W środę, 15 listopada, Agencja Wsparcia i Zamówień NATO (NATO Support and Procurement Organisation, NSPA) poinformowała o wyborze oferty amerykańskiej spółki Boeing w programie samolotów wczesnego ostrzegania i dowodzenia (Airborne Early Warning and Control, AEW&C) nowej generacji o kryptonimie AFSC (Alliance Future Surveillance and Control) jako następcę floty 14 E-3A Sentry AWACS. Amerykański producent zaoferował samoloty E-7A Wedgetail.
Wizualizacja natowskiego E-7A Wedgetail / Grafika: Boeing
W ramach początkowej fazy programu, nazwanej iAFSC (initial Alliance Future Surveillance and Control) złożone zostanie zamówienie na sześć egzemplarzy samolotów E-7A Wedgetail procedurą FMS (Foreign Military Sales). Tym samym odrzucono kontroferty L3Harris Technologies z Global 6500 CAEW oraz Saab Defence and Security z GlobalEye. Zainteresowanie programem AFSC wyrażały też Northrop Grumman, Airbus Defence and Space czy General Atomics Aeronautical Systems Inc. (GA-ASI).
Planuje się, że obecna flota 14 samolotów E-3A Sentry AWACS zostanie wycofana około 2035, więc w ramach fazy iAFSC zostaną zbudowane odpowiednie zdolności wstępne, które zredukują ryzyko wystąpienia luki w zdolnościach operacyjnych Sojuszu.
Wybór zarówno oferty, jak i formy wdrażania zdolności wynikał z głębokich analiz obejmujących ocenę korzyści, interoperacyjności, ceny, dostępności operacyjnej, a także samodzielnym pozyskaniu tych samolotów przez Australię i Koreę Południową, a także członków NATO: Turcję, Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone.
Ponadto, państwa partnerskie programu zarządzanego przez agencję NAPMO (NATO Early Warning and Control Programe Management Organisation), a więc Belgia, Niemcy, Luksemburg, Królestwo Niderlandów, Norwegia, Rumunia i Stany Zjednoczone, oraz agencja NSPA stwierdziły, że Boeing E-7A Wedgetail jest jedynym znanym systemem zdolnym obecnie do wykonywania podstawowych zadań operacyjnych dla dowództw strategicznych NATO, wymagań i kluczowych parametrów użytkowych oraz są dostępne do dostawy w wymaganym terminie.
Oczekuje się, że Wedgetail we flocie NATO osiągną wstępną zdolność operacyjną (Initial Operational Capability, IOC) w 2031.
Ogłaszając powyższą decyzję podczas spotkania Rady Północnoatlantyckiej, Stacy Cummings, dyrektor generalna NSPA, skomentowała:
Decyzja ta stanowi znaczący kamień milowy w ciągłych wysiłkach NATO na rzecz zwiększenia jego gotowości i zdolności w nadchodzących latach. Strategia NSPA dotycząca uruchomienia procedury FMS z wyłącznego źródła ma zapewnić szereg korzyści, które wzmocnią zdolność Sojuszu do reagowania na zmieniające się wyzwania w zakresie bezpieczeństwa.
Z kolei według sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga:
Samoloty wczesnego ostrzegania i dowodzenia mają kluczowe znaczenie dla zbiorowej obrony NATO i z zadowoleniem przyjmuję zaangażowanie sojuszników w inwestowanie w najwyższej klasy zdolności. Łącząc zasoby, sojusznicy mogą wspólnie kupować i eksploatować główne aktywa, których zakup byłby zbyt kosztowny dla poszczególnych krajów. Ta inwestycja w najnowocześniejszą technologię pokazuje siłę transatlantyckiej współpracy obronnej w miarę ciągłego dostosowywania się do bardziej niestabilnego świata.
Amerykańska spółka Boeing przesłała Redakcji Magazynu Militarnego MILMAG komentarz:
Doceniamy zaufanie NSPA i uczestniczących państw NATO w sprawdzone możliwości i korzyści w zakresie interoperacyjności samolotu E-7 Airborne Early Warning & Control (AEW&C). Jesteśmy gotowi wspierać ten program Foreign Military Sales i zapewnić tę wyjątkową zdolność, która będzie zwiększać gotowość NATO.
Program AFSC ma swoje korzenie w 2019, gdy pojawiły się sygnały o konieczności wymiany natowskich E-3A Sentry po 2035, ale został formalnie zapoczątkowany w kwietniu 2022 przez agencję NAPMO. Samoloty te przechodzą drugą już w ostatnich latach modernizację o kryptonimie FLEP (Final Lifetime Extension Programme), ale będzie konieczna wymiana platformy jako takiej (Radiostacje programowalne Leonardo dla natowskich AWACS, NATO modernizuje AWACS, NATO szuka następcy AWACS).
Flota natowskich E-3A to pierwsza międzynarodowa jednostka podlegająca dowództwu Sojuszu, począwszy od stycznia 1982. Dwie eskadry (Flying Squadron 1 i Flying Squadron 2) są złożone z 20 międzynarodowych załóg wydzielonych z sił zbrojnych 15 państw NATO, w tym z Polski. Stacjonują w niemieckim Geilenkirchen. Ponadto, zostały wydzielone wysunięte bazy operacyjne w Konya (Turcja), Preweza/Aktion (Grecja) and Trapani-Birgi (Włochy) i wysunięta lokalizacja operacyjna w Ørland (Norwegia). 17 stycznia br. dwa samoloty rozmieszczono w Rumunii (Dwa natowskie AWACS do Rumunii).
Opis
E-7A, a właściwie Boeing 737 AEW&C, o konfiguracji zbliżonej do 737-700ER, jest wyposażony w wielozadaniowy radar ze skanowaniem elektronicznym (Multi-role Electronically Scanned Array, MESA), pracujący w paśmie L, który wykrywa obiekty w odległości do 600 km (lecące na wysokim pułapie), do 370 km (nisko lecące, trudniej wykrywalne statki powietrzne). Może śledzić do 180 celów naraz, naprowadzając inne samoloty do przechwycenia 24 z nich. Radar wykrywa także cele nawodne wielkości fregaty rakietowej z odległości ponad 240 km. W trybie wykrywania sygnałów elektromagnetycznych (ELectronic INTelligence, ELINT), E-7A ma skuteczny zasięg ponad 850 km, operując na pułapie 9000 m. Radar został zaprojektowany przez spółkę Northrop Grumman.
Jak wspomniano, samoloty tego typu są już eksploatowane w Australii (w liczbie 6 egzemplarzy), Korei Południowej (4 egzemplarze znane jako Peace Eye; planowane jest dokupienie 2 kolejnych) i Turcji (4 egzemplarze znane jako Peace Eagle). Wkrótce dołączą do nich Wielka Brytania (5 egzemplarzy, gdzie otrzymają oznaczenie Wedgetail AEW1) oraz Stany Zjednoczone (docelowo ok. 30 egzemplarzy).
We appreciate the confidence from the NSPA and participating NATO nations in the proven capabilities and interoperability benefits of the E-7 aircraft. We stand ready to support this Foreign Military Sale and deliver this exceptional capability that will enhance NATO’s readiness. https://t.co/mMqnWPP0Z5
— Boeing Defense (@BoeingDefense) November 15, 2023
Komentarze
Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.