Eurosatory 2024: Paryska premiera Borsuka

Do tej pory Borsuka mogliśmy oglądać jedynie w Polsce, czy to na wystawie statycznej podczas pokazów lotniczych Air Show 2023 w Radomiu, czy podczas defilady z okazji Święta Wojska Polskiego w Warszawie. Za granicą pojazd ten pojawiał się jedynie w publikacjach. Paryskie Eurosatory to jedne z najważniejszych światowych wystaw przemysłu zbrojeniowego, jest więc doskonałą okazją do zaprezentowania Borsuka szerokiemu światu. Okazja jest tym lepsza, że stalowowolski NBPWP niedawno zakończył program badań kwalifikacyjnych. To jeszcze nieoficjalna informacja, ponieważ raport z badań znajduje się dopiero w opracowaniu, nie można więc uzyskać oficjalnych informacji o jego wynikach. Są jednak sygnały, które wskazują na pozytywne rezultaty. Jednym z nich jest wypowiedź Krzysztofa Trofiniaka, prezesa PGZ, udzielona dziennikowi Rzeczpospolita, w której przyznaje, że spodziewa się podpisania umowy na dostawy Borsuków dla Wojska Polskiego jeszcze w tym roku.

NBPWP Borsuk przetransportowany ma lawecie na teren wystawy Eurosatory 2024 / Zdjęcie: Huta Stalowa Wola

A tak Borsuk prezentuje się po ustawieniu na stoisku PGZ / Zdjęcie: Huta Stalowa Wola

W kwietniu br. zakończył się proces prób związany z badaniami kwalifikacyjnymi Borsuka. Próby rozpoczęły się latem 2022. Pierwotnie miały się zakończyć jeszcze w 2023, jednak ostatecznie trwały kilka miesięcy dłużej. Opóźnienie może wynikać z faktu, że Huta Stalowa Wola wprowadzała podczas ich trwania pewne zmiany konstrukcyjne usuwające tzw. choroby wieku dziecięcego nowego pojazdu. To ważna informacja, która świadczy o sprawnym reagowaniu przez producenta na pojawiające się problemy co spowoduje, że seryjne egzemplarze będą już wolne od większości wad jakie pojawiają się w pierwszym okresie eksploatacji.

Borsuk w Wojskowym Ośrodku Poligonowym w Orzyszu / Zdjęcie: Grzegorz Sobczak, MILMAG

Badania w ramach programu prób kwalifikacyjnych były realizowane we współpracy z Wojskowym Instytutem Techniki Pancernej i Samochodowej (WITPiS), a także w ośrodkach szkolenia poligonowego. Z eksploatacją nowego pojazdu zapoznawali się również żołnierze 16. Dywizji Zmechanizowanej, którzy jesienią ub. r. prowadzili próbną eksploatację Borsuków w Wojskowym Ośrodku Poligonowym w Orzyszu (Przygotowania do Jesiennego Ognia 2023).

Żołnierze 16. Dywizji Zmechanizowanej będą pierwszymi, którzy otrzymają nowe bojowe wozy piechoty ze Stalowej Woli. Mogli więc zapoznać się z pojazdem i przekazać swoje uwagi oraz spostrzeżenia w zakresie potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian podnoszących funkcjonalności Borsuka.

Borsuki przeszły wszechstronny program badań obejmujących próby trakcyjne i dzielności terenowej, próby pokonywania głębokich przeszkód wodnych oraz skuteczności ochrony balistycznej i przeciwminowej. Badaniom poddano także wyposażenie teleinformatyczne pojazdu (PSO Maskpol i CFT Precyzja dostarczą pakiety opancerzenia bwp Borsuk).

Prezentacja prędkości maksymalnej Borsuka na poligonie w Nowej Dębie / Zdjęcie: Grzegorz Sobczak, MILMAG

Zimą br. przeszły także próby prowadzenia ognia z działek kal. 30 mm, w które uzbrojone są bezzałogowe wieże ZSSW-30 opracowane we współpracy Huty Stalowa Wola i Grupy WB. Próby prowadzone na poligonie w Nowej Dębie obejmowały prowadzenie ognia zarówno z pojazdu zatrzymanego jak i poruszającego się. Ogień prowadzono do celów statycznych i ruchomych. We wszystkich przypadkach uzbrojenie Borsuka wykazało swoją dużą efektywność.

Badania nowego stalowowolskiego pojazdu prowadzone były przez Grupę Testującą z Wojskowego Instytutu Techniki Pancernej i Samochodowej i odbywały się pod nadzorem Komisji Badań Kwalifikacyjnych, w skład której wchodzą przedstawiciele Agencji Uzbrojenia, Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych, Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, Departamentu Innowacji Ministerstwa Obrony Narodowej, 15. Brygady Zmechanizowanej, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz producenta – Huty Stalowa Wola.

Borsuki na warszawskiej Wisłostradzie podczas próby przed defiladą z okazji Święta Wojska Polskiego / Zdjęcie: Grzegorz Sobczak, MILMAG

Podczas defilady uświetniającej obchody Święta Wojska Polskiego – 15 sierpnia 2023 – publiczność mogła zobaczyć cztery pojazdy, które brały udział w próbach (Nocna próba przed defiladą). Uważni obserwatorzy zauważyli, że jeden z pojazdów był wyposażony w nowe elastomerowe gąsienice, które były jednym z elementów badanych podczas realizacji programu prób. Z informacji uzyskanych w Hucie Stalowa Wola w lutym br. wyniki badań tych gąsienic wypadły bardzo interesująco. Mają większą żywotność od klasycznych, mają mniejsza masę, co poprawia pływalność Borsuka, zapewniają też lepsze własności trakcyjne i są przyjaźniejsze dla nawierzchni dróg o utwardzonej nawierzchni. Co więcej ich odporność na uszkodzenia przy pomocy ładunku wybuchowego są na tyle duże, że aby zniszczyć gąsienicę elastomerową siła wybuchu musi być tak duża, że uszkodzeniu ulegają wówczas również inne elementy układu jezdnego. Nie ma więc zagrożenia, że rozerwanie gąsienicy sparaliżuje możliwości trakcyjne Borsuka. Co więcej, elastomerowe gąsienice są łatwe do wymiany. Jedyną wadą jest fakt,że stanowią jeden integralny element i nie ma możliwości wymiany uszkodzonego fragmentu jak np. uszkodzonych ogniw w tradycyjnych gąsienicach.

Dwa Borsuki wyposażone w różne rodzaje gąsienic. Po lewej pojazd z tradycyjnymi gąsienicami, po prawej z gąsienicami elastomerowymi / Zdjęcie: Grzegorz Sobczak, MILMAG

Oprócz prób technicznych, cztery Borsuki trafiły do jednostki Wojska Polskiego, gdzie przechodzą badania w otoczeniu systemowym jednostki liniowej. Pozwoli to przyspieszyć proces wypracowywania zasad wykorzystania bojowego Borsuków. Cztery egzemplarze to wystarczająca liczba aby zweryfikować założenia eksploatacyjne na poziomie najmniejszego pododdziału w dywizji zmechanizowanej.

Koncepcja przeprowadzenia próbnej eksploatacji czterech Borsuków narodziła się krótko po zaprezentowaniu pierwszego egzemplarza. Miała na celu skrócenie okresu próbnej eksploatacji i wypracowanie koncepcji wykorzystania własności pojazdu zanim rozpocznie się szerokie wdrażanie do eksploatacji w jednostkach wojskowych.

W kontekście zakończenia prób należy wspomnieć, że zimą br. Huta Stalowa Wola zaprezentowała nową wieżę z moździerzem Rak (HSW modernizuje moździerz Rak). Choć rozwiązanie to powstało głównie z myślą o nowym lekkim podwozu gąsienicowym, to przedstawiciele zarządu HSW zwracali wówczas uwagę na możliwość jej zabudowy na podwoziu Borsuka. Masa takiego zestawu pozwala zachować pływalność pojazdu. Wprawdzie Borsuk w takiej konfiguracji jeszcze nie powstał, jednak należy oczekiwać, że w najbliższej przyszłości taka konfiguracja również pojawi się w próbach.

Jeśli chodzi o zdalnie sterowaną wieżę ZSSW-30, jest ona obecnie zintegrowana z wyrzutnią pocisków przeciwpancernych Spike LR/LR2. W przyszłości możliwe jest także zintegrowanie jej z innym pociskiem przeciwpancernym.

Demonstracja możliwości manewrowych Borsuka / Zdjęcie: Grzegorz Sobczak, MILMAG

Przypomnijmy, że umowa ramowa podpisana przez MON zakłada dostawę 1400 Borsuków. W tej liczbie jest kilkaset podwozi do zabudowy specjalnej (Umowa ramowa na prawie 1400 bwp Borsuk).

Prezentacja Borsuka na Eurosatory może być sygnałem, że PGZ jest zainteresowana oferowaniem tego pojazdu odbiorcom z innych państw. Czy moce produkcyjne HSW wystarczą do równoległego zaspokojenia potrzeb Wojska Polskiego i odbiorców zagranicznych? Na to pytanie na razie nie znamy odpowiedzi, choć wydaje się, że HSW w najbliższych latach będzie obłożona zamówieniami (nie tylko na Borsuki) do kresu swoich możliwości produkcyjnych (Media: Korea Południowa zainteresowana bwp Borsuk).

Kolejnym znakiem zapytania są wyniki zakończonych niedawno prób, choć wiele wskazuje na to, że Borsuk spełni pokładane w nim oczekiwania wojska.

🇵🇱Pierwsze tango Borsuka w Paryżu – taniec z gwiazdą🌟
🇫🇷Le Premier Tango du #Borsuk à Paris – Danse avec la Star🌟#pgz🇵🇱 #HSW🇵🇱 #Eurosatory🇫🇷 @MON_GOV_PL @MSZ_RP @MAPGOVPL @PLenFrance @cogeseurosatory @Polska_Zbrojna @Defence24pl @EuroPAPNews @tvp_info @tvn24 @PolsatNewsPL pic.twitter.com/udOpygeKUy

— Polska Grupa Zbrojeniowa🇵🇱 (@PGZ_pl) June 14, 2024