Brytyjskie i chińskie prężenie muskułów

4 października rejon Morza Południowochińskiego i Tajwanu był obszarem demonstracji siły Wielkiej Brytanii i Chińskiej Republiki Ludowej. Mniej więcej w tym samym czasie, gdy brytyjska lotniskowcowa grupa bojowa GCSG 21 (Global Carrier Strike Group 21), wbrew ostrzeżeniom Chin, weszła na akwen morski do którego Pekin rości sobie prawa, rekordowa liczba 56 chińskich samolotów wojskowych zbliżyła się do Tajwanu.

Na Morze Południowochińskie weszła brytyjska lotniskowcowa grupa bojowa GCSG 21 z HMS Queen Elizabeth (R08) na czele / Zdjęcie: Royal Navy

Powyższe wydarzenia są kontynuacją napięć na linii Chiny-Zachód, po tym jak 2 i 3 października w rejonie na południowy zachód od japońskiej Okinawy, w ramach realizacji polityki swobodnej żeglugi indo-pacyficznej FOIP (Free and Open Indo-Pacific), 17 okrętów (w tym 4 okręty lotnicze) z sześciu marynarek wojennych (USA, Wielkiej Brytanii, Japonii, Niderlandów, Kanady i Nowej Zelandii) wzięły udział we wspólnych manewrach (Pacyfik: Cztery okręty lotnicze na ćwiczeniach).

Mniej więcej w tym samym czasie w rejonie Tajwanu pojawiła się rekordowa liczba 38 chińskich samolotów wojskowych, które naruszyły tajwańską strefę identyfikacji obrony powietrznej (Taiwan Air Defense Identification Zone, TADIZ). Według Tajpej, miało to związek z obchodami i 72. rocznicy powstania ChRL, ale niewątpliwie obecność zachodnich okrętów i polityczne reperkusje z tym związane (w tym wizerunku samych Chin) także odegrały tu kluczową rolę (Rekordowa liczba 38 chińskich samolotów w pobliżu Tajwanu).

Po zakończeniu wielonarodowych manewrów, brytyjski lotniskowiec HMS Queen Elizabeth (R08), wraz z okrętami GCSG 21, czyli niszczycielem rakietowym Defender (D36) typu 45 Daring, fregatą rakietową zwalczania okrętów podwodnych Kent (F78) typu 23 Duke, okrętem zaopatrzeniowym RFA Fort Victoria (A387) typu Fort i zbiornikowcem paliwowym RFA Tidespring (A136) typu Tide, a także amerykańskim niszczycielem rakietowym USS The Sullivans (DDG-68) typu Arleigh Burke Flight I, niderlandzką fregatą rakietową HNLMS Zr.Ms. Evertsen (F805), typu De Zeven Provinciën i jednym z atomowych okrętów podwodnych typu Astute, wyruszyły w dalszą drogę, będącą częścią rejsu powrotnego w ramach pierwszej misji operacyjnej rozpoczętej w maju br. (Lotniskowiec HMS Queen Elizabeth wyruszył na pierwszą misję operacyjną).

GCSG 21 przeszła przez Kanał Bashi, oddzielający Tajwan od Filipin, gdzie w ostatnim czasie pojawiło się także chińskie lotnictwo wojskowe. Chiny już wcześniej, ustami prorządowych mediów, ostrzegały Londyn przed podejmowaniem niewłaściwych działań, gdy grupa okrętów wcześniej w tym roku weszła na Morze Południowochińskie.

Chiny roszczą sobie prawie do większości wód akwenu, podczas gdy Międzynarodowy Trybunał w Hadze odrzucił je decyzją z 2016. Jednak od tamtej pory Pekin potępia każdą obcą obecność wojskową w tym rejonie, zwłaszcza ze strony USA, Wielkiej Brytanii i Australii, które demonstrują tym swobodę żeglugi na wodach międzynarodowych. Przykładowo, na początku września 2018 brytyjski okręt desantowy-dok HMS Albion (L14), w drodze z Wietnamu do Japonii był nękany przez chińską fregatę rakietową i dwa śmigłowce morskie (Zderzenie imperiów – analiza rywalizacji ChRL i USA na Morzu Południowochińskim).

W tym samym czasie wzrosła intensywność incydentów związanych z naruszaniem tajwańskiej strefy identyfikacji obrony powietrznej przez coraz większe formacje chińskich samolotów wojskowych / Zdjęcie: Ministerstwo obrony Tajwanu

Tymczasem, ministerstwo obrony Tajwanu (Republiki Chińskiej) zgłosiło, że 4 października strefę identyfikacji obrony powietrznej kraju naruszyły dwie formacje chińskich samolotów wojskowych. Pierwsza grupa liczyła aż 52 samoloty, w tym 34 wielozadaniowe Shenyang J-16 (pochodna Su-30), 2 Su-30MKK, 2 patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych KQ-200 (Y-8 ASW), 2 wczesnego ostrzegania KJ-500, zbudowane na bazie transportowego Shaanxi Y-8 (pochodnej An-12) oraz 12 bombowców strategicznych Xi’an H-6K (zmodernizowana kopia T-16). Wieczorem pojawiła się jeszcze grupa 4 J-16 – łącznie 56 samolotów w ciągu jednej doby, co jest rekordem.

Co istotne, powyższe prowokacje zostały poprzedzone nieco mniejszymi formacjami powietrznymi. 3 października zgłoszono 16 chińskich samolotów: 8 J-16, 4 Su-30MKK, 2 KQ-200 i 2 KJ-500, a 2 października dwie formacje – 20 samolotów w ciągu dnia: 14 J-16, 4 Su-30MKK i 2 KQ-200 oraz 19 wieczorem: 12 J-16, 6 Su-30MKK i 1 KJ-500.