Włochy zwiększą zdolności zwiadu radioelektronicznego

11 grudnia br. pojawiła się informacja, że rząd Republiki Włoskiej zatwierdził zakup dwóch samolotów zwiadu radioelektronicznego (SIGnals INTelligence, SIGINT) oraz sześciu kolejnych, które później zostaną skonfigurowane do tego samego zadania lub ewentualnie misji wczesnego ostrzegania i kontroli (Conformal Airborne Early Warning, CAEW). Wszystkie zostaną zabudowane na płatowcach odrzutowych samolotów biznesowych typu Gulfstream G550 (Modernizacja RC-800 Peace Krypton, 2020-07-11).

Program zakupu został zawarty w dokumencie pt. Documento Programmatico della Difesa 2020-2022, który określa priorytety polityki obronnej Włoch na najbliższe dwa lata. Dokument musi teraz zostać zatwierdzony przez Izbę Deputowanych i Senat. 

Na zakup pierwszych dwóch samolotów w docelowej konfiguracji zarezerwowano wstępnie kwotę 1,2 mld EUR (5,33 mld zł). Drugi etap obejmie kupno sześciu płatowców, które później będzie można dostosować do wybranej konfiguracji. W obu przypadkach pakiety mają obejmować wsparcie logistyczne i infrastrukturalne. Wydaje się, że zakup sześciu dodatkowych G550 wynika z faktu, iż w 2021 zakończy się produkcja seryjna tych amerykańskich samolotów, zwłaszcza że program zakupów ma ruszyć właśnie w przyszłym roku. Oznacza to, że włoskie samoloty będą jednymi z ostatnich jakie zakłady Gulfstream Aerospace z Savannah dostarczą użytkownikom. 

Wszystkie samoloty trafią na wyposażenie 14. Skrzydła włoskich wojsk lotniczych (Aeronautica Militare) w bazie lotniczej Pratica di Mare k. Rzymu, gdzie stacjonują obecnie dwa samoloty wczesnego ostrzegania i kontroli G550 CAEW (oznaczonych jako E-550) zamówione w 2012 za 750 mln USD (odbiór nastąpił w marcu 2016 i styczniu 2018, a wykonawcą zabudowy specjalistycznej była izraelska spółka Elta Systems, wchodząca w skład Israel Aerospace Industries (IAI dostarczy samolot specjalnego przeznaczenia, 2020-06-09). 

Documento Programmatico della Difesa 2020-2022 przewiduje, że dzięki zakupowi stosunkowo dużej liczby samolotów, dzięki którym flota bazująca na G550 wzrośnie do dziesięciu, umożliwi wynegocjowanie korzystnych umów offsetowych i utworzenie centrum wsparcia technicznego do obsługi samolotów tego typu użytkowanych w Europie i na Bliskim Wschodzie, tworząc 200 miejsc pracy (Polska użytkuje dwa samoloty tego typu w konfiguracji do transportu VIP – przy. red.) (IU MON kontynuuje czarter samolotów PLL LOT, 2020-12-09).

Nowe samoloty, które przypuszczalnie mogą otrzymać oznaczenie E-550B lub R-550, będą realizować zadania zbierania i aktualizowania danych wywiadowczych na potrzeby obrony państwa, tworzenia charakterystyk celów misji zwiadowczych, poszukiwania nowych celów czy rozpoznania sił przeciwnika z naciskiem na wsparcie misji wczesnego ostrzegania sił własnych oraz zwiadu i osłony radioelektronicznej. 

Dokumenty nie zawierają stwierdzenia jaki wykonawca jest preferowanym lub z kim resort obrony rozpocznie bezpośrednie negocjacje, ale wydaje się, iż powinno być to przedsiębiorstwo izraelskie, podobnie jak było to w przypadku dwóch E-550 (jedynie płatowce zostaną zbudowane w USA). Jednak według informacji włoskiego magazynu Rivista Italiana Difesa, ma to być jednak amerykańska spółka L3Harris Technologies, która wcześniej otrzymała zlecenie na dostawę czujników dla włoskich samolotów King Air 350ER SPYDR, które na razie wypełniają lukę operacyjną w zakresie misji SIGINT. Zwłaszcza, że amerykańska spółka pracuje nad zabudową trzech samolotów walki radioelektronicznej MC-55A Peregrine (na płatowcu G550; z opcją na dwa kolejne) dla królewskich australijskich wojsk lotniczych (Royal Australian Air Force, RAAF), jak i ma doświadczenie przy amerykańskich EC-130H Compass Call (na płatowcu C-130 Hercules) (MC-55A Peregrine dla RAAF, 2019-03-20). 

Co istotne, konieczność zakupu samolotów zwiadu radioelektronicznego została po raz pierwszy wskazana przez ministerstwo obrony Włoch już w 2009. Bezskutecznie zażądano wówczas wydzielenia środków na zakup dwóch samolotów o kryptonimie JAMMS (Joint Airborne Multi-sensor Multi-mission System), które miały zastąpić pozostający w służbie pojedynczy śmigłowy Aeritalia G.222VS (Versione Speciale; inne oznaczenie G.222GE), z dwóch zbudowanych egzemplarzy w latach 1980.