11 marca w bazie lotniczej Eglin na Florydzie wylądował pierwszy egzemplarz samolotu wielozadaniowego Boeing F-15EX Eagle Advanced, oblatanego na początku lutego br. Dzień wcześniej został oficjalnie przekazany wojskom lotniczym Stanów Zjednoczonych (US Air Force, USAF) na terenie lotniska przyzakładowego Boeinga w St. Louis w Luizjanie. Co ciekawe, jest to pierwszy fabrycznie nowy F-15 dla USAF (Pierwszy F-15EX Eagle Advanced oblatany, 2021-02-03).
Przed rozpoczęciem testów i ocen, załogi F-15EX zapoznają się z samolotem podczas próbnych lotów w przestrzeni powietrznej
Samolot będzie służył do prób i testów odbiorczych, a następnie testów operacyjnych realizowanych przez personel 40. Eskadry Doświadczalnej, wchodzącej w skład 96. Skrzydła Doświadczalnego USAF. Samolot o nr seryjnym AF 20-0001 otrzymał nr taktyczny EX01. Testy będzie nadzorować centrum doświadczalne AFTC (Air Force Test Center).
Do końca kwietnia br. do bazy w Eglin zostanie przebazowany drugi egzemplarz o nr seryjnym AF 20-0002 i taktycznym EX02. Ten będzie testowany z kolei w 85. Eskadrze Doświadczalnej, podlegającej 53. Skrzydłu Doświadczalnemu USAF.
USAF docelowo planuje zakup 144 samolotów wielozadaniowych F-15EX, zastępując starsze F-15C/D. Jednak nie można wykluczyć kolejnych zakupów, gdyż rozważa się stopniowe zastępowanie F-15EX także nowszych, wielozadaniowych F-15E Strike Eagle (na zdjęciu po prawej)
Jak twierdzi spółka Boeing, wdrożenie do służby operacyjnej samolotów F-15EX Eagle Advanced nie wymaga tworzenia nowych łańcuchów logistycznych, eskadr szkoleniowych i biur programowych, modyfikacji istniejącej infrastruktury wsparcia, a nawet konieczności przeprowadzania procesu integracji i certyfikacji uzbrojenia. Jednostki USAF mogą przezbroić się w nowe samoloty w ciągu tygodni lub miesięcy, a nie lat, jak w przypadku od nowego typu samolotu.
W ramach budżetu na rok fiskalny 2020, Boeing został zobowiązany do budowy ośmiu samolotów, a w bieżącym roku na montaż dwunastu kolejnych. Dostawy mają zakończyć się w 2023. USAF planują zakup łącznie 76 samolotów F-15EX w ramach pięcioletniego Future Years Defense Program. W dalszej kolejności może zostać zakupionych 68 kolejnych egzemplarzy – łącznie będą to 144 samoloty w miejsce najstarszych F-15C/D Eagle (z lat 1979-1985).
F-15EX ma charakteryzować się udźwigiem do 13 381 kg / Zdjęcia: Samuel King Jr., USAF
Samoloty, zbudowane w ramach 2. i 3. serii produkcyjnej w latach 2024 i 2025, mają trafić do dziewięciu eskadr: trzech USAF (pierwszą operacyjną będzie 123. Eskadra) i sześciu lotnictwa Gwardii Narodowej, rozlokowanych na Florydzie i w Oregonie (173. Skrzydła Gwardii w bazie Kingsley Field oraz 142. Skrzydła w Portland). Nie można wykluczyć kolejnych zakupów F-15EX, gdyż rozważa się stopniowe zastępowanie nimi także nowszych, wielozadaniowych F-15E Strike Eagle (Produkcja F-15EX dla USAF, 2020-07-14).
Opis
F-15EX ma charakteryzować się udźwigiem do 13 381 kg. W zależności do charakteru misji samolot będzie można przystosować do przenoszenia do 12 pocisków rakietowych klasy powietrze-powietrze lub piętnaście klasy powietrze-ziemia i przeciwokrętowych (w tym przyszłych pocisków hipersonicznych AGM-183 ARRW), montowanych na węzłach umieszczonych pod kadłubem, skrzydłami i na końcach skrzydeł.
Cyfrowy system walki radioelektronicznej BAE Systems EPAWSS (Eagle Passive/Active Warning and Survivability System) ma spinać wszystkie czujniki. Zapewni pilotowi łatwiejsze wykrywanie zagrożeń i przeciwdziałanie im (uproszczenie procesu celowania, zakłócanie namierzania i generowanie celów pozornych). Pierwszy tak wyposażony F-15E został oblatany 8 kwietnia 2019. Z kolei 2 marca rozpoczęto produkcję małoseryjną systemu EPAWSS (Produkcja seryjna systemu walki radioelektronicznej EPAWSS, 2021-03-04).
F-15EX został wyposażony w silniki turbowentylatorowe General Electric F110-GE-129 w miejsce Pratt & Whitney F100-PW-220 na obecnych F-15C/D. Modernizacji uległa również kabina. Najważniejszym elementem jest komputer misji Advanced Display Core Processor II (ADCPII), który był testowany od 2016. Komputer ma wykonywać 87 mld operacji/sekundę.
F-15EX są obecnie oferowane Indiom i Izraelowi. Pierwsze państwo poszukuje dostawcy 114 samolotów dla wojsk lotniczych w ramach programu Multi-Role Fighter Aircraft (MRFA), a drugie jest zainteresowane zakupem 25 egzemplarzy – na razie jednak decyzja w tej sprawie nie została podjęta, gdyż zdecydowano się na pozyskanie trzeciej eskadry samolotów wielozadaniowych F-35I Adir (Izrael zgodził się na zakup amerykańskiego uzbrojenia, 2021-02-09; F-15EX Advanced Eagle oferowany Indiom, 2021-01-31).