W czwartek, 5 czerwca 2025, w Brukseli ministrowie obrony ministrowie obrony Finlandii Antti Häkkänen, Szwecji Pål Jonson i Danii Troels Lund Poulsen podpisali list intencyjny (Letter of Intent, LoI) w sprawie dołączenia do floty wielozadaniowych samolotów transportowo-tankujących Airbus A330-200 MRTT (Multi-Role Tanker Transport) w ramach inicjatywy NATO MMF (Multinational Multi Role Tanker Transport Fleet).
Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Finlandii
Dodatkowo podpis złożył minister obrony Norwegii Tore O. Sandvik, która jest już członkiem konsorcjum NATO MMF. Dania informowała o zainteresowaniu dołączeniem do inicjatywy 25 marca br.
Jak czytamy w komunikacie prasowym Ministerstwa Obrony Finlandii, celem listu intencyjnego jest rozwijanie współpracy między krajami w ramach już istniejącej wielonarodowej eskadry samolotów transportowo-tankujących NATO, na przykład w zakresie budowania potencjału tankowania w powietrzu, strategicznego transportu lotniczego i ewakuacji medycznej.
Po przystąpieniu Finlandii i Szwecji do NATO współpraca obronna krajów nordyckich pogłębiła się i objęła również podmioty wchodzące w skład odstraszania i obrony społeczności federalnej. Wzmacnia to i uzupełnia potencjał obronny krajów nordyckich, ale także regionu euroatlantyckiego – powiedział minister obrony Finlandii, która w tym roku przewodniczy zrzeszeniu Nordyckiej Współpracy Obronnej (Nordic Defence Cooperation, NORDEFCO).
Warto dodać, że Szwecja i Finlandia jeszcze w 2008, a więc na długo przed przystąpieniem do Sojuszu, dołączyły do programu Strategic Airlift Capability (SAC) zarządzanego przez NATO Airlift Management Programme, wspólnej eksploatacji ciężkich samolotów transportowych Boeing C-17 Globemaster III, w eskadrze transportowej, zlokalizowanej w węgierskiej bazie lotniczej Pápa.
Zdjęcie: Airbus Defence and Space
Dołączenie kolejnych państw do inicjatywy NATO MMF pozwoli na zwiększenie floty samolotów A330-200 MRTT z 10 do 12-14 samolotów (obecnie dostarczono 9 z nich; dostawy zakończą dziesięciu się w 2027), w której obecnie uczestniczą Belgia, Czechy, Niemcy, Luksemburg, Królestwo Niderlandów i wspomniana Norwegia. Samoloty A330 MRTT z MMF działają z głównej bazy MMU (Multinational Multirole Unit) w Eindhoven (Królestwo Niderlandów) oraz wysuniętej bazy w Kolonii (Niemcy).
Czwartkowy list intencyjny jest to kolejny etap pogłębiania współpracy między państwami nordyckimi w ramach NATO, po jego wspomnianym rozszerzeniu. Podczas tego samego spotkania ministrów obrony w Brukseli, przedstawiciele Szwecji, Norwegii i Finlandii, ale także dodatkowo Królestwa Niderlandów, Litwy i Estonii ogłosili plany wspólnych zakupów bojowych wozów piechoty CV90.
Wcześniej, 6 marca 2025, przedstawiciele ministerstw obrony Finlandii, Danii, Norwegii i Szwecji podpisali porozumienie techniczne (Technical Arrangement) w sprawie uruchomienia inicjatywy wspólnych zakupów amunicji dla sił zbrojnych oraz harmonizacji procesów jej certyfikacji. Warto dodać, że omawiane państwa zgodziły się w 2020 wdrożyć w najbliższych latach jednolite umundurowanie, a w marcu 2023 zdecydowano o utworzeniu wspólnych, nordyckich wojsk lotniczych.
Ponadto, Dania i Finlandia są zainteresowane zakupem szwedzkich samolotów wczesnego ostrzegania i dowodzenia Saab S 106 GlobalEye.
Jeśli chodzi natomiast o samoloty A330-200 MRTT, to 11 kwietnia br. Hiszpania odebrała pierwszy z trzech zamówionych egzemplarzy, natomiast 14 marca br. Zjednoczone Emiraty Arabskie odebrały ostatni z dwóch zamówionych samolotów, które dołączyły do trzech posiadanych. Z kolei według doniesień medialnych Indie mają wydzierżawić pojedynczy A330-200 Phénix od Francji, choć faktycznie póki co zawarto umowę w tej sprawie z amerykańską spółką Metrea oferującą samolot KC-135RG Stratotanker (eks-francuski co ciekawe). Jak dotąd 15 państw zamówiło 82 samoloty A330-200 MRTT, z czego dostarczono 64 egzemplarze.
Suomen, Ruotsin, Norjan ja Tanskan puolustusministerit allekirjoittivat torstaina 5. kesäkuuta 2025 Naton monikansalliseen monikäyttölentokonelaivueeseen osallistumista koskevan aiesopimuksen Naton puolustusministerikokouksen yhteydessä.https://t.co/hrIS59t3r1
— Puolustusministeriö (@DefenceFinland) June 5, 2025