czyli dostosowanych do przenoszenia uzbrojenia konwencjonalnego i jądrowego. W Volkel jest przechowywanych ok. 10-15 bomb rodziny B61, w wkrótce trafią tam najnowsze B61-12.
#ACC “Ready for Operations”
was de uitslag van het 🇺🇸 team dat ons deze week inspecteerde. Hiermee hebben we onze initiële certificering voor de afschrikkingstaak met de F-35. Een belangrijke stap in de transitie. Mogelijk gemaakt door Teamwerk 👊 🐯@VlbVolkel @F35_CFTT pic.twitter.com/dlFDAUZWgd
— Johan van Deventer (@Jvd_Tweet) November 9, 2023
Wcześniej, 8 marca br. portal branżowy Breaking Defense jako pierwszy informował, że uzyskał potwierdzenie od biura programowego J-35 JPO (Joint Program Office), iż amerykańskie wojska lotnicze (US Air Force, USAF) certyfikowały samoloty F-35A do bojowego użycia bomb B61-12. Ostatnie próby w locie z F-35A w konfiguracji DCA miały miejsce w październiku 2021 (wykonano 10 ćwiczebnych zrzutów).
W ramach programu NATO Nuclear Sharing do przenoszenia starszych bomb rodziny B61 (B61-3, B61-4, B61-7 i B61-10) są dostosowane F-16A/B, F-16C/D i Panavia Tornado IDS z wojsk lotniczych Niemiec, Królestwa Niderlandów, Belgii, Włoch i Turcji (w Europie jest rozmieszczonych około 100 bomb w magazynach broni jądrowej w bazach lotniczych Büchel, Aviano, Ghedi, Kleine Brogel i Volkel oraz w Incirlik). Większość z nich, oprócz Turcji która została usunięta z programu, będzie użytkować je na F-35A. Kolejnymi platformami w USAF będą z kolei bombowce strategiczne B-2A Spirit, B-52H Stratofortres i B-21A Raider. Dodatkowo, bomby będą używane przez amerykańskie F-35A w brytyjskiej bazie lotniczej RAF Lakenheath.
W ostatnim czasie dyskusja nad możliwością dołączenia do programu NATO Nuclear Sharing rozgorzała w Polsce.
Kierowana bomba nuklearna B61-12 (nieuzbrojona) / Zdjęcie: Sandia National Laboratories
Prace nad bombą B61-12 o mocy regulowanej 0,3, 5, 10 lub 50 kT trwały od co najmniej 2011 w Sandia National Labs. Ostateczny projekt został zatwierdzony przez Narodową Agencję Bezpieczeństwa Nuklearnego (National Nuclear Security Administration, NNSA) 1 października 2018. Według ówczesnego harmonogramu, produkcja seryjna bomb miała rozpocząć się w zakładach nuklearnych Pantex w pobliżu Amarillo w Teksasie, w marcu 2020. Program LEP (Life Extension Program) ma na celu wydłużenia eksploatacji bomb typoszeregu B61. Produkcja pierwszej partii miała zakończyć się do 2022. Koszt programu oszacowano na 8-9 mld USD, ale jest on opóźniony względem pierwotnego harmonogramu.
Warto pamiętać, że B61-12 nie jest konstrukcją całkowicie nową, ale częściowo bazującą na komponentach i rozwiązaniach poprzednich wariantów (a konkretnie z B61-3, -4, -7 i -10), zupełnie nowy jest tylko ogonowy zestaw naprowadzania i systemy zabezpieczeń. Tymczasem, 27 października 2023, Departament Obrony USA ogłosił prace nad nowym wariantem oznaczonym jako B61-13, który ma bazować na konstrukcji B61-12, ale charakteryzować się o wiele większą mocą rażenia.
Komentarze
Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.