Transportowy bezzałogowiec na lotniskowcu Ford

22 lutego służba prasowa amerykańskiej marynarki wojennej (US Navy) poinformowała, że dzień wcześniej na Oceanie Atlantyckim przeprowadzono pierwszą demonstrację i próby prototypu autonomicznego bezzałogowego statku latającego (bsl) do zadań transportowych typu Blue Water na pokładzie lotniskowca USS Gerald R. Ford (CVN-78) (Lekkie lotniskowce powrócą do US Navy?, 2021-02-04).

Stosunkowo niewielki bsl pionowego startu i lądowania dalekiego zasięgu był testowany przez dowództwo Naval Air Force Atlantic. Podczas prób dostarczano lekkie ładunki z regionalnego centrum wsparcia technicznego MARMC (Mid Atlantic Regional Maintenance Center) w bazie morskiej Norfolk w Wirginii na pokład lotniskowca, który stał zacumowany w porcie (Nowy okręt zaopatrzeniowy US Navy zwodowany, 2021-01-13).

Centrum testowe NAWCAD (Naval Air Warfare Center Aircraft Division) z bazy lotniczej Patuxent River w Maryland odebrało zamówiony wcześniej prototyp 9 listopada 2020. Statek powietrzny ma służyć do przetestowania możliwości dostarczania niewielkich ładunków logistycznych z lądu na okręty oraz pomiędzy jednostkami pływającymi. Blue Water został przydzielony do 24. Eskadry Testowej (Air Test and Evaluation Squadron 24, UX-24), podległej dowództwu NAVAIR (Naval Air Systems Command).

Prototyp powstał w oparciu o komercyjny bezzałogowiec V2.5, który dostarczyła spóła Skyways z Teksasu. Bsl ma hybrydowy napęd elektryczny i został wyposażony w system sterowania oparty na algorytmach sztucznej inteligencji. Zasięg jego lotu wynosi aż 800 km (500 mil) i jest zdolny do transportu ładunku o masie 13,6 kg (30 funtów).

Bezzałogowiec może wykonywać autonomiczne loty z punktu A do B, spuszczając ładunek bez konieczności lądowania na pokładzie okrętu, dzięki czemu stan morza nie ma wpływu na opóźnienia czy przerwanie dostaw. Zgodnie z komunikatem US Navy, prototyp Blue Water wykonał jedynie część oczekiwanych zadań, dlatego będą wymagane dalsze jego modyfikacje.

Choć wydaje się, że pojedynczy ładunek o masie do 30 funtów to niedużo w kontekście dostaw logistycznych realizowanych przez np. załogowe samoloty transportowe C-2A Greyhound (które będą zastąpione przez zmiennowirnikowce CMV-22B Osprey) czy śmigłowce SH-60/MH-60 Seahawk, to według dowódcy lotniskowca USS Gerald R. Ford kmdr. Paula Lanzilotty, bezzałogowce mogą być cennym dodatkiem.

Twierdzi on, że logistyka na morzu to złożony problem i czasem dostarczenie nawet niedużej części zamiennej ma istotny wpływ na gotowość operacyjną systemu lub statku powietrznego na okręcie. Atutem niedużego bsl ma być natychmiastowa dostępność i duży zasięg, w przypadku gdy jest możliwe zrealizowanie konkretnej dostawy. Bsl mogą też przy dużo niższych kosztach niż samoloty i śmigłowce dostarczać na okręty ładunki takie jak medykamenty czy żywność, których czas dostawy jest kluczowy. Mogłyby też dostarczać informacje wywiadowcze czy rozkazy na nośnikach fizycznych bez konieczności używania łączności i systemów wymiany danych, które mogłyby zostać przechwycone przez przeciwnika, zachowując ciszę radiową.

Co ciekawe, 19 października 2020 po raz pierwszy przeprowadzono demonstrację wykorzystania niedużego wielowirnikowego bsl, który dostarczył ładunek na pokład strategicznego okrętu podwodnego o napędzie jądrowym USS Henry M. Jackson (SSBN-730), typu Ohio, znajdującego się niedaleko archipelagu Hawajów. Obecnie takie ładunki dla okrętów wykonując patrole strategiczne z bronią nuklearną na pokładzie dostarczają śmigłowce US Navy (Śmigłowce pokładowe nowej generacji dla US Navy, 2021-01-31).

Podobne testy realizuje również brytyjska królewska marynarka wojenna (Royal Navy). Spółka Malloy Aeronautics dostarczyła na testy bsl T150 o ładowności 68 kg i zasięgu 70 km, a w dalszej kolejności planowane są próby z T400 o masie startowej 480 kg (w tym ładunkiem użytecznym o masie 180 kg). Trzy T150 wylądowały na pokładzie lotniskowca HMS Queen Elizabeth (R08) po raz pierwszy 31 lipca 2020. Z kolei 1 stycznia br. uruchomiono program zakupu ciężkich autonomicznych transportowych bsl dla tej formacji (Pojazdy podwodne dla Royal Navy, 2018-09-24).