W piątek, 28 marca 2025, służba prasowa Komponentu Lotniczego Sił Zbrojnych Belgii (Luchtcomponent) poinformowała w mediach społecznościowych, że pierwsi dwaj piloci wykonali loty na samolotach wielozadaniowych Lockheed Martin F-35A Lightning II, rozpoczynając proces szkolenia na poziomie instruktora.
Zdjęcia: Moors M. & Moens K., Luchtcomponent via Facebook
Po miesiącach szkoleń teoretycznych i sesji na symulatorze, dwóch pierwszych pilotów przeznaczonych do bazy lotniczej we Florennes ukończyło swój pierwszy lot. Łączna liczba belgijskich pilotów F-35 w szkoleniu wynosi więc sześciu.
Dwóch pilotów rozpocznie szkolenie instruktorskie. Wkrótce przekażą swoją wiedzę w ramach F-35 Conversion Unit – poinformowano w krótkim wpisie na Facebooku.
Pierwszy belgijski samolot F-35A o nr taktycznym FL002 i nr seryjnym AY-02 przyleciał z Fort Worth w Teksasie do międzynarodowego ośrodka szkoleniowego w bazie lotniczej Luke w Arizonie, 3 grudnia 2024. Informowano wówczas, że dotąd oblatano cztery egzemplarze, z których jako pierwszy (FL003/AY-03) 16 maja 2024. Samoloty zostają tymczasowo przydzielane do 312. Eskadry Myśliwskiej Scorpions, w ramach 56. Skrzydła Myśliwskiego USAF.
Belgijskie samoloty jako jedne u nielicznych użytkowników otrzymują klasyczne kolory znaków przynależności państwowej (duńskie też), a nie w barwach odcieni szarości (tzw. low-visibility, low-vis). Łącznie, rząd w Brukseli zamówił 34 egzemplarze.
O rozpoczęciu prac montażowych nad pierwszym egzemplarzem informowano 7 czerwca 2023, podczas gdy 2 sierpnia rozpoczął się właściwy montaż końcowy. Prace zakończono 10 listopada, po czym został przeniesiony do malarni celem położenia kilku warstw lakierniczych z właściwościami stealth oraz oznaczeń przynależności państwowej. Oficjalna premiera z udziałem belgijskich oficjeli odbyła się 10 grudnia.
Program wyboru następcy 44 belgijskich samolotów wielozadaniowych F-16AM/BM Fighting Falcon rozpoczęto 22 grudnia 2015. O wyborze amerykańskich samolotów 5. generacji tego samego producenta media belgijskie informowały 21 października 2018 – wynikało w głównej mierze z chęci ścisłej kompatybilności z niderlandzkimi F-35A, których w służbie jest już 40 z 52 zamówionych (8 stacjonuje w USA w celach szkoleniowych). Jednak 5 września 2024 w ramach tzw. Defense Memorandum ogłoszono plany dokupienia kolejnych 6 egzemplarzy, co zwiększy łączną liczbę do 58.
Wcześniej, bo 18 stycznia 2018 Departament Stanu USA wydał zgodę na eksport do Belgii 34 F-35A za równowartość 6,53 mld USD (28,16 mld zł), przy czym później na drodze negocjacji została ona zredukowana do 4,25 mld USD (16,35 mld zł). Wraz z samolotami zamówiono również dwa pełne symulatory lotów, sprzęt i systemy teleinformatyczne do obsługi operacyjnej i technicznej samolotów. W ramach kontraktu belgijscy piloci dostaną zaawansowane hełmy HMDS Gen III (Helmet-Mounted Display System), opracowane przez joint venture Rockwell Collins i Elbit Systems of America. W ramach tej kwoty przewidziano także modernizację systemów uzbrojenia oraz szkolenie personelu latającego i technicznego w latach 2018-2030.
27 stycznia 2020 belgijski dziennik Le Soir informował, że NATO miało zaproponować Belgii, aby zwiększyło swoje zamówienie na samoloty z 34 do 48 egzemplarzy. Do tego jednak nie doszło. 8 lipca 2021 belgijski dziennik The Brussels Time informował z kolei o planach modernizacji baz lotniczych Florennes w prowincji Namur i Kleine-Brogel w Limburgii na potrzeby wdrożenia samolotów bojowych nowej generacji. Pierwsze F-35A miały trafić do Florennes w 2025, a dwa lata później do Kleine-Brogel (według pierwotnego harmonogramu).
Na uzbrojenie belgijskich F-35A wejdą m.in. pociski rakietowe średniego zasięgu klasy powietrze-powietrze AIM-120C-8 AMRAAM (otrzymano zgodę na zakup maksymalnie 120 pocisków) czy kierowane bomby GBU-53/B StormBreaker (wcześniej znane jako Small Diameter Bomb II), w liczbie 196 zamówionych egzemplarzy.
Z samolotami będą współpracować nieuzbrojone bezzałogowe statki latające MQ-9B SkyGuardian klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance, średniego pułapu o dużej długotrwałości lotu), produkcji amerykańskiej spółki General Atomics Aeronautical Systems Inc. (GA-ASI). Pierwszy z nich oblatano 20 lutego br.