Zgodnie z opublikowanym w piątek, 31 stycznia 2025, raportem biura dyrektora testów operacyjnych (Director of Operational Test and Evaluation) Departamentu Obrony USA, w roku fiskalnym 2024 roku Marynarka Wojenna (US Navy) przetestowała 60-kilowatowy system wysokoenergetycznej broni laserowej HELIOS na niszczycielu rakietowym USS Preble (DDG-88), typu Arleigh Burke Flight IIA.
Zdjęcie: Departament Obrony USA
Jak czytamy na 388 stronie, liczącego łącznie 484 strony raportu na temat realizowanych programów obronnych przez wszystkie rodzaje sił zbrojnych i agencje rządowe, Center for Countermeasures (CCM) wspierało demonstrację Marynarki Wojennej na USS Preble (DDG-88) w celu weryfikacji i walidacji funkcjonalności, wydajności i możliwości systemu wysokoenergetycznego broni laserowej High Energy Laser and Integrated Optical-dazzler with Surveillance (HELIOS) przeciwko bezzałogowemu statkowi powietrznemu. CCM zebrał obrazy działań w celu wsparcia oceny wydajności systemu.
Raport nie ujawnia daty i miejsca testu, ale z dostępnych informacji i fotografii w serwisie DVIDS (Defense Visual Information Distribution Service) wiadomo, że 22 września 2024 USS Preble (DDG-88) opuścił swój macierzysty port wojenny w San Diego i udał się do Japonii, w celu zastąpienia USS Benfold (DDG-65) typu Arleigh Burke Flight I stacjonującego w porcie w Yokosuce.
Przypomnijmy, że 26 stycznia 2018 US Navy zamówiła dwa zestawy systemu HELIOS za 150 mln USD (558,31 mln zł) z opcją rozszerzenia do 942,8 mln USD (3,5 mld USD), który wówczas nosił oznaczenie SNLWS (Surface Navy Laser Weapon Systems) w ramach prowadzonego od czerwca 2017 programu. Pierwszy zestaw dostarczono 11 czerwca 2021.
System ma służyć do wykrywania, obserwacji, rozpoznawania oraz zwalczania bezzałogowych statków latających (bsl) i niewielkich łodzi. Co ciekawe, drugi zamówiony zestaw miał być badany na poligonie White Sands w stanie Nowy Meksyk. Lockheed Martin informowała, że system został zaprojektowany tak, aby zwiększyć jego moc wyjściową do 150 kW.
HELIOS składa się z trzech segmentów: wysokoenergetycznego lasera światłowodowego o mocy 60 kW, układu zasilania i chłodzenia. System zarządzania energią elektryczną i termiczną ma wykorzystywać komponenty rozwijane przez Lockheed Martin w innych programach. Chłodzenie miało być dostosowane do potrzeb okrętu.
Wiadomo też, że testy na USS Preble będą kontynuowane w roku fiskalnym 2025, a w ramach opcji do umowy, oprogramowanie sterujące systemem HELIOS zainstalowano na niszczycielach: USS Winston S. Churchill (DDG-81), USS Mustin (DDG-89), USS John Basilone (DDG-122), a w planach są USS Harvey C. Barnum Jr. (DDG-124) i USS Patrick Gallagher (DDG-127).
Broń laserowa w US Navy
HELIOS nie jest pierwszym systemem laserowym w US Navy. Pierwszym był eksperymentalny 30-kw AN/SEQ-3 w ramach XN-1 LaWS rozmieszczony w grudniu 2014 na okręcie desantowym USS Ponce (AFSB(I)-15), typu Austin, który działał w regionie Bliskiego Wschodu, do czasu wycofania go ze służby 14 października 2017.
9 listopada 2019 informowano o instalacji eksperymentalnej broni laserowej na niszczycielu rakietowym USS Dewey (DDG-105), typu Arleigh Burke Flight IIA, ale nie podano jego nazwy. Mógł to być 60-kW ODIN (Optical Dazzling Interdictor, Navy) służący do oślepiania systemów optoelektronicznych, w tym podczerwonych przeciwnika.
Później, 22 maja 2020 informowano o testach 150-kilowatowego systemu broni laserowej LWSD Mk 2 Mod 0 (Solid-State Laser Technology Maturation, SSL-TM) na pokładzie okrętu desantowego USS Portland (LPD-27), typu San Antonio, który zniszczył bezzałogowiec-cel. Drugie próbne strzelanie przeprowadzono 14 grudnia 2021. System opracowała spółka Northrop Grumman.
W międzyczasie, w styczniu 2020 informowano o planach testowego rozmieszczenia na fregacie wielozadaniowej USS Little Rock (LCS-9) typu Freedom, klasy LCS (Littoral Combat Ship) 150-kilowatowego eksperymentalnego systemu broni laserowej, który dostarczy Lockheed Martin. W marcu tego samego roku zawarto stosowną umowę.
US Navy ma w planach także demonstrator technologii 150-kW lasera RHEL (Ruggedized High Energy Laser) oraz jeszcze potężniejszy HELCAP (High Energy Laser Counter Anti-Ship Cruise Missile Project) do niszczenia pocisków manewrujących o mocy co najmniej 300 kW.
Broń laserową na okrętach testują również inne państwa. W sierpniu 2024 zauważono zamontowany system uzbrojenia tej klasy na jednym z chińskich wielozadaniowych okrętów desantowych typu 071 (w kodzie NATO: Yuzhao), a w październiku 2022 demonstrator systemu HELWS przetestowano na pokładzie niemieckiej fregaty rakietowej FGS Sachsen (F219), typu F124 Sachsen na akwenie Morza Bałtyckiego. Testy niemieckie zakończono we wrześniu 2023.