W środę, 4 czerwca 2025, komisja budżetowa (Haushaltsausschuss) parlamentu (Bundestagu) zatwierdziła wnioski Federalnego Ministerstwa Obrony Niemiec o sfinansowanie zakupu w Norwegii partii pocisków przeciwokrętowych JSM (Joint Strike Missile), produkcji spółki Kongsberg Defence and Aerospace (KDA). System wejdzie na uzbrojenie przyszłych 35 samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-35A Lightning II.
Grafiki: KDA
Z przyjemnością witamy Niemcy jako piąty kraj, który wybrał JSM do swojej floty F-35 — powiedział Eirik Lie, prezes Kongsberg Defence & Aerospace. System nawigacyjny JSM, profil lotu i technologia automatycznego rozpoznawania celów sprawiają, że jest to świetne rozwiązanie dla F-35.
Dziś, norweski rząd potwierdził niemieckie plany. Jak czytamy w komunikacie prasowym gabinetu, któremu przewodniczy premier Jonas Gahr Støre:
Niemcy są bardzo ważnym europejskim partnerem we współpracy w zakresie materiałów obronnych oraz dużym i ważnym sojusznikiem w NATO. Już ścisła współpraca w zakresie rakiet staje się jeszcze ważniejsza, gdy zarówno niemieckie, jak i norweskie samoloty bojowe F-35 mają zostać wyposażone w rakietę Kongsberg Joint Strike Missile, powiedział minister obrony Nowegii Tore O. Sandvik.
Minister miał na myśli uroczystość z 28 kwietnia br., która odbyła się w norweskiej bazie lotniczej Ørland w okręgu Trøndelag w środkowej części kraju, związaną ze skompletowaniem dostaw wszystkich z 52 samolotów F-35A do 332. Eskadry Myśliwskiej (332nd skvadron) królewskich wojsk lotniczych (Luftforsvaret, RNoAF). Przy okazji zaprezentowano po raz pierwszy pocisk JSM, którego próby zrzutów z F-35A realizowano od marca 2021.
Poinformowano, że umowa z Niemcami w sprawie sprzedaży pocisków za równowartość ok. 6,5 mld NOK/478,656 mln EUR (2,05-2,41 mld zł) ma zostać podpisana do połowy br., a więc do końca czerwca. Stronami umowy międzyrządowej będą Urząd do spraw zakupów obronnych Bundeswehry BAAINBw (Bundesamt für Ausrüstung, Informationstechnik und Nutzung der Bundeswehr) oraz agencja logistyki wojskowej Forsvarsmateriell (znana także pod angielską nazwą NDMA, Norwegian Defence Materiel Agency) przy Ministerstwie Obrony Królestwa Norwegii. Zakup będzie realizowany zatem w podobnej formule jak siostrzanych pocisków przeciwokrętowych NSM (Naval Strike Missile) oraz ich ponaddźwiękowych następców, czyli 3SM (SuperSonic Strike Missile) Tyrfing. Decyzja o zakupie JSM zapadła 4 stycznia br.
JSM powstał w latach 2008-2018 w kooperacji z Raytheon (część korporacji RTX) jako rozwinięcie norweskiego pocisku NSM (Naval Strike Missile), a w 2021 rozpoczęła się produkcja seryjna. Poza Norwegią, jako inicjatorem programu rozwojowego, na ich zakup dotąd zdecydowały się także Japonia, Australia i USA. W przyszłości dołączą do nich Finlandia i Włochy, a tym systemem uzbrojenia jest zainteresowana Polska, która poszukuje pocisku przeciwokrętowego dla F-35A Husarz – brany pod uwagę jest także większy AGM-158C LRASM od Lockheed Martin. W celu zaspokojenie popytu zarówno na pociski JSM, jak i NSM, Kongsberg rozbuduje możliwości produkcyjne w USA i Australii.
JSM to pocisk przeciwokrętowy 5. generacji, zbudowany w technologii zredukowanego przekroju radarowego (stealth) opracowany w celu wypełnienia luk w zdolnościach F-35A do precyzyjnego zwalczania celów powierzchniowych. To jedyny typ pocisku tek klasy, który może być przenoszony w wewnętrznej komorze uzbrojenia F-35A i F-35C (w przypadku F-35B może być przenoszony tylko na węzłach uzbrojenia pod skrzydłami). W najnowszej wersji Block 4 w konfiguracji wyposażenia Technical Refresh 3 (TR3), F-35A będzie zdolny także do atakowania celów naziemnych.
Pocisk ma 3,95 m długości i masę 410 kg. JSM został wcześniej zintegrowany z F-15, F-16 i F/A-18. Pierwszy lot z amerykańskim F-16 miał miejsce w listopadzie 2015, natomiast z norweskim trzy lata później.
Głowica naprowadzania JSM charakteryzuje się autonomicznym systemem rozpoznawania celów na podstawie obrazu zapisanego w pamięci komputera, w połączeniu z czujnikiem podczerwieni, układem nawigacji zliczeniowej (INS) i satelitarnej (GPS) oraz laserowym wysokościomierzem. Dzięki temu w zależności od celu użytkownik ma możliwość zaprogramowania typu ataku, miejsca rażenia, jak i siły detonacji 125-kilogramowej głowicy odłamkowo-burzącej. Operator, dzięki dwukierunkowemu łączu wymiany danych, ma możliwość także przerwania ataku w dowolnym momencie lotu.
Niemieckie F-35A zostaną uzbrojone również w pociski rakietowe średniego zasięgu klasy powietrze-powietrze AIM-120C-8 AMRAAM, krótkiego zasięgu AIM-9X Block II+ Sidewinder, pociski manewrujące o wydłużonym zasięgu AGM-158B JASSM-ER, bomby kierowane GBU-53/B SDB II StormBreaker, GBU-31 JDAM GBU-54 JDAM, a przede wszystkim, co było głównym powodem wyboru tej platformy przez rząd w Berlinie, bomby kierowane z głowicą termonuklearną B61-12, w ramach programu NATO Nuclear Sharing.
Przypomnijmy, że 28 lipca 2022 Niemcy otrzymały zgodę Departamentu Stanu USA na zakup 35 samolotów F-35A z pakietem wyposażenia i uzbrojenia za maksymalnie 8,4 mld USD. 14 grudnia 2022 Federalne Ministerstwo Obrony podpisało stosowną umowę międzyrządową (LOA). 17 sierpnia 2023 amerykańskie dowództwo NAVAIR podpisało umowę o wartości 622,36 mln USD z Lockheed Martin Aeronautics na pierwsze prace związane z produkcją niemieckich samolotów. Produkcja pierwszego egzemplarza o nr fabrycznym MG-01 rozpoczęła się 5 grudnia 2024. Pierwsze osiem samolotów zostanie przekazanych Luftwaffe w 2026.