13 stycznia br. biuro prasowe Sojuszniczego Dowództwa Sił Powietrznych NATO (NATO Allied Air Command) poinformowało, że we wtorek, 17 stycznia, do Międzynarodowego Portu Lotniczego Bukareszt-Otopeni w Rumunii zostaną przebazowane dwa samoloty wczesnego ostrzegania i dozoru przestrzeni powietrznej Boeing E-3A Sentry AWACS (Airborne Warning and Control System), aby wspierać sojusznicze wsparcie dla Ukrainy oraz monitorować rosyjską działalność militarną w regionie. Personel latający i naziemny ma liczyć ok. 180 żołnierzy. Misja ma potrwać kilka tygodni.
Zdjęcie: NATO Allied Air Command
Ponieważ nielegalna wojna Rosji w Ukrainie nadal zagraża pokojowi i bezpieczeństwu w Europie, nie może być wątpliwości co do determinacji NATO w ochronie i obronie każdego centymetra terytorium sojuszników – powiedziała rzeczniczka prasowa dowództwa NATO Oana Lungescu. Nasze AWACS’y mogą wykrywać samoloty setki kilometrów dalej, co czyni je kluczową zdolnością do odstraszania i obrony NATO. Dziękuję Rumunii za hosting samolotów, co w istotny sposób przyczynia się do naszego wczesnego ostrzegania – dodała.
W odpowiedzi na wojnę Rosji w Ukrainie, NATO zwiększyło swoją obecność w powietrzu w Europie Wschodniej dzięki rozmieszczeniu dodatkowych myśliwców, samolotom rozpoznawczych i zwiadowczych oraz tankowców. Od lutego 2022 natowskie AWACS’y regularnie przeprowadzają patrole nad Europą Wschodnią i regionem Morza Bałtyckiego w celu śledzenia rosyjskich samolotów bojowych w pobliżu granic NATO. Są wspierane przez samoloty tej klasy z wojsk lotniczych USA, Turcji i Włoch (Działania w polskiej przestrzeni powietrznej w związku z wojną na Ukrainie).
Flota 14 samolotów samolotów wczesnego ostrzegania i dozoru przestrzeni powietrznej Boeing E-3A Sentry AWACS jest zarządzana przez agencję NAPMO (NATO Early Warning and Control Programe Management Organisation). Jest to pierwsza międzynarodowa jednostka podlegająca dowództwu Sojuszu, począwszy od stycznia 1982. Eskadry są złożone z 20 międzynarodowych załóg wydzielonych z sił zbrojnych 15 państw NATO, w tym z Polski.
Są one zgrupowane w dwóch eskadrach NATO (Flying Squadron 1 i Flying Squadron 2), stacjonujących w niemieckim Geilenkirchen. Ponadto zostały wydzielone wysunięte bazy operacyjne w Konya (Turcja), Preweza/Aktion (Grecja) and Trapani-Birgi (Włochy) i wysunięta lokalizacja operacyjna w Ørland (Norwegia).
Obecnie, w ramach programu FLEP (Final Lifetime Extension Programme), natowskie samoloty przechodzą kolejny proces modernizacji, który pozwoli na utrzymanie ich w linii do co najmniej 2035, do czasu wprowadzenia następcy, którym może zostać potencjalnie Boeing E-7 Wedgetail (Radiostacje programowalne Leonardo dla natowskich AWACS, NATO modernizuje AWACS, NATO szuka następcy AWACS).
.@NATOAWACS will start air surveillance missions over Alliance territory from Romania🇷🇴in the coming days#NATO's eye in the sky will support the Alliance’s reinforced presence in the region & monitor Russian military activity
Read more https://t.co/VeBF6U7XpA#DeterandDefend pic.twitter.com/QYsLIbejGE
— NATO Air Command (@NATO_AIRCOM) January 13, 2023