We wtorek, 8 lipca 2025, Dowództwo Lotnictwa Bojowego (Air Combat Command, ACC) amerykańskich wojsk lotniczych (US Air Force, USAF) poinformowało, że we współpracy z laboratorium badawcze AFRL (Air Force Research Laboratory) i centrum doświadczalnego AFTC (Air Force Test Center) z bazy lotniczej Eglin na Florydzie, przeprowadziło testy współpracy załogowych samolotów wielozadaniowych 4. generacji F-16C Fighting Falcon i F-15E Strike Eagle z dwoma autonomicznymi bezzałogowymi statkami latającymi typu Kratos XQ-58A Valkyrie.
Testy wspierają inicjatywę opracowania pierwszej generacji autonomicznych platform powietrznych ACP (Autonomous Collaborative Platform), obecnie jest to program tzw. bezzałogowych lojalnych skrzydłowych CCA (Collaborative Combat Aircraft). Podczas demonstracji na poligonie Gulf Test and Training Range, we wschodniej części Zatoki Meksykańskiej, piloci samolotów kontrolowali bezzałogowce w scenariuszu szkolenia bojowego, prezentując integrację w czasie rzeczywistym między systemami załogowymi i półautonomicznymi.
Jak podkreślono, autonomiczne platformy powietrzne klasy ACP zapewnią wsparcie podczas misji w środowiskach wysokiego ryzyka, jako ekonomiczny multiplikator siły, w zakresie działań bojowych i rozpoznawczych.
Ten test z wykorzystaniem ACP bezpośrednio odpowiada zmieniającym się wymaganiom współczesnej wojny i potrzebom zgłaszanym przez nasze wojsko – powiedział gen. Ken Wilsbach, szef dowództwa ACC Jesteśmy zaangażowani w innowacje i integrację ACP poprzez tego rodzaju wymagające, zorientowane na operatora oceny, które pozwalają nam szybko się uczyć i doskonalić nasze zespoły człowiek-maszyna. To podejście jest fundamentalne dla doskonalenia naszych zdolności bojowych, utrzymania przewagi powietrznej i zapewnienia, że będziemy mogli skutecznie wspierać siły połączone w złożonych środowiskach przyszłości.
Testy są realizowane w ramach programu Rapid Defense Experimentation Reserve Departamentu Obrony na zlecenie Biura Podsekretarza Obrony USA ds. badań i rozwoju (Office of the Under Secretary of Defense for Research & Engineering OUSD (R&E)) przez ACC, AFRL i AFTC, we współpracy z Marynarką Wojenną (US Navy).
Ten lot stanowi kluczowy krok w rozwoju zdolności, które wykorzystują współpracę człowiek-maszyna do pokonywania złożonych zagrożeń i poszerzania naszej przewagi – powiedział generał brygady Jason E. Bartolomei, szef AFRL. Rozwijając i integrując autonomiczne platformy z systemami załogowymi, możemy szybko się adaptować, zwiększać skuteczność bojową i zmniejszać ryzyko dla naszych załóg w warunkach konfliktu.
Dane z niedawnej demonstracji w locie posłużą do opracowania i wdrożenia w Departamencie Obrony zdolności półautonomicznych. Wraz z modernizacją Sił Powietrznych, mającą na celu sprostanie wymaganiom bardziej złożonego i wymagającego środowiska operacyjnego, współpraca człowiek-maszyna z ACP będzie miała kluczowe znaczenie dla zapewnienia odpowiednich zdolności bojowych, elastyczności operacyjnej i sukcesu misji.
USAF w bazie Eglin testują także testy wykorzystania algorytmów uczenia maszynowego (sztucznej inteligencji) do walk powietrznych w ramach programu ACE (Air Combat Evolution) za pomocą eksperymentalnego samolotu VISTA X-62A, a ostatnio także z autonomicznym bezzałogowcem MQ-20 Avenger (Predator C), we współpracy z General Atomics Aeronautical Systems Inc.
XQ-58A Valkyrie
Dodajmy, że oblatany 5 marca 2019, prototypowy bezzałogowiec XQ-58A Valkyrie (pierwotnie oznaczony jako XQ-222) został opracowany w trzy lata jako rozwinięcie UTAP-22 Mako na zlecenie AFRL w celu wsparcia programu Low Cost Attritable Strike (LCAS), a następnie związanego ze sztuczną inteligencją Skyborg Vanguard.
Był używany także do testów uzbrojenia oraz współpracy z samolotami 5. generacji, następnie co ciekawe prezentowany w Polsce na MSPO 2021, czy testowany przez amerykański Korpus Piechoty Morskiej (US Marine Corps, USMC) – 2 kwietnia 2024 ujawniono wariant oznaczony jako MQ-58B do prowadzenia walki radioelektronicznej w ramach programu PAACK-P (Penetrating Affordable Autonomous Collaborative Killer-Portfolio). Łącznie ma być oferowanych co najmniej pięć wariantów, w tym wersji startującej z katapulty Block 2, ale o ulepszonych osiągach i większej masie całkowitej, niż oryginalny projekt.
Obecnie, samolot jest wystrzeliwany z holowanej katapulty, dzięki rakietowemu wspomaganiu startu (rocket-assisted take-off, RATO) lub kontenera standardowego ISO. Ale w ostatnim roku, producent, czyli spółka Kratos Defense & Security Solutions testował specjalny kołowy wózek KTLS (Kratos Trolley Launch System) do wsparcia tradycyjnego startu z lotniska, a w kwietniu zaprezentował wizualizację nowej wersji z klasycznym podwoziem.