W środę, 9 sierpnia br., rumuńskie media, w tym portal branżowy Defense Romania oraz telewizja Antena 3 CNN poinformowały, że Ministerstwo Obrony Narodowej Rumunii przesłało do stałego prezydium Parlamentu wniosek o zatwierdzenie rozpoczęcia programu zakupu w Stanach Zjednoczonych 32 samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-35A Lightning II.
Zdjęcie poglądowe: USAF
F-35 dla Rumunii
Zgodnie z opublikowaną informacją wysłano wniosek w programie F-35 for Romania, dotyczący pozyskania w początkowej fazie 32 samolotów F-35A, co oszacowano na maksymalnie 6,5 mld USD (26,45 mld zł). Gdy Parlament zatwierdzi wniosek resortu obrony (co jest oczekiwane jesienią br.), ten zostanie upoważniony do wysłania do rządu amerykańskiego zapytania ofertowego (Letter of Request, LoR) w tej sprawie.
Robimy pierwszy krok w kierunku wyposażenia rumuńskich sił powietrznych w najnowocześniejsze zdolności, które zapewnią Rumunii wzmocniony status w architekturze bezpieczeństwa na wschodniej flance i w regionie Morza Czarnego, powiedział minister obrony narodowej Rumunii Angel Tîlvăr, w telewizji Antena 3 CNN.
Jeśli umowa zostanie podpisana w 2024, pierwszy samolot będziemy mieć prawdopodobnie w 2032. Z perspektywy czasu może się to wydawać bardzo odległe. Ale doskonale wiecie, że w dziedzinie wojskowości elementy zaopatrzenia i zdolności wojskowe nie są produkowane od ręki, dodał minister.
Wniosek do Parlamentu jest pierwszym formalnym krokiem, po tym jak 11 kwietnia br. Rumuńska Najwyższa Rada Bezpieczeństwa Narodowego (Consiliul Suprem de Apărare a Ţării, CSAT) podjęła decyzję o zakupie tych samolotów. Teraz sprecyzowano liczbę samolotów o które będzie wnioskował rząd w Bukareszcie – co ciekawe jest ona taka sama jak w przypadku polskiego zamówienia na te samoloty w ramach programu Harpia.
Strona rumuńska oczekuje, że umowa międzyrządowa zostałaby podpisana w 2024, jeśli nic nie stanie na przeszkodzie, a dostawy samolotów rozpoczęłyby się około 2032.
Do tego czasu, wojska lotnicze (Forțele Aeriene Române) mają dysponować 49 samolotami wielozadaniowymi F-16AM/BM, w tym 17 w wersji Block 15 MLU (14 eks-portugalskimi i 3 eks-amerykańskimi) i 32 eks-norweskimi w wersji Block 20 MLU, pozyskanymi odpowiednio, w 2013, 2020 i 2022. Pierwsze 17 już jest zgrupowanych zgrupowanych w Escadrila 53 Aviație Vânătoare (53. eskadrze myśliwskiej) w 86. bazie lotniczej Locotenent Aviator Gheorghe Mociorniţă, a dostawy pozostałych 32 rozpoczną się w 2024.
30 czerwca br., amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) opublikowała zgodę Departamentu Stanu USA na ewentualną sprzedaż do Rumunii pakietu modernizacyjnego dla 32 rzeczonych samolotów. Tymczasem 15 maja br. wycofano z eksploatacji samoloty myśliwskie MiG-21 LanceR w liczbie 13 egzemplarzy (jeden rozbił się 20 kwietnia ub. r. – pilot przeżył). Służba rodziny samolotów MiG-21 w Rumunii trwała 61 lat (Rumuńskie F-16 po raz pierwszy na misji NATO Baltic Air Policing).
Przypomnijmy, że pierwsza deklaracja ze strony władz rumuńskich o chęci pozyskania F-35A padła z ust prezydenta tego państwa Klausa Iohannisa, 2 lutego 2022, z deklaracją wdrożenia ich po 2030 roku.
Modernizacja techniczna rumuńskich sił zbrojnych
W ostatnim czasie Rumunia zdecydowała się na rozpoczęcie wielu programów zakupu nowoczesnego uzbrojenia: około 300 kolejnych czołgów do 54 wcześniej ogłoszonych M1A2SEPv3 Abrams wraz z 12 wozami towarzyszącymi, 21 (nienowoczesnych) pływających transporterów opancerzonych AAV-7A1, 54 haubice samobieżne kal. 155 mm z opcją na 36 kolejnych, a także sfinalizowano zakup 3 z 7 taktycznych bezzałogowych systemów powietrznych Watchkeeper X, 3 zestawów bezzałogowych uderzeniowo-rozpoznawczych systemów latających Bayraktar TB2, każdy po 6 samolotów – łącznie 18 egzemplarzy.
W planach są zakupy zestawów obrony powietrznej bardzo krótkiego i krótkiego zasięgu (VSHORAD i SHORAD), w tym 16 jednostek ogniowych dla wojsk lotniczych i 25 jednostek dla wojsk lądowych, trzech kolejnych jednostek ogniowych zestawów obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowych średniego zasięgu MIM-104 Patriot PAC-3+, do czterech już wcześniej pozyskanych, 298 gąsienicowych, bojowych wozów piechoty nowej generacji, 1059 lekkich opancerzonych pojazdów taktycznych czy 150 kolejnych kołowych bojowych wozów piechoty Piranha 5 z już zakupionymi bezzałogowymi wieżami UT30 Mk2. Ponadto, wojska lotnicze mają otrzymać partię 485 pocisków rakietowych klasy powietrze-powietrze (186 średniego zasięgu AIM-120 AMRAAM i 299 krótkiego zasięgu AIM-9X Sidewinder), a marynarka wojenna nowe okręty podwodne, małe okręty rakietowe oraz niszczyciele min.
F-35 coraz popularniejszy
W ostatnich latach na zakup samolotów rodziny F-35 zdecydowały się Belgia (34. egz.), Polska (32 egz. F-35A), Niemcy (35 egz. F-35A), Szwajcaria (36 egz. F-35A), Singapur (12 egz. F-35B), Finlandia (64 egz. F-35A), Kanada (88 egz. F-35A) i Czechy, które 29 czerwca br. otrzymały zgodę na zakup 24 egz. F-35A. Kolejnym państwem, które zdecydowało się na zakup, ale czeka na zgodę jest Grecja (ok. 18-24 egz. F-35A), a ewentualny zakup rozważa Hiszpania (wg pierwotnych planów 45-50 F-35A i 12-15 F-35B). Swoje zamówienia zwiększają także dotychczasowi użytkownicy eksportowi: Japonia (kolejne 63 egz. F-35A i 42 egz. F-35B) i Korea Południowa (20 egz. F-35A i planowane jest 20 egz. F-35B). Natomiast 23 maja br. pojawiła się informacja, że USA odmówiły sprzedaży 8 samolotów do Tajlandii, a 2 lipca br. Izrael ogłosił zakup kolejnych 25 F-35A (do 50 wcześniej zamówionych).
Na początku czerwca br. spółka Lockheed Martin dostarczyła ponad 935 egzemplarzy seryjnych rodziny samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II do 10 państw oraz wyszkoliła (24 kwietnia br.) 2000. pilota na ten typ. Globalna flota wylatała ponad 676 tys. godzin.