W czwartek, 13 lipca br., tureckie przedsiębiorstwa TUSAŞ/TAI (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii/Turkish Aerospace Industries) i Aselsan otrzymały dwie umowy od Prezydencji Przemysłu Obronnego (Savunma Sanayii Başkanlığı, SSB) o łącznej wartości 21,9 mld TRY (2 mld zł; w tym 20,7 mld TRY i 1,2 mld TRY) na modernizację około 150 samolotów wielozadaniowych F-16C/D Block 30/40, należących do rodzimych wojsk lotniczych (Türk Hava Kuvvetleri). Prace będą odbywać się w ramach programu ÖZGÜR, ujawnionego w czerwcu ub. r., który pierwotnie miał obejmować tylko 35 F-16C/D Block 30.
Zdjęcie poglądowe: Türk Hava Kuvvetleri
Prace mają dotyczyć samolotów dostarczanych do Türk Hava Kuvvetleri w latach 1987-1994 i wyprodukowanych w zakładach TUSAŞ/TAI na licencji amerykańskiej. Zgodnie z dostępnymi informacjami, prace mają obejmować integrację nowego komputera misji, nowego wyposażenia kabiny pilotów, nowej stacji radiolokacyjnej z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym AESA (Active Electronically Scanned Array) o nazwie MURAD, nowego systemu identyfikacji swój-obcy IFF, układu nawigacji bezwładnościowej oraz systemu ostrzegania przed opromieniowaniem przez radar. Modernizacja ma też pozwolić na wydłużenie resursów technicznych z 8 do 12 tys. godzin nalotu, a samoloty będą zdolne do przenoszenia nowego uzbrojenia kierowanego lokalnej produkcji (Pocisk przeciwradiolokacyjny Roketsan Akbaba).
Poddostawcą w programie radaru AESA, opartego na technologii azotku galu (GaN), ma być spółka Baykar Makina (wraz z Aselsan jako integratorem), która wyposażony na początek w go 36 samolotów F-16 Block 30. Docelowo, rodzimy radar AESA trafi na wyposażenie rodzimego samolotu wielozadaniowego 5. generacji KAAN, opracowywanego w programie TF-X (Turkish Fighter – Experimental), znanym też pod lokalnym akronimem MMU (Milli Muharip Ucak; pol. narodowy samolot bojowy). Prototyp ujawniono 17 marca br.
Wizualizacja F-16C/D Block 30 po modernizacji ÖZGÜR / Grafika: TUSAŞ/TAI
Co interesujące, umowy zostały przyznane zaledwie dwa dni po decyzji administracji amerykańskiego prezydenta Joe Bidena z 11 lipca br., dzięki której wniosek Ankary o zakup 40 fabrycznie nowych samolotów wielozadaniowych F-16C/D Block 70. Turcja wnioskowała też o pakiety modernizacyjne dla 80 posiadanych samolotów do równoważnego standardu F-16V, w zamian za środki zainwestowane przez Ankarę w program F-35 (jako rekompensatę po wykluczeniu z niego). I tak, 17 kwietnia br. USA zgodziły się na sprzedaż pakietu modernizacyjnego systemów awioniki tureckich samolotów za maksymalnie 259 mln USD (1,01 mld zł). Nieoficjalnie, według doniesień prasy tureckiej szerszy pakiet dla Turcji, w zamian a zgodę Szwecji w NATO, miał też obejmować 900 pocisków rakietowych powietrze-powietrze i 800 bomb dla F-16.
Można zatem przypuszczać, że tak nagłe udzielenie zamówień może wiązać się z chęcią wywarcia dalszej presji przez Turcję na Stany Zjednoczone, gdzie część z kongresmenów, mimo pozytywnego stanowiska Białego Domu, nadal sprzeciwia się sprzedaży uzbrojenia.
Według danych z raportu World Air Forces 2023, na początku br. w aktywnej służbie w wojskach lotniczych Turcji (Türk Hava Kuvvetleri) były 243 samoloty wielozadaniowe F-16C/D w wersjach Block 30, 40, 50, 50+ i 50+ Advanced (w tym 157 jednomiejscowych F-16C i 86 dwumiejscowych F-16D), co czyni je jednym z największych operatorów tego typu na świecie. Jest to pozostałość po 270 egzemplarzach zamówionych w latach 1985-2012, z których większość została zmontowana na licencji w Turcji.