W piątek, 23 maja 2025, rząd zamówień obronnych FMV (Försvarets materielverk) Ministerstwa Obrony Królestwa Szwecji poinformował, że zawarł umowę o wartości około 1,1 mld SEK (432,375 mln zł) z kanadyjską spółką Bombardier Aerospace na zakup dwóch używanych odrzutowych samolotów dyspozycyjnych Global Express 6500 do przewozu najważniejszych osób w państwie (VIP). Umowa obejmuje również wstępne szkolenie załóg i techników obsługi naziemnej.
Zdjęcie i grafika: FMV, Bombardier Aerospace
Przyszłe dwa samoloty otrzymają oznaczenie został oznaczony jako Transportflygplan 106 (Tp 106) w wojskach lotniczych (Svenska flygvapnet) i po dostarczeniu do Sił Zbrojnych zastąpią dwa Gulfstream IV/550 oznaczone jako Tp 102C/D, które obecnie stanowią trzon lotnictwa państwowego (obok dwóch w wersji SIGINT jako S 102B) w 75. Eskadrze Lotnictwa Państwowego (75. statsflygskvadron), stacjonującej w międzynarodowym porcie lotniczym Sztokholm-Arlanda, położonym w gminie Sigtuna, 42 km na północ od stolicy i 28 km na południowy wschód od Uppsali.
Celem zakupu obu samolotów jest poprawa dostępności i gotowości operacyjnej lotnictwa państwowego. Tp 102 są w służbie od 1992 (początkowo jako Tp 102A). Wybór platformy Gulfstream to również synergia z przyszłymi samolotami wczesnego ostrzegania i dowodzenia S 106 GlobalEye klasy AEW&C (Airborne Early Warning and Control), z których zamówiono trzy z czterech planowanych, a które bazują na modelu Global 6000 (Trzeci S 106 GlobalEye zamówiony przez Szwecję).
Nowe samoloty są wymogiem w ramach modernizacji obecnej floty i z czasem zapewnią odpowiednią dostępność lotnictwa państwowego. W przeciwieństwie do obecnego systemu, poszczególne modele (chodzi o Global 6000) są identyczne (nie do końca – przyp. red.), co dodatkowo upraszcza obsługę przez Siły Zbrojne. Realizacja umowy charakteryzowała się dobrą współpracą władz z dostawcą Bombardier, powiedział Björn Hellbom, kierownik projektu Tp 106 w FMV.
Dostawa samolotów do FLV planowana jest, odpowiednio, w listopadzie i grudniu 2025.
Co ciekawe, model Global Express 6500 w wersji CAEW jest oferowany przez szwedzką spółkę Saab Defence and Security i południowokoreańską Korea Aerospace Industries (KAI) jako platforma do zabudowy GlobalEye oferowanego dla Republiki Korei (kontrofertą jest zakup kolejnych Boeing E-737 Peace Eye). Wcześniej Global 6500 CAEW był też bezskutecznie oferowany NATO w programie AFSC (Alliance Future Surveillance and Control) przez L3Harris Technologies, ale przegrał z E-7A Wedgetail od Boeinga.
Na bazie Global 6500, amerykańskie Wojska Lądowe (US Army) zamówiły nowe samoloty rozpoznawcze ME-11B ATHENA-R i ATHENA-S, jak i wcześniejszy ARES, w ramach programu HADES.
Na koniec warto dodać, że różnice między Global 6000 a 6500 dotyczą głównie silników (odpowiednio: Rolls-Royce BR710A2-20 i Rolls-Royce Pearl 15), zasięgu (11 112 km/6000 mil morskich i 12 223 km/6600 mil morskich), wydajności paliwowej (spalanie na poziomie 470 galonów na godzinę i 430 galonów na godzinę), technologii (inne skrzydła: w Global 6500 Smooth Flĕx Wing od Mitsubishi Heavy Industries) oraz drobnych ulepszeń w kabinie i zastosowaniu innej awioniki.