Spis treści podcastu
Galeria
Kadr z filmu „Władca Pierścieni: Dwie wieże” w reżyserii Petera Jacksona. W centralnej części postacie Rohańczyków w hełmach inspirowanych tak zwanymi hełmami okularowymi, znanymi ze znalezisk skandynawskich. Elementy zbroi łuskowych też nie należą do rzadkości wśród pamiątek po wikingach. Jest to przykład inspiracji historycznej, z której korzystali twórcy dzieła fantastycznego.
Kard z filmu „300” w reżyserii Zacka Snydera. Filmowa wizja starcia nastolatka z wilkiem. Polowanie było istotną częścią wychowania spartańskiej młodzieży.
Mapa ukazuje współczesną (niebieska linia ciągła) oraz starożytną (innego koloru linia przerywana) linię brzegową w rejonie Termopil – Gorących Wrót. Jak widać, przejście było rzeczywiście bardzo wąskie. Fot: cw
Kard z filmu „300” w reżyserii Zacka Snydera. Filmowa wizja wyglądu armii perskiej. Wcale nie taka zła, przynajmniej z początku.
Rysunek wykonany na podstawie znalezisk archeologicznych oraz starożytnych malunków, w tym szczególnie fryzów z pałacu w Suzie, przedstawia perskiego Nieśmiertelnego.
Fot: Warry J., Armie świata antycznego, Warszawa 1995, s. 38.
Fot: Warry J., Armie świata antycznego, Warszawa 1995, s. 38.
Mapa ukazuje przebieg bitwy pod Termopilami w pierwszym i drugim dniu walki. Rysunek i opis przedstawiają taktykę Greków: pozorowane odwroty i kontrnatarcia. Fot: cw
Mapa ukazuje ostatnie fazy bitwy pod Termopilami, najpierw atak Greków, potem finałową walkę na pagórku Kolonos. Fot: cw
Kadry z filmu „300” w reżyserii Zacka Snydera. Filmowa wizja pozbawia Spartiatę pancerza.
W greckim malarstwie wazowym, czy też na innej ceramice, nierzadko pojawiają się sceny, w których hoplici walczą prawie nago, albo w hełmach i nagolennicach z tarczami, ale bez ubrania. Fot: cw
Znaleźć można również sceny takie jak ta, w których wojownicy co prawda mają na sobie pancerze, ale nadal nie posiadają ubrań a co najważniejsze, ich podbrzusza są odsłonięte. Oba te rodzaje przedstawień, przez część naukowców interpretowane są jako wyraz kultu chtonicznego bądź fallicznego. Fot: cw
Równie często jednak możemy oglądać sceny takie jak ta, w której wojownicy są nie tylko kompletnie opancerzeni, ale też w pełni ubrani. Fot: cw
Tak samo jak w średniowieczu, w Grecji obowiązywał obyczaj prezentystycznego (zgodnego ze wzorcami danych czasów), przedstawiania wojowników. Z tej przyczyny, powyższa rycina przedstawiająca Achillesa pokonującego królową Amazonek Pentezyleę (scena mityczna), jest dla nas pełna informacji. Heros ma na sobie kompletny ekwipunek hoplity. Widać, że jego tarcza jest wypukła. Jego hełm przedstawia formę attycką, przy boku widać rękojeść miecza xiphos a pancerz to napierśnik torsowy, tak zwany pancerz atlety, zaopatrzony w pteryges. Pod jego nogami upada na ziemię machaira, zapewne upuszczona przez Amazonkę. Królowa nosi pancerz typu linothorax, a jej odwrócona tarcza pozwala zaobserwować sposób jej mocowania na przedramieniu. Oboje wojownicy pod pancerzami noszą tuniki, czyli chitony. Ten wspaniały rysunek ukazuje nam znaczną część elementów wyposażenia, o których mówimy w tym materiale.
Fot: Żygulski Z. jun., Broń starożytna, Warszawa 1998, s. 22.
Fot: Żygulski Z. jun., Broń starożytna, Warszawa 1998, s. 22.
Grecki pancerz torsowy, tak zwany „atlety” z V w. p.n.e., a więc z okresu kiery rozegrała się bitwa pod Termopilami.
Fot: Żygulski Z. jun., Broń starożytna, Warszawa 1998, s. 50.
Fot: Żygulski Z. jun., Broń starożytna, Warszawa 1998, s. 50.
Fragment rysunku przedstawia pancerz typu linothorax. Całkiem możliwe, że Grecy nauczyli się wykonywać jakie, służąc jako najemnicy w armiach egipskich. Pancerz wykonany z płótna był o wiele tańszy a co za tym idzie popularniejszy wśród wojowników, niż metalowe napierśniki.
Fot: Szubelak B., Hoplita grecki w VII-V w. p.n.e. Studium bronioznawcze, Zabrze 2007, s. 30.
Fot: Szubelak B., Hoplita grecki w VII-V w. p.n.e. Studium bronioznawcze, Zabrze 2007, s. 30.
Dwa, zamożne, wzory hełmu greckiego: po lewej attycki, po prawej koryncki. Oba rysunki przedstawiają znaleziska z V w. p.n.e.
Fot: Żygulski Z. jun., Broń starożytna, Warszawa 1998, s. 38.
Fot: Żygulski Z. jun., Broń starożytna, Warszawa 1998, s. 38.
Hełm późnokoryncki z wycięciami na uszy, a obok niego, najpospolitszy hełm grecki typu pylos (pilos).
Fot: Warry J., Armie świata antycznego, Warszawa 1995, s. 45.
Fot: Warry J., Armie świata antycznego, Warszawa 1995, s. 45.
Dwa, nieco odmienne, hełmy korynckie w uboższej odmianie bez pióropuszy.
Fot: Żygulski Z. jun., Broń starożytna, Warszawa 1998, s. 32, 35.
Fot: Żygulski Z. jun., Broń starożytna, Warszawa 1998, s. 32, 35.
Dwa groty oraz „zabójca jaszczurek”, czyli przeciwwaga dla grotu, użytkowane we włóczniach greckich.
Fot: Żygulski Z. jun., Broń starożytna, Warszawa 1998, s. 56.
Fot: Żygulski Z. jun., Broń starożytna, Warszawa 1998, s. 56.
Kard z filmu „300” w reżyserii Zacka Snydera. Filmowa wizja greckiego miecza – czasem też nazywanego (niezbyt poprawnie) nożem bojowym – czyli machairy.
Znaleziska archeologiczne uzbrojenia greckiego. U góry machaira (makhaira), poniżej dwa ułomki xiphosów. Fot: cw
Współczesna, pełna rekonstrukcja machairy. Istniały odmiany tej broni o węższej i dłuższej głowni. „Kopis” to inna nazwa tej samej broni.
Fot: Górewicz I.D., Miecze Europy, Szczecin – Warszawa 2015, s. 39.
Fot: Górewicz I.D., Miecze Europy, Szczecin – Warszawa 2015, s. 39.
Współczesna, pełna rekonstrukcja xiphosu, najczęściej użytkowanego miecza greckiego.
Fot: Górewicz I.D., Miecze Europy, Szczecin – Warszawa 2015, s. 37.
Fot: Górewicz I.D., Miecze Europy, Szczecin – Warszawa 2015, s. 37.
Kard z filmu „300” w reżyserii Zacka Snydera. Filmowa wizja ustawienia falangi wcale nieźle oddaje tę formację w szyku ścisłym, gotowym do przyjęcia walki. Pierwsze dwa szeregi wojowników są gotowe uderzyć, dalsze czekają na moment wejścia do boju. Dobrze są też oddane tarcze, na których wyobrażona jest grecka litera Lambda, która stanowiła herb Sparty.
Malunek na wazie ceramicznej ukazuje starożytny sposób przedstawienia falangi. Tu scena starcia armii dwóch poleis greckich. Oddaje ona zwyczaj malowania na tarczach wyobrażeń różnych stworzeń. Niejednokrotnie była to głowa Meduzy, którą na swojej tarczy (Egidzie) miała nosić Atena. Był to zarówno zabieg o charakterze magicznym, jak i wyraz czci dla głównego bóstwa wojennego Greków. Fot: cw
Na zakończenie, rysunek przedstawiający hoplitę w pełnym, średnio-zamożnym ekwipunku. Ma na sobie hełm koryncki z pióropuszem, pancerz linothorax z podwójnymi pteryges oraz łuskowym wzmocnieniem na brzuchu, oraz nagolennice. Pod pancerzem nosi tunikę: chiton. Wypukłą tarczę zdobi wyobrażenie twarzy męskiej, mającej cechy Greka i demona. Spod tarczy widać końcówkę pochwy miecza – xiphosu – wyobrażonego obok. Włócznia (doru), zaopatrzona jest we wrzecionowaty, choć dość krótki grot oraz graniastą przeciwwagę – zabójcę jaszczurek. Poniżej połowy długości drzewca dostrzec można oplot. Hoplita przeciętny, ale „jak się patrzy”.
Fot: Warry J., Armie świata antycznego, Warszawa 1995, s. 45.
Fot: Warry J., Armie świata antycznego, Warszawa 1995, s. 45.
Komentarze
Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.