We wtorek, 11 lipca br., doradca prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan poinformował na konferencji prasowej, że wniosek Turcji o sprzedaż nowych samolotów wielozadaniowych F-16 został przedłożony do Kongresu do konsultacji. Zostało to ogłoszono dzień po deklaracji prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana, że władze w Ankarze zgadzają się na akcesję Szwecji do NATO.
F-16C Block 70 / Grafika: Lockheed Martin
Tuż przed rozpoczęciem spotkania Szefów Państw i Rządów NATO w Wilnie, Sullivan powiedział, że prezydent Joe Biden popiera sprzedaż samolotów bojowych do Turcji. Nie postawił na to żadnych zastrzeżeń (…) Zamierza iść naprzód z tym wnioskiem – powiedział dziennikarzom Sullivan, nie podając szczegółów dotyczących terminów.
Przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Senatu Bob Menendez z Partii Demokratycznej, która pierwotnie zablokowała sprzedaż F-16, powiedział w poniedziałek, że Komisja rozmawia z administracją Bidena o zmianie decyzji i że może ona zapaść w następnym tygodniu.
Rzecznik Departamentu Stanu Matthew Miller powiedział, że sekretarz stanu Antony Blinken rozmawiał z tureckim ministrem spraw zagranicznych Hakanem Fidanem i członkami Kongresu, w tym Menendezem, w ostatnich tygodniach. I tak jak powiedział dziś doradca ds. bezpieczeństwa narodowego, pójdziemy naprzód z tym wnioskiem (o sprzedaż), który jak rozumiemy, musi zostać zatwierdzony przez kluczowych członków Kongresu – powiedział Miller.
Blinken naciskał Fidana na przystąpienie Szwecji do NATO podczas rozmów telefonicznych w zeszłą w środę i sobotę. W poniedziałek ponownie rozmawiał z Fidanem na kilka godzin przed tym, jak prezydent Turcji Tayyip Erdogan ogłosił, że zgodził się zatwierdzić przystąpienie Szwecji do Sojuszu. Amerykański prezydent rozmawiał o kwestii sprzedaży F-16 także z premierem Grecji Kyriakosem Mitsotakisem. Turcja i Grecja, mimo że są członkami NATO, pozostają skonfliktowane.
Menendez powiedział agencji prasowej Reuters, że miał obawy dotyczące sprzedaży samolotów do Turcji, które wykraczały poza kwestię zablokowania przystąpienia Szwecji do NATO, ale też o łamanie praw człowieka i tureckie naruszenia greckiej przestrzeni powietrznej.
Komentatorzy i analitycy zgodnie podkreślają, że turecki prezydent zastosował szantaż wobec sojuszników, którzy zgodzili się na sprzedaż samolotów bojowych w zamian za zgodę Ankary na akcesję Szwecji.
Teraz należy oczekiwać, że w najbliższych tygodniach pojawi się zgoda Departamentu Stanu na sprzedaż samolotów, za pośrednictwem Agencji Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency), która będzie musiała zostać zatwierdzona przez Kongres. Otworzy to drogę do negocjacji umowy międzyrządowej.
Przypomnijmy, że 17 października 2021 prezydent Erdoğan informował, że USA zaproponowały sprzedaż 40 fabrycznie nowych samolotów wielozadaniowych F-16C/D Block 70 i pakietów modernizacyjnych dla 80 posiadanych przez Turcję samolotów do równoważnego standardu F-16V, w zamian za środki zainwestowane przez Ankarę w program F-35 (przed embargiem amerykańskim Turcja liczyła na zakup nawet 120 konwencjonalnych F-35A dla wojsk lotniczych oraz 12 krótkiego startu i pionowego lądowania F-35B dla marynarki wojennej). Tydzień wcześniej, 8 października 2021, pojawiła się informacja, że to Turcja wysłała zapytanie ofertowe RFP (Request For Proposals) w tej sprawie do USA.
Można rzecz, że USA poszły już wcześniej na pewne ustępstwa wobec Turcji, która jest istotnym graczem w trwającej pełnoskalowej wojnie rosyjsko-ukraińskiej, gdyż już 17 kwietnia br. zgodziły się na sprzedaż pakietu modernizacyjnego systemów awioniki tureckich samolotów wielozadaniowych F-16C/D. Jeszcze w lutym br. sekretarz stanu Blinken mówił, że USA zgodzą się na sprzedaż samolotów za wycofanie weto.
Według danych z raportu World Air Forces 2023, na początku br. w aktywnej służbie w wojskach lotniczych Turcji (Türk Hava Kuvvetleri) były 243 samoloty wielozadaniowe F-16C/D w wersjach Block 30, 40, 50, 50+ i 50+ Advanced (w tym 157 jednomiejscowych F-16C i 86 dwumiejscowych F-16D), co czyni je jednym z największych operatorów tego typu na świecie. Jest to pozostałość po 270 egzemplarzach zamówionych w latach 1985-2012, z których większość została zmontowana na licencji w Turcji.
Spółka Lockheed Martin uzyskała dotąd zamówienia na 128 samolotów F-16C/D Block 70, a wkrótce zostanie ona zwiększona do 148. Są to, oprócz wspomnianego Bahrajnu: Jordania (12 egzemplarzy), Bułgaria (16 egzemplarzy), Słowacja (14 egzemplarzy), Maroko (25 egzemplarzy) i Tajwan (66 egzemplarzy). Dodatkowo, samoloty są oferowane Indiom (jako wariant F-21), Ukrainie, Filipinom czy ostatnio Kolumbii.
Komentarze
Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.