W poniedziałek, 2 października, Ministerstwo Obrony Chorwacji poinformowało, że w 118. bazie lotniczej francuskich wojsk lotniczych i kosmicznych (Armée de l’air et de l’espace) w Mont-de-Marsan Colonel Rozanoff w departamencie Landy na południu Francji odebrało pierwszy z dwunastu zamówionych pod koniec 2021 używanych samolotów wielozadaniowych Dassualt Rafale F3-R. Samodzielne loty chorwackich pilotów rozpoczęto w maju br. (Pierwsze samodzielne loty chorwackich pilotów na Rafale).
W ceremonii wzięli udział minister obrony Chorwacji Mario Banožić wraz z szefem biura premiera Zvonimirem Frka-Petešiciem oraz wicepremierem i ministrem ds. weteranów Tomo Medvedem, a także delegacja sił zbrojnych Republiki Chorwacji pod przewodnictwem szefa sztabu chorwackich sił zbrojnych, adm. Robertem Hranjem.
Przekazany oficjalnie chorwackim wojskom lotniczym i obrony powietrznej (Hrvatsko Ratno Zrakoplovstvo i Protuzračna Odbrana, HRZ) pierwszy egzemplarz Rafale nosi nr taktyczny 170 i jest wariantem dwumiejscowym (jest to jeden z dwóch takich egzemplarzy z puli dwunastu).
Przypomnijmy, że 25 listopada 2021 Ministerstwo Obrony Chorwacji podpisało umowę międzyrządową o wartości 999 mln EUR (4,5 mld zł) na dostawę 12 używanych samolotów wielozadaniowych Dassault Rafale F3-R, które miały pochodzić z zasobów Armée de l’air et de l’espace. Pakiet obejmował także szkolenie personelu oraz wsparcie logistyczne. Pierwsze doniesienia medialne w tej sprawie pojawiły się jeszcze 20 maja 2021 (Używane Rafale F3-R dla Chorwacji).
Pierwsza grupa personelu lotniczego i technicznego z HRZ (z łącznie ok. 90 oficerów i żołnierzy), została skierowana do rzeczonej francuskiej bazy lotniczej na początku 2023, gdzie rozpoczęła 18-miesięczne szkolenie na nowy typ, prowadzone we współpracy z Armée de l’air et de l’espace oraz producentem samolotów (Dassault Aviation), wyposażenia i uzbrojenia (m.in. Safran, MBDA).
Ofertę na używane Rafale F3-R rząd w Zagrzebiu otrzymał 25 września 2020. Wśród kontrofert były nowo wyprodukowane Saab JAS 39C/D Gripen i Lockheed Martin F-16C/D Block 70/72, a także używane F-16 z Grecji, Izraela, Norwegii oraz Eurofighter Typhoon Tranche 1 z Włoch (Saab oferuje Chorwacji Gripeny).
Rafale zastąpią w HRZ dwanaście przestarzałych samolotów myśliwskich MiG-21 (osiem jednomiejscowych MiG-21bis-D i cztery dwumiejscowe MiG-21UMD), stacjonujących w 91. i 92. Bazie Lotniczej, odpowiednio, w Zagrzebiu i Pule.
Chorwacja bezskutecznie próbowała zakupić nowe samoloty bojowe od 2016 po fiasku programu modernizacji MiG-21 w Ukrainie. Było to zatem drugie rozstrzygniecie w tej sprawie. Pierwsze, po wyborze używanych izraelskich F-16C/D Barak, zostało zablokowane przez USA. Co ciekawe, z powodu kryzysu związanego z pandemią COVID-19, drugi przetarg był zagrożony cięciami budżetowymi (Drugi przetarg na chorwackie myśliwce, Izraelskie F-16 nie dla Chorwacji, COVID-19: Chorwacja odracza zakup myśliwców).
Zdjęcia: J. Mortreuil, Armée de l’air et de l’espace
Eksport Rafale do Chorwacji to kolejny sukces Dassault Aviation i rządu francuskiego. Spółka sprzedała w ostatnich miesiącach samoloty Rafale do Indonezji (42 egzemplarze), Zjednoczonych Emiratów Arabskich (80 egz.), Grecji (24 egz.) czy Egiptu (kolejne 30 egz. do 24 użytkowanych). Wcześniej, do grona użytkowników tych samolotów dołączyły Indie (36 egz. w wojskach lotniczych + 26 planowanych Rafale M dla marynarki wojennej) oraz Katar (36 egz.). Na początku roku informowano o zainteresowaniu pozyskania 16 egzemplarzy Rafale przez Kolumbię, ale negocjacje przerwano i obecnie jedynym oferentem jest Lockheed Martin z F-16C/D Block 70/72. Z kolei 21 lutego br. prezydent Serbii Aleksandar Vučić oświadczył, że rozpoczęto negocjacje z Francją dotyczące zakupu 12 Rafale.
Galeria zdjęć:
