W niedzielę, 8 czerwca 2025, na kanale YouTube „W Łóżku” dziennikarki Mariji Dowbenko opublikowano wywiad wideo z Ambasadorem Izraela w Kijowie Michaelem Brodskym. Potwierdził on, że Izrael przekazał walczącej Ukrainie zestawy wycofanego u siebie ze służby operacyjnej systemu przeciwlotniczego i przeciwrakietowego MIM-104D Patriot, znanego lokalnie jako Yahalom (hebr. Diament).
Zdjęcie: MathKnight, Zachi Evenor via Wikimedia Commons (CC BY 4.0)
Ambasador powiedział, że w rzeczywistości Izrael przekazuje uzbrojenie dla Ukrainy, chociaż istnieje przeciwny pogląd opinii publicznej na tę kwestię.
Systemy Patriot, które kiedyś otrzymaliśmy ze Stanów Zjednoczonych, znajdują się teraz na Ukrainie. Są to systemy izraelskie, które służyły Izraelowi na początku lat 1990. Zgodziliśmy się przekazać je Ukrainie. I niestety niewiele o tym powiedziano. Ale kiedy mówi się, że Izrael nie pomógł militarnie, to tak nie jest. To nieprawda – podkreślił Michaelem Brodsky w wywiadzie z Mariją Dowbenką.
Zauważył również, że zawsze starał się nawiązać dialog ze swoimi kolegami na temat wojny w Ukrainie i dodał, że w jego ojczyźnie krytykowano go za zbytnią sympatię do Ukrainy. Brodski powiedział, że marzy o tym, aby do końca jego kadencji [Ambasadora] w Ukrainie zapanował pokój i opowiedział o doświadczeniach Izraela na wojnie, która może być przydatna dla Ukrainy.
Fragment o dostawach Patriot od 23:52:
Analiza
Przypomnijmy, że 27 czerwca 2024 brytyjski dziennik Financial Times informował, że o trójstronnych negocjacjach na linii USA-Izrael-Ukraina w sprawie przekazania zestawów Patriot, a kwestię zainicjował ówczesny prezydent USA Joe Biden.
Premier Izraela Binjamin Netanjahu zgodził się na ich przekazanie we wrześniu 2024, co było powiązane z negocjacjami dotyczącymi pielgrzymki chasydów do Humania.
29 stycznia br. amerykański dziennik Axios poinformował, powołując się na trzy źródła, że z Izraela do hubu logistycznego i medycznego POLLOGHUB w międzynarodowym porcie lotniczym Rzeszów-Jasionka im. Rodziny Ulmów dostarczono około 90 pocisków przechwytujących PAC-2 GEM-T (Guidance Enhanced Missile – Tactical Ballistic Missile).
Wcześniej Izrael przekazał system wczesnego ostrzegania przed atakiem lotniczym, rakietowym i dronowym oraz pakiet pomocy humanitarnej. Warto dodać, że 11 czerwca 2023 pojawiła się domniemana fotografia ukraińskich żołnierzy z przeciwpancernymi pociskami kierowanymi Spike, ale dostawy nie zostały dotąd potwierdzone.
W 2022 pojawiły się apele kierowane do władz izraelskich o przekazanie Ukrainie zestawów systemu obrony przeciwrakietowej Iron Dome, jednak ówczesny minister obrony Ołeksij Reznikow twierdził, że w realiach ukraińskich nie przyda się.
Szacuje się, że Ukraina dysponuje około 8-10 bateriami systemu Patriot, pochodzącymi z donacji z USA, Niemiec, Królestwa Niderlandów, Rumunii i omawianego Izraela.
Izrael jako pierwszy użytkownik wycofał system Patriot
30 kwietnia 2024 służba prasowa Sił Obronnych Izraela (Cawa ha-Hagana le-Jisra’el, Cahal) informowała, że Dowództwo Obrony Powietrznej Korpusu Powietrznego (Chejl ha-Awir) podjęło decyzję o wycofaniu ze służby wszystkich ośmiu baterii zestawów Yahalom, czyli MIM-104D Patriot z wyrzutniami M901 dla pocisków PAC-2 GEM-T.
Według Cahalu system Patriot w wersji posiadanej przez Izrael stał się przestarzały, co utrudnia jego dalszą eksploatację. Wycofywanie z eksploatacji rozpoczęło się od kilku baterii w celu płynniejszego przejścia do czasu dezaktywacji całego systemu do czerwca 2024.
Zestawy został zakupione w 1990, a ich debiut bojowy nastąpił podczas I wojny w Zatoce Perskiej. Pomiędzy 17 stycznia a 23 lutego 1991 Irak wystrzelił na Izrael ok. 42 pociski balistyczne R-17 Elbrus, Al-Hussein i Al-Abbas, ale skuteczność nowego systemu obrony nie była duża (jeden pocisk przechwycony), zresztą podobnie jak amerykańskich zestawów, które z tego powodu później były modernizowane (także te izraelskie).
Ponowne użycie w boju, zmodernizowanych zestawów, nastąpiło w sierpniu i wrześniu 2014, gdy podczas operacji Ochronny Brzeg (wojny w Strefie Gazy) zestrzelono dwa bezzałogowce Hamasu oraz syryjski bombowiec frontowy Su-24MK2.
Według danych Cahalu, od 2014 do chwili obecnej Yahalom przechwycił jedynie 19 celów, z czego 9 podczas obecnej wojny z Hamasem. Brak informacji o użyciu systemu podczas irańskiego ataku rakietowego w nocy z 13 na 14 kwietnia 2024 Niewykluczone, że to właśnie atak irański przelał czarę goryczy w kwestii dalszej eksploatacji Patriota w Izraelu.