We wtorek, 19 sierpnia 2025, amerykańska spółka Northrop Grumman poinformowała w mediach społecznościowych o dostawie drugiego i trzeciego z sześciu planowanych autonomicznych bezzałogowców dużej długotrwałości lotu MQ-4C Triton (High-Altitude Long Endurance, HALE), przeznaczonego dla królewskich australijskich wojsk lotniczych (Royal Australian Air Force, RAAF).
Zdjęcia: Departament Obrony Australii
Do przebazowaniu samolotów producent poinformował z opóźnieniem, gdyż Departament Obrony Australii odnotował publicznie ten fakt 9 sierpnia w mediach społecznościowych i… 27 czerwca na swojej oficjalnej stronie internetowej, natomiast opublikowane 20 maja fotografie są datowane na 8 maja. Można więc założyć że ostatnia data jest datą przybycia samolotów o numerach: seryjnym AUS 2 i rejestracyjnym A57-002 oraz AUS3/A57-003 do bazy lotniczej RAAF Tindal na Terytorium Północnym, gdzie dołączyły do pierwszego egzemplarza AUS1/A57-001, dostarczonego 16 czerwca 2024.
O przygotowaniach do dostawy egzemplarzy AUS2/A57-002 i AUS3/A57-003 producent informował 6 lutego br., gdy zakończono testy w locie tego drugiego, po czym miał zostać przebazowany do bazy amerykańskiej marynarki wojennej NAS Patuxent River w stanie Maryland, gdzie miał dołączyć do tego pierwszego w celu przeprowadzenia testów kalibracyjnych (Trzeci Triton dla Australii gotowy do odbioru).
Australia pozyskuje Tritony w programie AIR 7000 Phase 1B, który zakłada wdrożenie łącznie sześciu statków powietrznych (w 2016 rozważano siedem). Decyzja o zakupie zapadła 26 czerwca 2018. Na pozyskanie i wdrożenie bsl MQ-4C Triton wraz z niezbędnym zapleczem i modernizacją infrastruktury Australijczycy zaplanowali przeznaczyć 1,4 mld AUD (wówczas 3,85 mld zł).
15 maja br. dowództwo NAVAIR (Naval Air Systems Command) US Navy podpisało umowę o wartości 188 584 592 USD (wówczas 715,514 mln zł) z Northrop Grumman Systems Corp. na kontynuację programu wsparcia eksploatacji i gotowości operacyjnej australijskich Tritonów.
Tritony uzupełnią flotę 12 samolotów patrolowych i zwalczania okrętów podwodnych P-8A Poseidon (+ 2 kolejnych zamówionych w programie AIR 7000 Phase 2B) oraz 2 walki radioelektronicznej MC-55A Peregrine. Będą także wspierać działania F-35A Lightning II oraz samolotów wczesnego ostrzegania i kontroli E-7A Wedgetail. Będą operować z baz lotniczych RAAF Edynburg w Australii Południowej i rzeczonej RAAF Tindal w ramach 9. Eskadry królewskich australijskich wojsk lotniczych (No. 9 Squadron Royal Australian Air Force, RAAF).
Naziemne stacje kontroli są umiejscowione w bazie Edynburg. Do 20 września 2023 zakontraktowano 4 z 6 samolotów. Wskazano też spółki Northrop Grumman Australia i L3Harris Australia do obsługi floty.
MQ-4C Triton został opracowany dla amerykańskiej Marynarki Wojennej (US Navy) w ramach programu BAMS (Broad Area Maritime Surveillance) i jest morskim rozwinięciem bsl RQ-4 Global Hawk. RQ-4 został opracowany przez korporację Ryan Aeronautical (będącą obecnie częścią Northrop Grumman) w ramach programu Tier II+.
Australia została sygnatariuszem programu BAMS w 2006 z planami pozyskania bezzałogowców. Pozwoliło to na włączenie australijskiego personelu do biura programowego PMA-262 Persistent Maritime Unmanned Aircraft Systems w US Navy. 30 lipca 2021 został oblatany pierwszy Triton z ulepszonym oprogramowaniem IFC-4 (Integrated Functional Capability Four).
15 czerwca 2023 informowano, że amerykański Triton wziął udział w ćwiczeniu Northern Edge 23-1 w Zatoce Alaska, podczas którego po raz pierwszy wskazywał symulowane wrogie cele nawodne dla środków bojowych sił sprzymierzonych. W ćwiczeniu uczestniczyli partnerzy australijscy. Z kolei 19 września 2024 spółka samolot tego typu US Navy po raz pierwszy wykonał lot w rejonie Arktyki i bieguna północnego.
Triton ma 14,5 m długości, 39,9 m rozpiętości skrzydeł, 4,7 m wysokości i masę 14,63 t. Pojedynczy silnik turboodrzutowy dwuprzepływowy Rolls-Royce AE 3007 o ciągu 28,89–39,66 kN zapewnia prędkość maksymalną 575 km/h i pułap praktyczny 18 288 m. Zasięg maksymalny bsl wynosi 15 186 km.
W przeszłości z zakupu Tritonów zrezygnowały Niemcy, a obecnie zainteresowanie ich zakupem wyraża Norwegia. Platforma była też oferowana Indiom.
