W środę, 2 kwietnia 2025, w 3. Myśliwskiej Bazie Lotniczej Graf Ignatiewo w Bułgarii wylądował dwumiejscowy samolot wielozadaniowy Lockheed Martin F-16D Block 70. Jest to pierwszy z 16 łącznie F-16C/D w najnowszej wersji produkcyjnej, zamówionych przez Ministerstwo Obrony Bułgarii w latach 2019 i 2022.
Zdjęcia: Rada Ministrów Republiki Bułgarii via Facebook
Dziś otrzymujemy pierwszy z najnowocześniejszych samolotów w lotnictwie bojowym. Przez 35 lat Bułgaria nie miała w swoich szeregach żadnego nowego samolotu bojowego – powiedział premier Bułgarii Rosen Żelazkow podczas uroczystości przekazania pierwszego samolotu F-16D Block 70 w 3. Myśliwskiej Bazie Lotniczej Graf Ignatiewo.
Premier Żelazkow stanowczo stwierdził, że realizacja programu zakupu nowych samolotów bojowych jest symbolem strategicznego partnerstwa Bułgarii i Stanów Zjednoczonych Ameryki. Partnerstwo, które rozpoczęło się za rządów premiera Bojko Borisowa i pierwszej kadencji prezydenta Trumpa, trwa do dziś – wspominał Rosen Żelazkow.
W tym kontekście premier podkreślił również kwestię zakupu 183 kołowych transporterów opancerzonych ICV Stryker, w tym w wersji bojowego wozu piechoty M1126 Stryker Infantry Carrier Vehicle-Dragoon i przeciwpancernych pocisków rakietowych FGM-147F Javelin. Jego zdaniem, strategiczne partnerstwo między Bułgarią a Stanami Zjednoczonymi otwiera przed armią bułgarską nowe perspektywy.
Rosen Żelazkow podkreślił, że nowy samolot bojowy umożliwi opanowanie nowych możliwości i zdolności, wyszkolenie nowego pokolenia pilotów, inżynierów i techników obsługi technicznej. Premier podkreślił również, że jest to istotny element modernizacji bułgarskich sił zbrojnych.
Dostarczony dziś egzemplarz F-16D został formalnie przekazany zamawiającemu 31 stycznia br. w zakładach amerykańskiej spółki Lockheed Martin Aeronautics Co. (część Lockheed Martin) w Greenville w Karolinie Południowej. Informowano wówczas, że do końca marca ukończone zostaną trzy kolejne egzemplarze.
Wcześniej, 23 października 2024 oblatano pierwszy bułgarski egzemplarz, jednomiejscowy F-16C Block 70, i ten również ma trafi do kraju na wiosnę br. Docelowo, w USA zostanie wyszkolonych 32 pilotów oraz ponad 100 członków personelu technicznego.
16 stycznia 2024 zakłady w Greenville odwiedzili ówczesny minister obrony Todor Tagarew, ambasador Bułgarii w USA Georgi Panajotow i Szef Obrony admirał Emil Eftimow. Poinformowano ich, że trwa montaż siedmiu samolotów. Wcześniej, 11 listopada 2023 Ministerstwo Obrony zaprezentowało pierwszy jeszcze nieukończony egzemplarz, który oblatano w październiku ub. r.
Przypomnijmy, że Bułgaria zamówiła 16 F-16C/D Block 70, w tym pierwsze osiem 2019, a pozostałe osiem w 2022, w najnowszej wersji produkcyjnej za równowartość 1,256 mld USD. Te jednak miały być opóźnione i zgodnie z informacją z 17 lutego 2022, pierwsze dostawy miały rozpocząć się najwcześniej w 2024 (a faktycznie symbolicznie przekazanie w USA, gdzie szkoli się bułgarski personel, a nie przebazowanie do Bułgarii – przyp. red.). Powodem opóźnień, głównie u poddostawców Lockheed Martin, były skutki pandemii COVID-19. Pierwotnie planowano bowiem, że zostaną zrealizowane w latach 2023-2027.
Bułgarskie F-16C/D Block 70 będą stopniowo zastępować wysłużone samoloty myśliwskie MiG-29A/UB, których flota od 2021 skurczyła się z 14 do 10 egzemplarzy. Pierwotnie, w latach 1989-1990 Związek Sowiecki dostarczył do Bułgarii 22 samoloty MiG-29, w tym 18 jednomiejscowych MiG-29A (izdielije 9.12A) i 4 dwumiejscowe MiG-29UB (izdielije 9.51). Bułgarskie samoloty cierpią obecnie na niską gotowość operacyjną, a jeden z nich został utracony w wypadku z 9 czerwca 2021. W związku z powyższym, rząd w Sofii odmówił przekazania tych samolotów walczącej Ukrainie, bez wsparcia sprzętowego ze strony sojuszników.
Obecnie zamówienia na F-16C/D Block 70 zamówienia obejmują Bahrajn (16 egzemplarzy), Tajwan (66 egzemplarzy), Jordanię (12 egzemplarzy), Maroko (25 egzemplarzy) i Słowację (14 egzemplarzy). 26 stycznia 2024 Turcja otrzymała zgodę na zakup 40 fabrycznie nowych F-16C/D Block 70, a 1 kwietnia br. Filipiny na 20 egzemplarzy. Dodatkowo, samoloty są oferowane Indiom (jako wariant F-21), Ukrainie czy ostatnio Kolumbii oraz Wietnamowi.
Najnowsza odmiana F-16 została zapowiedziana podczas Singapore Airshow 2012. Prototyp F-16 Block 70 został oblatany 16 października 2015. Został wyposażony w nową stację radiolokacyjną APG-83 SABR (AESA). Otrzymał nowy komputer misji z centralnym wyświetlaczem ciekłokrystalicznym (Center Pedestal Display). Samolot otrzymał nowe elementy awioniki i szynę danych Ethernet o wysokiej przepustowości oraz zmodernizowane wyposażenie do walki elektronicznej (WRE). Ma przenosić także zasobnik celowniczy Sniper Extended Range.
W produkcji najnowszych F-16 uczestniczy należąca do Lockheed Martin spółka PZL Mielec, która rozpoczęła dostawy struktur tylnych części kadłuba tego samolotu. W przyszłości zakres produkcji ma się zwiększyć do ponad 80% struktur.
Galeria zdjęć:
