Słowacja przekaże Ukrainie 13 samolotów MiG-29

17 marca br. w południe czasu środkowoeuropejskiego podczas wspólnej konferencji prasowej premiera Słowacji Eduarda Hegera i ministra obrony Jaroslava Nad’a poinformowano, że rząd w Bratysławie podjął decyzję o nieodpłatnym przekazaniu walczącej Ukrainie 13 samolotów myśliwskich MiG-29AS/UBS oraz dwie wyrzutnie rakietowych zestawów przeciwlotniczych 2K12 Kub 2M.

Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Słowacji

Dzisiaj rząd zdecydował i jednogłośnie zatwierdził umowę międzynarodową (w sprawie darowizny) sprzętu wojskowego Ukrainie – powiedział Eduard Heger na konferencji prasowej.

Proces przekazywania tych myśliwców jest ściśle skoordynowany ze stroną polską, Ukrainą i, oczywiście, z innymi sojusznikami – dodał premier. Dodatkowo, Słowacja otrzyma rekompensatę finansową od Unii Europejskiej. Heger powiedział również, że osiągnięto porozumienie ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie sprzętu wojskowego o wartości około 700 mln USD.

Słowackie wojska lotnicze (Vzdušné Sily Ozbrojených Síl Slovenskej Republiky) wycofały z eksploatacji 11 myśliwców MiG-29AS/UBS z dniem 31 sierpnia 2022. Były zgrupowane w 1. Eskadrze Myśliwskiej (1. Bojová letka) Skrzydła Lotnictwa Taktycznego (Taktické krídlo Otta Smika), stacjonującego w bazie lotniczej Sliač w kraju bańskobystrzyckim w centralnej części Słowacji. 28 września 2019 utracono w wypadku jeden egzemplarz, a pilot zdołał się bezpiecznie katapultować. Nie jest zatem jasne skąd liczba 13 samolotów – być może chodzi o dodatkowe egzemplarze zmagazynowane na części zamienne (Spadł słowacki MiG-29AS).

Od 1 września 2022 bezpieczeństwo przestrzeni powietrznej Republiki Słowacji zapewniają polskie F-16C Jastrząb i czeskie JAS 39C Gripen, na mocy trójstronnego porozumienia, do czasu odbioru zamówionych w Stanach Zjednoczonych 14 samolotów wielozadaniowych F-16C/D Block 70, czyli najwcześniej od 2024 (Polska i Czechy będą strzec przestrzeni powietrznej Słowacji, Produkcja F-16 dla Słowacji).

Ponadto, Słowacja dysponuje 5 bateriami rakietowych zestawów przeciwlotniczych 2K12 Kub 2M. Ukraina ma otrzymać dwie wyrzutnie wraz z zapasem części zamiennych, pociskami oraz podsystemem kierowania ogniem i dowodzenia. W lutym ub. r. zamówiono w Niemczech dwie baterie artyleryjskiego systemu obrony powietrznej MANTIS. Ponadto, 8 kwietnia 2022 premier Eduard Heger i Jaroslav Nad’ informowali, że Słowacja przekazała Ukrainie swoją jedyną baterię zestawów przeciwlotniczych i przeciwrakietowych S-300PMU, pochodzącą ze stanu 1. dywizjonu przeciwlotniczego 11. Brygady wojsk lotniczych.

Slovakia has donated SA-10 (S-300) air defence system to Ukraine to strengthen their self defence against illegal, illegitimate  agression. Thanks to Allies' strengthened presence, Slovakia's security and defence remains strong #WeAreNATO @ArmadaSR pic.twitter.com/1xVIALWmTf

— Jaro Nad (@JaroNad) April 8, 2022

W zamian, już od 20 marca 2022 we wschodniej Słowacji zostały rozmieszczone dwie baterie systemu obrony powietrznej MIM-104 Patriot PAC-3 z niemiecko-niderlandzkimi obsługami. Z kolei 15 marca br. władze Słowacji poinformowały, że Włochy rozmieszczą dodatkowo baterię systemu SAMP/T Mamba.

Kwestia przekazania słowackich MiG-29AS/UBS nie jest nowa. Na początku marca 2022 spalił na panewce pomysł przekazania Ukrainie samolotów MiG-29 z Polski, Słowacji i Bułgarii (z tej ostatniej także Su-25) – strona ukraińska deklarowała, że może otrzymać ponad 70 egzemplarzy obu typów. Temat podchwyciła jednak propaganda rosyjska twierdząca, że samoloty będą startować z lotnisk w państwach NATO, co będzie równoznaczne z dołączeniem Sojuszu do wojny. Z pomysłu wówczas zrezygnowano.

Później wielokrotnie premier Eduard Heger deklarował gotowość do dostarczenia samolotów bojowych, jednak nie dochodziło do realizacji tych zapowiedzi. Punktem zwrotnym okazała się deklaracja prezydenta RP Andrzeja Dudy, który w wywiadzie dla amerykańskiej telewizji CNN 8 marca br., podczas wizyty w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, powiedział, że Polska jest gotowa przekazać Ukrainie swoje samoloty MiG-29 w ramach międzynarodowej koalicji. Później pojawiła się informacja o planach dostawy już w najbliższym czasie pierwszych czterech MiG-29G. 9 marca br. gotowość do dołączenia do zapowiedzianej koalicji międzynarodowej ogłosił słowacki minister obrony Jaroslav Nad’ (Polska przekaże Ukrainie samoloty MiG-29).

Dotychczasowa pomoc wojskowa Słowacji, oprócz wyżej wymienionych obejmuje również naprawy uszkodzonych pojazdów opancerzonych BRDM-2 w słowackich zakładach czeskiej spółki Konstrukta Defence, dostawy dwóch trałów przeciwminowych Božena 5, jednego śmigłowca ewakuacji medycznej Mi-2MSB i czterech śmigłowców transportowych Mi-17.

Słowacja sprzedała również 8 kołowych haubic Zuzana 2 kal. 155 mm, których dostawy zrealizowano bardzo szybko, pomiędzy sierpniem 2022 a styczniem 2023, co wskazuje że mogły pochodzić z zasobów wojsk lądowych (jedno działo zostało zniszczone w walkach). 2 października ub. r. władze Danii, Norwegii i Niemiec poinformowały wspólnie, że pokryją koszty w wysokości 90 mln USD (390 mln zł) na produkcję w Słowacji dla Ukrainy kolejnych 16 haubic Zuzana 2, których dostawy zostaną zrealizowane do połowy 2023.