W piątek, 2 maja 2025, amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) opublikowała zgodę Departamentu Stanu USA na potencjalną sprzedaż do Ukrainy pakietu wsparcia eksploatacji dla samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-16AM/BM za maksymalnie 310,5 mln USD (1,172 mld zł).
Zdjęcie: Siły Powietrze Sił Zbrojnych Ukrainy
Zgodnie z opublikowaną informacją, rząd w Kijowie wnioskował o możliwość pozyskania pakietu usług szkoleniowych oraz wsparcia eksploatacji F-16 wraz z powiązanym wyposażeniem.
Ponadto, w pakiecie uwzględniono też następujące elementy inne niż według definicji MDE (Major Defense Equipment): modyfikacje i ulepszenia samolotów, szkolenie personelu związane z obsługą, eksploatacją i wsparciem utrzymania, części zamienne, materiały eksploatacyjne i akcesoria oraz wsparcie napraw i zwrotów, sprzęt do obsługi naziemnej, dostawy i wsparcie oprogramowania niejawnego i jawnego, publikacje niejawne i jawne oraz dokumentacja techniczna, badania i ankiety, usługi inżynieryjne, techniczne i logistyczne rządu USA i wykonawców umowy (Valiant Integrated Services, Top Aces Corporation, Lockheed Martin Aeronautics, Pratt and Whitney, Snap-on, Inc., BAE Systems, Inc., AAR Corporation i Comsetra, LLC) oraz inne powiązane elementy wsparcia logistycznego i programowego.
Analiza
Zgoda na powyższy pakiet pojawiła się po tym, jak 1 maja br. ukraiński dziennik Kyiv Post opublikował informację, powołując się na źródła dyplomatyczne, że administracja prezydenta USA Donalda Trumpa zgodziła się procedować via Kongres bliżej nieokreślony pakiet uzbrojenia i wyposażenia wojskowego o wartości ponad 50 mln USD (188,77 mln zł) w ramach programu sprzedaży komercyjnej DCS (Direct Commercial Sale), czyli bezpośrednio u wykonawców, a nie poprzez Departament Obrony – czyli programem wojskowej sprzedaży zagranicznej FMS (Foreign Military Sales).
Warto dodać, że 25 kwietnia 2025 na lotnisku niedaleko składowiska kontrolowanego przez 309th Aerospace Maintenance and Regeneration Group (AMARG) w Tucson w Arizonie zauważono załadunek trzech nielotnych egzemplarzy samolotów wielozadaniowych F-16ADF na pokład ukraińskiego ciężkiego samolotu transportowego An-124 Rusłan, który następnie dostarczył je do Rzeszowa.
Co ciekawiej, 26 kwietnia miała miejsce 15-minutowa rozmowa w cztery oczy Donalda Trumpa z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim w Watykanie (przy okazji pogrzebu papieża Franciszka), która miała być przełomowa, po której 1 maja zawarto umowę o utworzeniu Amerykańsko-Ukraińskiego Funduszu Inwestycyjnego na rzecz Odbudowy. Wszystkie te wydarzenia tworzą logiczną całość.
Siły Powietrze Sił Zbrojnych Ukrainy dysponują co najmniej 18 F-16AM/BM (dwa samoloty zostały utracone podczas działań), pochodzącymi z donacji Danii i Królestwa Niderlandów. Łącznie, Kijów ma otrzymać 95 F-16AM/BM: 19 z Danii, 24 z Królestwa Niderlandów, 22 z Norwegii oraz 30 z Belgii (z tego ostatniego opóźnią się).
Ukraińskie F-16 są uzbrojone w pociski rakietowe klasy powietrze-powietrze krótkiego zasięgu AIM-9L/M Sidewinder, średniego zasięgu AIM-120B AMRAAM (Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile) oraz kierowane satelitarnie szybujące bomby lotnicze GBU-39/B SDB I (Small Diameter Bomb). Ukraińcy posiadają nowsze AIM-120C i AIM-9X, ale te drugie do zestawów przeciwlotniczych NASAMS. Samoloty przenoszą również zasobniki walki radioelektronicznej AN/ALQ-131(V) ECM (Electronic Countermeasures), ale wcześniej pojawiły się doniesienia magazynu Forbes o wstrzymaniu wsparcia i aktualizacji ich oprogramowania przez administrację Trumpa.
Poprzedni pakiet wsparcia F-16 został zatwierdzony przez administrację ówczesnego prezydenta Joe Bidena, 10 grudnia 2024 i miał wartość maksymalnie 266,4 mln USD (wówczas 1,081 mld zł). Wcześniejsze informacje dotyczące wsparcia ukraińskich F-16 obejmowały umowę z 20 września 2024 na dostawę dwóch zestawów systemów wspomagania lądowania spółki Advanced Navigation and Positioning Corp. oraz zwiększeniu zdolności bojowych i przeżywalności statków powietrznych poprzez opracowywanie, testowanie i dostarczanie pełnego spektrum wsparcia oprogramowania w zakresie walki elektromagnetycznej, o czym informowano 26 sierpnia 2024.