Kaman-22 – kolejna irańska kopia amerykańskich bsl?

24 lutego w mediach społecznościowych zostały opublikowane fotografie prototypu nowego irańskiego bojowego, bezzałogowego statku latającego (bbsl), klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance, średniego pułapu o dużej długotrwałości lotu) o nazwie Kaman-22 (pol. Strzała) (Rakietowe nowości z Iranu, 2020-08-21).

Co istotne, zaprezentowany bezzałogowiec do złudzenia przypomina coś, co jest hybrydą rozwiązań amerykańskich bbsl MQ-1 Predator i nowszego MQ-9 Reaper amerykańskich wojsk lotniczych (US Air Force, USAF). Co ciekawe, prezentacja Kaman-22 nastąpiła w cztery lata po tym, jak 1 października 2016 Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej (IRCG) zaprezentował amerykański bbsl, prawdopodobnie Predatora, który został błędnie określony przez Irańczyków jako MQ-1C Gray Eagle amerykańskich wojsk lądowych (US Army). Statek został schwytany w nieznanych okolicznościach.

Według irańskiej agencji prasowej Tasnim, bbsl przeznaczony dla wojsk lotniczych Irańskiej Republiki Iranu (IRIAF), bbsl ma charakteryzować się długotrwałością lotu ponad 24 godziny i zasięgiem operacyjnym do 1860 mil (3000 km). Prototyp ma znajdować się w końcowej fazie budowy, co oznacza, że zaprezentowany statek nie jest jeszcze w pełni funkcjonalny. Dla porównania, Predator ma zasięg 1250 km, a MQ-9 (wersja MQ-9A) 1900 km – według oficjalnych danych amerykańskich.

Według cytowanego przez agencję Tasnim dowódcy IRIAF, gen. bryg. Aziza Nasirzadeha będzie mógł przenosić różnego rodzaju ładunki, w tym uzbrojenie kierowane powietrze-ziemia oraz będzie w stanie identyfikować, monitorować i gromadzić informacje oraz fotografować cele naziemne. Nie jest jasne, jaki silnik zastosowano w przypadku Kaman-22, ale jest to układ ze śmigłem pchającym, ale w przypadku znanego irańskiego bbsl Shahed 129 prawdopodobnie użyto importowanego Rotax 914, popularnego wśród konstrukcji bezzałogowych, w tym w MQ-1.

Jeśli chodzi o dalsze podobieństwa z amerykańskimi bbsl, to w konstrukcji Kaman-22 zastosowano podobne proste skrzydła z quasiwingletami oraz ogon w kształcie litery V z odwróconym sterem, co wydaje się rozwiązaniem zapożyczonym z MQ-9. Jeśli chodzi o gabaryty, irański bbsl wydaje się być zbliżony do mniejszego MQ-1, który ma 8,23 m długości, 14,8 m rozpiętości skrzydeł, 2,1 m wysokości oraz 1,02 t maksymalnej masy startowej (Chiny: Morski wariant CH-5 oblatany, 2020-07-20).

Na podstawie fotografii można zidentyfikować po pięć podskrzydłowych węzłów uzbrojenia pod każdym ze skrzydeł oraz jeden podkadłubowy węzeł. Zaprezentowano też lokalne bomby kierowane Sadid i szybujące Balaban. W owiewce w przedniej części kadłuba, podobnie jak w bsl innego typu, umieszczono zapewne antenę łączności satelitarnej, choć nie można wykluczyć, że na węźle podkadłubowym umieszczono zasobnik z systemem łącza wymiany danych, co ograniczałoby w praktyce zasięg operacyjny do widoczności wzroku operatora (LOS, Line-Of-Sight).

Na jednej z fotografii widać także coś, co może być kopią przestarzałego już amerykańskiego zasobnika elektronicznych środków zaradczych (ESM, electronic countermeasures) AN/ALQ-101 Dash 10 lub ulepszonego AN/ALQ-119, prawdopodobnie bomby kierowanej laserem i zasobnika celowniczego – oba nieznanych typów. Opublikowane fotografie w sieci, ukazujące detale konstrukcji bezzałogowca ujawniają niedociągnięcia w jakości wykonania, co sugeruje, że jest to raczej statek testowy do prób naziemnych albo zbudowany w celach propagandowych.

Zwłaszcza, że fakt istnienia nowego bbsl potwierdził na początku tego miesiąca dowódca IRIAF. Miał wówczas stwierdzić, że prezentacja nastąpi na początku marca, a statek ma być zdolny do lotu z ładunkiem użytecznym o masie 300 kg (660 funtów). Poinformował także, że piloci przyszłych bezzałogowców rozpoczęli wstępne kursy na Uniwersytecie Lotniczym Shahid Sattari w Teheranie. Wspomniał też o wymianie doświadczeń z chińskimi i pakistańskimi uczelniami tego typu.

Irańskie agencje prasowe opisywały go wówczas jako zmodernizowanego bsl, wywodzącego się z konstrukcji Kaman-12, który został oblatany 11 września 2020. Jednak ujawnione właśnie fotografie przeczą tamtym stwierdzeniom, gdyż Kaman-12 to bsl o mniejszy samolot o zupełnie inny układzie konstrukcyjnym.

Fakt zastosowania inżynierii wstecznej przez irańskich konstruktorów w stosunku do zdobycznych konstrukcji amerykańskich nie byłby nowością. 4 grudnia 2011 pozostający w służbie USAF w tajemnicy, bsl Lockheed Martin RQ-170 Sentinel został zestrzelony w pobliżu miejscowości Kaszmar we wschodniej prowincji Chorasan-e Razawi. Następnie bsl został skopiowany, dzięki czemu Iran opracował dwa własne modele: Shahed 171 Simorgh i Saegheh-2. Z kolei w grudniu 2012 udało się zestrzelić taktyczny bsl Boeing Insitu ScanEagle, dzięki czemu zbudowano, nieco zmodyfikowaną, kopię o nazwie Qods Yasir.

W 2019 Irańczycy próbowali zestrzelić MQ-9 Reaper w następstwie incydentu z dwoma zbiornikowcami w Zatoce Omańskiej, który miał miejsce 13 czerwca. Strona amerykańska oskarżyła także Iran o pomoc w zestrzeleniu bsl tego samego typu 6 czerwca nad Jemenem przez bojówki Huti (Incydent w Zatoce Omańskiej). Z kolei 20 czerwca tego samego roku udało się im zestrzelić autonomiczny bsl dużej długotrwałości lotu (HALE) Northrop Grumman RQ-4 Global Hawk. US Navy przyznała później, że straciła morski wariant tego bsl, oznaczony jako MQ-4C Triton (Triton zestrzelony przez Iran, 2019-06-20).