Brytyjskie RC-135W w pobliżu Krymu

22 i 24 sierpnia br. na południe od okupowanego przez Rosję Krymu, na międzynarodowymi wodami Morza Czarnego, zostały zauważone zostały brytyjskie samoloty zwiadu radioelektronicznego RC-135W Rivet Joint. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, że NATO zaprzestało tego typu lotów w pobliżu Krymu po wybuchu pełnoskalowej wojny Rosji z Ukrainą 24 lutego br. Od tamtej pory samoloty wojskowe pozostawały w strefie powietrznej państw NATO na jego wschodniej flance (Działania w polskiej przestrzeni powietrznej w związku z wojną na Ukrainie).

22 i 24 sierpnia na południe od okupowanego przez Rosję Krymu zostały zauważone zostały brytyjskie samoloty zwiadu radioelektronicznego RC-135W Rivet Joint / Zdjęcie: Royal Air Force

Loty zostały zauważone na komercyjnych mapach z ruchem lotniczym Flightradar24 i ADS-B Exchange, więc dowództwo brytyjskich królewskich wojsk lotniczych RAF (Royal Air Force) nawet nie kryło się, że takowe loty są wykonywane. O pierwszym locie z 22 sierpnia poinformował w mediach społecznościowych ukraiński dziennikarz Illia Ponomarenko z The Kyiv Independent, a o drugim z 24 sierpnia brytyjski dziennikarz branżowy George Allison z The UK Defence Journal. Oba przeloty charakteryzowały się zbliżoną do siebie trasą.

We all know what this means 😉 pic.twitter.com/BQHY9xNtBP

— Illia Ponomarenko 🇺🇦 (@IAPonomarenko) August 22, 2022

A British RC-135 'Rivet Joint', a dedicated electronic surveillance aircraft, is once again off the coast of Crimea near the Russian border. The UK has been conducting these flights to gather intelligence about Russian forces in the area. pic.twitter.com/K3bKKht89I

— George Allison (@geoallison) August 24, 2022

Samoloty rozpoznawcze Boeing RC-135W/V Rivet Joint służą do wykrywania, lokalizowania i rozpoznawania sygnałów emitowanych przez systemy elektroniczne, radiolokacyjne i komunikacyjne przeciwnika. Amerykańskie i brytyjskie samoloty tego typu regularnie wykonują loty nad flanką wschodnią NATO, wspierając działania sił ukraińskich.

Działania te są określane ogólnym mianem SIGINT (Signal Intelligence), czyli rozpoznanie emitowanych sygnałów, i można je podzielić na kilka podkategorii: ELINT (Electronic Intelligence), czyli wykrywanie i rozpoznawanie sygnałów emitowanych przez elektroniczne urządzenia wojskowe, stacje radiolokacyjne i transpondery; COMINT (Communications Intelligence), czyli wykrywanie i rozpoznawanie komunikacji, w tym głosowej; FISINT (Foreign Instrumentation Signals Inteligence), czyli wykrywanie i rozpoznawanie sygnałów generowanych przez urządzenia telemetryczne, śledzące i rejestrujące dane;. MASINT (Measurement and Signature Intelligence), czyli monitorowanie i pomiar emisji w spektrum elektromagnetycznym i w podczerwieni; RADINT (Radar Intelligence), czyli wykrywanie i lokalizowanie sygnałów emitowanych przez stacje radiolokacyjne.

Trzy brytyjskie RC-135W noszą w RAF oznaczenie Airseeker R Mk.1. Samoloty te przebudowane zostały z tankowców powietrznych KC-135R Stratotanker (wyprodukowane w 1964) przez spółkę L-3 Communications (obecnie L3Harris Technologies). Samoloty te dostarczono do RAF w okresie od listopada 2013 do 7 czerwca 2017 i są wykorzystywane przez 51 i 54 Squadron RAF. Są następcami wycofanych w 2011 samolotów Hawker Siddeley Nimrod R1 i mają służyć do 2035.