Izraelskie F-16 nie dla Chorwacji

6 stycznia prasa izraelska poinformowała, że rząd w Tel Awiwie nie przekonał strony amerykańskiej do wydania zgody na sprzedaż 12 używanych wielozadaniowych myśliwców F-16C/D Barak dla Chorwacji. Wcześniej Ministerstwo Obrony Chorwacji dało Izraelczykom czas do 11 stycznia na rozwiązanie sporu z Amerykanami.

Pierwsze informacje o blokowaniu przez Stany Zjednoczone podpisania umowy izraelsko-chorwackiej, po tym jak rząd w Zagrzebiu 27 marca zaakceptował ofertę F-16C/D Barak, pojawiły się na początku grudnia ubiegłego roku. Amerykanie mieli nie zgadzać się na możliwość reeksportu wyprodukowanych przez Lockheed Martin samolotów bojowych z dwóch powodów: ich zakup został sfinansowany z wielomiliardowej pomocy wojskowej USA dla Izraela, a sprzedający chciał zachować własne systemy pokładowe (USA blokują F-16 dla Chorwacji?, 2018-12-10).

Ministerstwo Obrony Chorwacji z uwagi na konieczność wycofania 12 przestarzałych myśliwców MiG-21bis/UMD wojsk lotniczych i obrony przeciwlotniczej HRZ (Hrvatsko ratno zrakoplovstvo i protuzracna obrana), wydało 3 stycznia ultimatum Izraelowi. Ten otrzymał czas do 11 stycznia na przekonanie Departamentu Obrony USA do zmiany stanowiska.

W związku z powyższym, według prasy lokalnej rząd izraelski wycofał swoją ofertę, a jeszcze w bieżącym tygodniu do Zagrzebia ma przybyć delegacja ministerstwa obrony tego państwa. Na jej czele mają znaleźć się generał brygadier (rez.) Udi Adam, który jest dyrektorem generalnym w Ministerstwie Obrony Izraela oraz Michel Ben-Baruch, dyrektor Departamentu Wsparcia Obronności (SIBAT). Delegacja ma oficjalnie ogłosić odstąpienie od umowy i wyjaśnić szczegóły niepowodzenia.

Analiza
Oferta izraelska zawierała najtańszy pakiet logistyczny. Izraelskie samoloty zostały dostosowane do standardu ACE, co oznacza wyposażenie w radary Elta Systems EL/M-2032 i systemy nahełmowe HMD, a także pociski powietrze-powietrze rodziny Rafael ADS Python. To właśnie te systemy pokładowe były źródłem sporu z USA.

Teraz Chorwaci będą zmuszeni do ponownego rozpisania przetargu. Wśród kontrofert w ramach poprzedniego postępowania były fabrycznie nowe szwedzkie JAS 39C/D Gripen i amerykańskie F-16 Block 70/72, a także używane greckie F-16C/D Block 30. W listopadzie 2017 wybór zawężono do oferty szwedzkiej i izraelskiej. Nowy samolot bojowy ma zapewnić HRZ zdolności obronne i ofensywne na co najmniej kolejne 30 lat.

Ma to być także największa umowa obronna w regionie od czasu zakończenia wojny domowej w Jugosławii w latach 1990., a także odpowiedź na przekazanie przez Rosję i Białoruś 14 MiG-29 dla Serbii.