W środę, 7 czerwca br., służba prasowa Komponentu Lotniczego Sił Zbrojnych Belgii (Luchtcomponent) poinformowała w mediach społecznościowych, że w zakładach amerykańskiej spółki Lockheed Martin w Fort Worth w Teksasie rozpoczął się montaż końcowy pierwszego belgijskiego samolotu wielozadaniowego F-35A Lightning II.
Symboliczny podpis na kadłubie przyszłego samolotu złożył dowódca Luchtcomponent, gen. Thierry Dupont, co miało miejsce w poniedziałek, 5 czerwca br. Rzeczony egzemplarz ma zostać zmontowany do grudnia br., kiedy nastąpi oficjalny odbiór. Co ciekawe, belgijskie samoloty otrzymają fabryczne oznaczenia AY (w tym przypadku AY-01) (Premier Morawiecki w zakładach Lockheed Martin).
Program wyboru następcy 44 samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-16AM/BM Fighting Falcon rozpoczęto 22 grudnia 2015. O wyborze amerykańskich samolotów 5. generacji tego samego producenta media belgijskie informowały 21 października 2018 – wynikało w głównej mierze z chęci ścisłej kompatybilności z niderlandzkimi F-35A, których na początku 2023 w aktywnej służbie było już 18 egzemplarzy (8 stacjonuje nadal w USA w celach szkoleniowych, a 20 kolejnych zamówionych ma trafić do odbiorcy w najbliższych latach).
Wcześniej, bo 18 stycznia 2018 Departament Stanu USA wydał zgodę na eksport do Belgii 34 F-35A za równowartość 6,53 mld USD (28,16 mld zł), przy czym później na drodze negocjacji została ona zredukowana do 4,25 mld USD (16,35 mld zł). Wraz z samolotami zamówiono również dwa pełne symulatory lotów, sprzęt i systemy teleinformatyczne do obsługi operacyjnej i technicznej samolotów. W ramach kontraktu belgijscy piloci dostaną zaawansowane hełmy HMDS Gen III (Helmet-Mounted Display System), opracowane przez joint venture Rockwell Collins i Elbit Systems of America. W ramach tej kwoty przewidziano także modernizację systemów uzbrojenia oraz szkolenie personelu latającego i technicznego w latach 2018-2030.
27 stycznia 2020 belgijski dziennik Le Soir informował, że NATO miało zaproponować Belgii, aby zwiększyło swoje zamówienie na samoloty z 34 do 48 egzemplarzy. Do tego jednak nie doszło. 8 lipca 2021 belgijski dziennik The Brussels Time informował z kolei o planach modernizacji baz lotniczych Florennes w prowincji Namur i Kleine-Brogel w Limburgii na potrzeby wdrożenia samolotów bojowych nowej generacji. Pierwsze F-35A trafią do Florennes w 2025, a dwa lata później do Kleine-Brogel.
Zdjęcia: Luchtcomponent via Twitter
Z belgijskimi F-35A będą współpracować nieuzbrojone bezzałogowe statki latające MQ-9B SkyGuardian klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance, średniego pułapu o dużej długotrwałości lotu), produkcji amerykańskiej spółki General Atomics Aeronautical Systems Inc. (GA-ASI).
Lockheed Martin dostarczyła ponad 935 egzemplarzy seryjnych rodziny samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II do 10 państw oraz wyszkoleniu (24 kwietnia br.) 2000. pilota na ten typ. Globalna flota wylatała już ponad 676 tys. godzin.
Oprócz Belgii, w ostatnich latach na zakup F-35 zdecydowały się również Polska (32 egz. F-35A), Szwajcaria (36 egz. F-35A), Singapur (12 egz. F-35B), Finlandia (64 egz. F-35A), Kanada (88 egz. F-35A) i Niemcy (35 egz. F-35A). Wśród kolejnych państw, które zdecydowały się na zakup, ale czekają na zgody są Czechy (24. egz. F-35A) i Grecja (ok. 18-24 egz. F-35A), a ewentualny zakup rozważa Hiszpania (wg pierwotnych planów 45-50 F-35A i 12-15 F-35B). Swoje zamówienia zwiększają także dotychczasowi użytkownicy eksportowi: Japonia (kolejne 63 egz. F-35A i 42 egz. F-35B) i Korea Południowa (20 egz. F-35A i planowane jest 20 egz. F-35B). 11 kwietnia br. decyzję o zakupie F-35A w perspektywie po 2030 podjęła Rumunia, natomiast 23 maja br. pojawiła się informacja, że USA odmówiły sprzedaży 8 samolotów do Tajlandii.
https://twitter.com/BeAirForce/status/1666330950299537408?s=20