Ministerstwo Obrony Japonii poinformowało, że do grudnia 2020 zamierza sformalizować  program budowy samolotu wielozadaniowego nowej generacji o kryptonimie F-X (który powstałby w kooperacji z partnerami zagranicznymi). Nowy kryptonim dla programu został wybrany w grudniu 2019. Przyszły samolot ma zastąpić myśliwce wielozadaniowe Mitsubishi F-2 w latach 2030.

Opublikowana przez japoński resort obrony grafika prezentuje dwusilnikowy samolot o cechach obniżonej wykrywalności, przypominający w ogólnych założeniach europejskie projekty samolotów wielozadaniowych 6. generacji – Tempesta i FCAS / Grafika: Ministerstwo Obrony Japonii

Opublikowana przez japoński resort obrony grafika prezentuje dwusilnikowy samolot o cechach obniżonej wykrywalności, przypominający w ogólnych założeniach europejskie projekty samolotów wielozadaniowych 6. generacji – Tempesta i FCAS / Grafika: Ministerstwo Obrony Japonii

Jednocześnie zaprezentowano pierwszą, oficjalną wizję F-X. Co ciekawe w swoich założeniach przypomina on europejskie projekty samolotów 6. generacji: brytyjsko-włosko-szwedzkiego Tempest oraz francusko-niemiecko-hiszpańskiego FCAS (Future Combat Air System). Nie jest to przypadek, gdyż japoński resort obrony prowadzi intensywne rozmowy z partnerami europejskimi, a najbliżej wydaje się być do porozumienia z Team Tempest (Rolls-Royce o silniku Tempesta, 2020-01-13; Joint venture Safran i MTU, 2019-12-06).

Powietrzne Siły Samoobrony Japonii (Kōkū Jieitai) zakładają, że samoloty F-2 zostaną wycofane do 2035, dlatego pięć lat wcześniej powinny zacząć się dostawy ich następców. Ujawniono również, że wstępne finansowanie programu F-X, które zostanie uchwalone w projekcie budżetu obronnego na rok fiskalny 2021, szacunkowo wyniesie około 28 mld JPY (990 mln zł). Z tego 16,9 mld JPY (597 mln zł), czyli 60% kwoty, zostanie przeznaczone na prace badawczo-rozwojowe (B+R), a pozostałe 11,1 mld JPY (392 mln zł) na prace koncepcyjne, które będą realizowane pod nadzorem Ministerstwa Obrony Japonii (Japońskie F-35 z JSM, 2019-03-12).

Analiza
Program F-X, wcześniej F-3, był następstwem fiaska projektu samodzielnej budowy samolotu wielozadaniowego 5. generacji. Wprawdzie  powstał demonstrator technologii Mitsubishi X-2 (ATD-X Shinshin) oblatany 22 kwietnia 2016, jednak koszty budowy jedynego egzemplarza przekroczyły około 350 mln USD. Dlatego na początku 2018 zdecydowano o zakończeniu prac. Zapytanie o informację w trzecim postępowaniu na nowy samolot opublikowano w marcu tego samego roku, a dokumenty zostały rozesłane do największych spółek lotniczych w USA i w Wielkiej Brytanii (Nowe rozdanie w programie F-3, 2018-03-13).

W kwietniu 2018 agencja Reuters informowała, że Lockheed Martin miałby zaoferować hybrydę rozwiązań samolotów F-22A Raptor i F-35 Lightning II, a pod koniec sierpnia media japońskie ujawniły, oferta miałaby zostać zawężona do transferu technologii na poziomie 50% dla lokalnych podmiotów. Wydaje się jednak, że taki transfer technologii wymagałby zgody Kongresu, gdyż prawo federalne zabrania eksportu F-22A. Wcześniej, w lipcu zainteresowanie udziałem w japońskim programie wyraził Northrop Grumman. Wydaje się jednak, że Japonia zdecydowała się wstępnie na wybór partnerów europejskich, z którymi rozmowy są realizowane od 2019 (Technologie F-22 dla Japonii?, 2018-08-23).