17 kwietnia sekretarz stanu USA Mike Pompeo rozmawiał z rosyjskim ministrem spraw zagranicznych Siergiejem Ławrowem. Jedną z kwestii było przedłużenie wygasającego w 2021 traktatu rozbrojeniowego New START. Propozycją strony rosyjskiej jest włączenie rozwijanych przez oba państwa systemów broni hipersonicznych do ilościowych ograniczeń traktatowych, obok głowic termonuklearnych i ich nosicieli.

Rosja miała zaproponować włącznie systemów broni hipersonicznych do ograniczeń w negocjowanym nowym traktacie rozbrojeniowym START. Innymi tematami rozmów Mike’a Pompeo z Siergiejem Ławrowem była pandemia COVID-19 i kwestie dwustronne, jak ekstradycja obywateli amerykańskich (zapewne m.in. Edwarda Snowdena od 7 lat przebywającego w Rosji) / Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej

Rosja miała zaproponować włącznie systemów broni hipersonicznych do ograniczeń w negocjowanym nowym traktacie rozbrojeniowym START. Innymi tematami rozmów Mike’a Pompeo z Siergiejem Ławrowem była pandemia COVID-19 i kwestie dwustronne, jak ekstradycja obywateli amerykańskich (zapewne m.in. Edwarda Snowdena od 7 lat przebywającego w Rosji) / Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej

Rzecznik prasowy Departamentu Stanu USA, Morgan Ortagus poinformował, że obaj dyplomaci dyskutowali o kolejnych krokach w dwustronnym strategicznym dialogu na temat bezpieczeństwa. Pompeo podkreślił, że wszelkie przyszłe rozmowy w sprawie kontroli zbrojeń muszą opierać się na wizji amerykańskie prezydenta Donalda Trumpa, czyli trójstronnego porozumienia o kontroli zbrojeń, które obejmie również Chińską Republikę Ludową.

Rosja uważa pomysł ten za nierealistyczny, z uwagi na niechęć Pekinu do dyskusji na temat jakiejkolwiek redukcji arsenału jądrowego. Istotnym jest fakt, że według danych Arms Control Association z lipca 2019, USA miały łącznie rozmieszczonych i zmagazynowanych głowic termonuklearnych w liczbie 6185, Rosja – 6490, a Chiny jedynie 290 (warto nadmienić, że od Chin więcej głowic miała także Francja – 300).

Co ciekawe, wiceminister spraw zagranicznych Siergiej Riabkow, komentując piątkowe rozmowy dodał, że Rosja zaproponowała włączenie do nowego traktatu ciężkich międzykontynentalnych pocisków balistycznych RS-28 Sarmat (w kodzie DIA/NATO SS-30 Satan 2, indeks GRAU 15A28), co zresztą wydaje się naturalne, ale i hipersoniczne pojazdy szybujące Awangard z głowicami termojądrowymi. O ile Sarmat nadal znajduje się w stadium rozwoju, to system Awangard został włączony do rosyjskiego systemu obronnego 27 grudnia 2019. Obecnie, rosyjskie głowice hipersoniczne mają być przenoszone przez pułk pocisków balistycznych UR-100NUTTH, ale w dalszej kolejności ich nosicielami będą Sarmaty (Awangard w służbie, 2019-12-27).

O ile Rosjanie nie powiedzieli wprost, to można przypuszczać, że ich warunkiem będzie również próba ograniczenia rozwijanych w USA systemów broni hipersonicznych. Problemem natury technicznej może być jednak fakt, że Amerykanie nie planują, póki co, integracji takich systemów broni ze strategicznymi pociskami balistycznymi, jak robią to Rosjanie. Ograniczeniem może być co najwyżej liczba bombowców strategicznych, które mają nowe pociski hipersoniczne przenosić, ale te już objęte dotychczasowym traktatem, niezależnie od typu uzbrojenia (USA: Test hipersonicznego C-HGB, 2020-03-21).

Rozpoczęcie negocjacji w sprawie przedłużenia 10-letniego traktatu rozbrojeniowego New START, który wygaśnie z dniem 5 lutego 2021, zaproponował rosyjski prezydent Władimir Putin 9 lutego 2017 podczas 60-minutowej rozmowy telefonicznej z Trumpem. Amerykański prezydent miał wówczas określić obecnie obowiązujący dokument jako jedną ze złych umów, wynegocjowanych przez przez Baracka Obamę. Obecnie obowiązujący dokument został sygnowany przez ówczesnych prezydentów, Baracka Obamę i Dmitrija Miedwiediewa, w Pradze 8 kwietnia 2010.

New START jest jedynym wciąż obowiązującym traktatem amerykańsko-rosyjskim w sprawie redukcji zbrojeń. Eksperci od kontroli zbrojeń ostrzegają, że jego zakończenie bez wynegocjowania kolejnego może wywołać nowy wyścig zbrojeń i zakłócić stabilność strategiczną. Zwłaszcza po wygaśnięciu 2 sierpnia 2019 Układu o całkowitej likwidacji pocisków rakietowych pośredniego zasięgu (Treaty on Intermediate-range Nuclear Forces, INF), który obowiązywał od 1987 (Ameryka testuje nowy pocisk balistyczny, 2019-12-13).