W środę, 4 czerwca 2025, urząd zamówień obronnych FMV (Försvarets materielverk) przy Ministerstwie Obrony Królestwa Szwecji poinformował, że podpisał umowę z amerykańską spółką Lockheed Martin na dostawy nieujawnionej liczby radarów dozoru przestrzeni powietrznej dalekiego zasięgu TPY-4.
Zdjęcia: Lockheed Martin
Zgodnie z opublikowaną informacją, systemy radarowe nowej generacji zastąpią zakupione w 1975 i wprowadzone do eksploatacji na początku lat 1980. radary dozoru przestrzeni powietrznej PS-861 (Spaningsradar 861), których żywotność dobiega końca.
Jak czytamy, TPY-4 przyczyni się do zaspokojenia potrzeb szwedzkich sił zbrojnych w zakresie wczesnego ostrzegania i wzmocnienia obrazu sytuacji powietrznej. System będzie częścią nowego systemu czujników, który jest obecnie budowany, a w ramach którego pozyskano radiolokatory bardzo dalekiego zasięgu Thales SMART-L w wersji MM/F (Multi Mission Fixed) do 2000 km i średniego Ground Master 200 (GM200) w wersji kompaktowej MM/C (Multi-Mission Compact) do 250 km.
TPY-4 to nowoczesny system radarowy dalekiego zasięgu, którego technologia jest na pierwszym planie. System ten zapewni Siłom Zbrojnym większy zasięg i lepszą wydajność w porównaniu z dzisiejszym systemem, jak twierdzi Anna Stolpe, kierowniczka projektu LRR (långräckviddig radar) w FMV. Urządzenie to potrafi między innymi wykrywać małe cele, takie jak pociski balistyczne, na duże odległości – dodała.
TPY-4 został również zakupiony przez inne kraje NATO. Korzyścią dla współpracy w ramach NATO jest to, że więcej krajów sojuszniczych korzysta z tego samego systemu – mówi Anna Stolpe (z jawnych informacji wiadomo, że są to USA, które zamówiły 35 radarów i Norwegia, która zamówiła 11 radarów w programie NORSE, czyli NOrwegian Radar SEnsor – przyp. red.).
Zakupiony w krótkim czasie
Aby szybko dostarczyć żądane możliwości Siłom Zbrojnym, FMV położyło duży nacisk na aspekt czasowy zamówienia. Całkowita wartość umowy wynosi około 1 mld SEK (388,55 mln zł) i istnieją możliwości zakupu dodatkowych radarów. Pierwszy system zostanie dostarczony do FMV w 2027, a następnie będą kontynuowane dostawy do Sił Zbrojnych.
TPY-4
Prace nad radarem TPY-4, który nosi oznaczenie Departamentu Obrony USA jako AN/TPY-4(V)1, rozpoczęły się na początku lat 2010. w ramach programu 3DELRR (Three-Dimensional Expeditionary Long-Range Radar) dla Sił Powietrznych USA (US Air Force, USAF), a prototyp był gotowy do testów w 2021. Pierwszy radar pochodzący z produkcji małoseryjnej ukończono w maju 2022, a jego przekazanie nastąpiło w 2023. Dostawy seryjne dla USA rozpoczęły się 7 kwietnia br., a dostawy do Norwegii rozpoczną się z końcem roku.
Radar AN/TPY-4(V)1 otrzymał antenę z aktywnym skanowaniem elektronicznym AESA (Active Electronically Scanned Array) z modułami nadawczo-odbiorczymi w technologii azotku galu (GaN), pracujący w paśmie L. Do zadań stacji należy nadzór przestrzeni powietrznej, wykrywanie bezzałogowych systemów powietrznych o zredukowanym przekroju radarowym, obrona przeciwrakietowa i kontrola ruchu lotniczego.
Obracającą się z prędkością 6 razy na minutę antena zapewnia 360-stopniowy zasięg z maksymalnym zasięgiem wykrywania 555 km, podczas gdy w trybie stałym zapewnia 90-stopniowy zasięg z maksymalnym zasięgiem wykrywania 1000 km. Radar TPY-4 może wykrywać i śledzić cele lecące na wysokości 30 km, a także cele powierzchniowe na poziomie -6 stopni, wspierając nadzór nad obszarami morskimi.