26 kwietnia 2018 w czasie pierwszej edycji pokazów lotniczych Eurasia Air Show w Antalya, tureckie koncerny Turkish Aerospace Industries (TAI) oraz ASELSAN, podpisały wstępne porozumienie w sprawie rodzimego myśliwca 5. generacji, znanego pod kryptonimem TF-X.

Według planów, prototyp myśliwca 5. generacji TF-X ma wzbić się w powietrze w 2023. Pierwszą dostawę dla tureckich wojsk lotniczych zaplanowano na 2029.

Według planów, prototyp myśliwca 5. generacji TF-X ma wzbić się w powietrze w 2023. Pierwszą dostawę dla tureckich wojsk lotniczych zaplanowano na 2029.

W ramach zawartego porozumienia, strony zobowiązały się do opracowania zaawansowanych systemów pokładowych dla programu TF-X, takich jak stacja radiolokacyjna, systemy elektrooptyczne i walki radioelektronicznej. Wcześniej, program otrzymał budżet w wysokości 1,18 mld USD (4,13 mld zł) na wstępną fazę projektową w partnerstwie z brytyjskim koncernem BAE Systems. W czteroletnie prace zostanie zaangażowanych 3 200 inżynierów i robotników, a także nawet 11 200 pracowników podwykonawców.

Następnym krokiem będzie opracowanie struktury płatowca samolotu, a także rozwój inżynierii, technologii, infrastruktury do testów i procesów certyfikacji. Ma to na celu uzyskanie potwierdzenia wymagań dla projektu.

Według planów, prototyp myśliwca 5. generacji ma wzbić się w powietrze w 2023. Pierwsza dostawa dla tureckich wojsk lotniczych (Türk Hava Kuvvetleri) zaplanowano na 2029, a wstępna gotowość operacyjna (IOC) dwa lat później. Do 2039 ma zostać odebranych od 100 do 150 nowych samolotów bojowych (wcześniej zakładano zakup nawet 250 samolotów).

Z trzech wstępnych koncepcji, w tym dwóch jednosilnikowych i jednej w układzie delta, wybrano klasyczną konfigurację dwusilnikową /Zdjęcia: TAI

Z trzech wstępnych koncepcji, w tym dwóch jednosilnikowych i jednej w układzie delta, wybrano klasyczną konfigurację dwusilnikową /Zdjęcia: TAI

Tymczasem już na 2018 zaplanowano rozpoczęcie dostaw pierwszych zamówionych dla wojsk lotniczych Turcji myśliwców 5. generacji F-35A Lightning II. Turcja jest jednym z państw ramowych programu JSF (Joint Strike Fighter), gdzie TAI zajmuje się produkcją centralnej części kadłuba. Oprócz tego, w produkcji podzespołów uczestniczy 9 innych przedsiębiorstw z tego kraju (Alp Aviation, ASELSAN, Ayesas, Fokker Elmo, Havelsan, Kale Aerospace, MiKES, ROKETSAN oraz Tubitak-SAGE). Łączne zamówienie obejmuje 116 samolotów.

Analiza
Program TF-X formalnie rozpoczęto 15 grudnia 2010 z budżetem początkowym 20 mln USD (70 mln zł) i myślą o budowie następców floty F-4E i F-16. W 2013 TAI podpisało umowę o współpracy z TUSAŞ Engine Industries (TEI). Pierwsza umowa ws. badań i rozwoju TF-X pomiędzy TAI a Podsekretariatem ds. Przemysłu Obronnego (Savunma Sanayii Müsteşarlığı, SSM) została podpisana 5 sierpnia 2015.

Z trzech wstępnych koncepcji, w tym dwóch jednosilnikowych i jednej w układzie delta, wybrano klasyczną konfigurację dwusilnikową. Ponadto, zatwierdzono wewnętrzne komory uzbrojenia, wymóg możliwości lotu z prędkością ponaddźwiękową bez użycia dopalaczy (supercruise) oraz radar z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym (AESA) w technologii azotku galu (GaN). Wymogiem są także system ostrzegania przed opromieniowaniem wiązką radarową (RWR) i laserową (LWS), system ostrzegania o pociskach rakietowych (MWS), systemy flar antyrakietowych i zakłócania radioelektronicznego.

W grudniu 2015 do współpracy zaproszono BAE Systems, co zostało zwieńczone porozumieniem z 28 stycznia 2017 o wartości ponad 100 mln GBP (482 mln zł). Jednocześnie Rolls-Royce zaproponował transfer technologii ulepszonej wersji silników turbowentylatorowych Eurojet EJ200 z myśliwców Eurofighter Typhoon. Swoją ofertę jednostek napędowych złożył też amerykański General Electric (F414-GE-400).