W niedzielę, 20 sierpnia br., prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski złożył krótkie wizyty robocze w Królestwie Niderlandów i Danii, gdzie otrzymał zapewnienie przekazania przez władze tych państw łącznie nawet 61 samolotów wielozadaniowych F-16 Fighting Falcon (choć podkreślono, że to liczba maksymalna). O zgodzie USA, jako producenta, na przekazanie samolotów przez te państwa informowała 17 sierpnia br., agencja prasowa Reuters.
Zdjęcia: Prezydent Ukrainy
Ukraiński prezydent najpierw spotkał się z ustępującym premierem Królestwa Niderlandów w bazie lotniczej Eindhoven, gdzie mieści się Dowództwo Lotnictwa Transportowego królewskich wojsk lotniczych (Koninklijke Luchtmacht). Premier Mark Rutte poinformował, że dostępnych są obecnie 42 samoloty F-16, ale jest za wcześnie na mówienie o konkretnej liczbie, jaka trafi do Ukrainy.
Kolejnym krokiem do wzmocnienia tarczy nieba na Ukrainie są F-16. Użyjemy tych odrzutowców, aby trzymać rosyjskich terrorystów z dala od ukraińskich miast i wsi. Mark i ja uzgodniliśmy liczbę F-16, które zostaną dostarczone Ukrainie po szkoleniu pilotów i inżynierów – oświadczył Zełenski.
Wolałbym nie mówić o liczbie (samolotów), Mark powiedział, że omawiamy liczbę 42, ale będziemy rozmawiać również z naszymi kolegami z Danii. Jak powiedział Mark, jest to wspólna decyzja w sprawie dostarczenia samolotów. Myślę, że sprawiedliwie będzie porozmawiać o liczbach nieco później – wyjaśnił prezydent.
Jednocześnie zauważył, że Ukraina musi przygotować infrastrukturę do eksploatacji samolotów F-16, a ukraińskie wojsko będzie pracować nad tym zagadnieniem.
W kwestii szeroko pojętej obrony powietrznej i nadchodzącej zimy, Wołodymyr Zełenski podziękował władzom w Hadze za przekazanie dwóch wyrzutni i pocisków systemu obrony przeciwlotniczej MIM-104 Patriot oraz pocisków do systemu NASAMS II. Poinformował, że strony omówiły również kwestię rozszerzenia współpracy obronnej między dwoma krajami.
Olena @ZelenskaUA and I arrived in the Netherlands with the team.
There will be focused talks with @MinPres. Key topic: F-16s for Ukraine, to protect our people from Russian terror.
The Global Peace Summit, #PeaceFormula, and justice for Russian crimes will all be on agenda.
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) August 20, 2023
Today, we took another step to strengthen Ukraine's air shield. F-16s.
These jets will be used to keep Russian terrorists away from Ukrainian cities and towns.@MinPres Mark Rutte and I reached an agreement on the number of F-16s to be transferred to Ukraine once our pilots and…
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) August 20, 2023
Następnie ukraiński prezydent udał się do duńskiej bazy lotniczej Skrydstrup, gdzie spotkał z premier Królestwa Danii, Mette Frederiksen. Władze w Kopenhadze zadeklarowały, że przekażą Ukrainie 19 samolotów F-16. Nowością jest stwierdzenie Zełenskiego, że ukraińscy piloci i technicy obsługi naziemnej rozpoczęli szkolenia w Danii.
Pozdrowienia, drodzy oficerowie i żołnierze, piloci i inżynierowie. Jesteście przyszłością bezpieczeństwa na naszym niebie. Jestem zaszczycony, że mogę być tutaj dzisiaj na zaproszenie premier Danii. Chciałbym podziękować pani Mette i jej zespołowi oraz wszystkich Duńczykom. To naprawdę historyczny krok od przyjaznej Danii, że nasi piloci są szkoleni na samolotach F-16. Życzę wam udanego szkolenia i jak najszybszego powrotu do domu z nowymi skrzydłami, aby bronić naszego kraju, jego suwerenności i integralności terytorialnej. Aby chronić nasz naród i nasze domy. Wierzę w każdego z was – podkreślił Wołodymyr Zełenski.
Arrived in Denmark 🇺🇦🇩🇰
We keep working to strengthen Ukraine and protect our people.
I will meet with @Statsmin Mette Frederiksen, the Royal Family, members of Folketing, and Danish business leaders.
We expand our cooperation, prepare more good news for our warriors, and…
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) August 20, 2023
Very productive, focused, and concrete talks with @Statsmin Mette Frederiksen.
Our pilots and engineers have already began their training in Denmark.
Denmark will provide Ukraine with 19 F-16s. We are working on the speed of preparations.
During the talks we also discussed… pic.twitter.com/WyPVZ5meLj
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) August 20, 2023
Według danych niderlandzkiego Ministerstwa Obrony, do dyspozycji są obecnie 24 operacyjne F-16AM/BM, które zostaną wycofane do połowy 2024. Obecnie dostępnych jest w sprzedaży kolejnych 18 samolotów, gdyż 12 zostało sprzedanych amerykańskiej spółce Draken International (20 maja br. pojawiły się doniesienia o odstąpieniu od sprzedaży kolejnych egzemplarzy, co sugerowało chęć przekazania ich Ukrainie). Z kolei królewskie duńskie wojska lotnicze (Flyvevåbnet) dysponują 29 F-16AM/BM (16 kolejnych pozostaje w rezerwie – łącznie 45 egzemplarzy).
Zwłaszcza, że władze w Hadze i Kopenhadze wydały wspólne oświadczenie w sprawie dostaw samolotów F-16 do Ukrainy, co sugeruje, że będą realizowane w ścisłej kooperacji:
W świetle brutalnej i niesprowokowanej agresji Rosji, Dania i Holandia, wspierane przez USA, podzielają przekonanie, że dalsze wsparcie dla Ukrainy ma ogromne znaczenie. Biorąc pod uwagę powołanie wspólnej koalicji w sprawie szkolenia F16, zgadzamy się, że naturalnym kolejnym krokiem będzie dostarczenie myśliwców F-16. Darowizna samolotów będzie miała zasadnicze znaczenie dla wysiłków związanych z zapewnieniem Ukrainie w pełni funkcjonalnej zdolności (bojowej z samolotami) F-16. Zgadzamy się przekazać samoloty F-16 na Ukrainę i dla ukraińskich sił powietrznych w ścisłej współpracy z USA i innymi partnerami, gdy zostaną spełnione warunki takiego transferu. Warunki obejmują między innymi pomyślnie wybrany, przetestowany i przeszkolony ukraiński personel (na) F-16, a także niezbędne zezwolenia, infrastrukturę i logistykę. Równolegle z tymi wysiłkami dążymy do rozszerzenia naszej koalicji i zapraszamy inne zainteresowane państwa do udziału. Jesteśmy mocno zaangażowani w walkę Ukrainy o wolność i integralność terytorialną.
Do koalicji na rzecz szkoleń Ukraińców na F-16 należy 11 państw: Wielka Brytania, Francja, Belgia, Kanada, Luksemburg, Królestwo Niderlandów, Szwecja, Dania i Portugalia, Polska i Rumunia.
Harmonogram dostaw pozostaje pod znakiem zapytania, ale zgodnie z ostatnimi doniesieniami agencji prasowych i mediów, powołujących się na urzędników amerykańskich i ukraińskich, nie nastąpią po trwających 6-8 miesięcy szkoleniach personelu. 11 sierpnia br. amerykański dziennik The Washington Post podał, powołując się na dwóch anonimowych ukraińskich urzędników, że szkolenia rozpoczną się dopiero na początku 2024, w związku z czym samoloty F-16 mogą trafić do Ukrainy dopiero latem przyszłego roku. Jeżeli jednak rozpoczęły się już, zgodnie ze słowami prezydenta Zełenskiego, przekazanie pierwszych samolotów mogłoby nastąpić już na początku 2024.
Przypomnijmy, że 10 lutego br. rząd Ukrainy wysłał formalny wniosek do rządu w Hadze o przekazanie samolotów F-16 w ramach pomocy wojskowej. Wniosek potwierdziła wówczas minister obrony Kajsa Ollongren, która wcześniej deklarowała, że taki dokument będzie rozpatrywany.
Należy odnotować, że 31 lipca br., argentyński dziennik La Nacion, informował, powołując się na źródła rządowe w Buenos Aires, że USA miały zaoferować Argentynie sprzedaż m.in. 38 duńskich F-16. Brak jednak oficjalnego potwierdzenia w tej sprawie ze strony USA, a w świetle oficjalnej deklaracji przekazania Ukrainie 19 egzemplarzy – z 45 łącznie posiadanych – do oddania pozostanie 26 (albo inaczej licząc – pozostanie 10 – z tych będących w linii, a więc w odpowiedniej gotowości operacyjnej).