Jak poinformowały w oddzielnych komunikatach prasowych, szwedzka spółka Saab Defence and Security i brazylijska Embraer (Empresa Brasileira de Aeronáutica), we wtorek 9 maja br., zainaugurowano pracę linii ostatecznego montażu samolotów wielozadaniowych JAS 39E/F Gripen w zakładach Embraer w brazylijskim Gavião Peixoto, w stanie São Paulo.
W wydarzeniu wzięły udział wysokiej rangi brazylijskie władze cywilne i wojskowe, a także przedstawiciele różnych sektorów przemysłu brazylijskiego, w tym m.in. prezydent Brazylii Luiz Inácio Lula da Silva, minister obrony José Mucio Monteiro Filho i dowódca brazylijskich wojsk lotniczych (Força Aérea Brasileira, FAB) gen. Marcelo Kanitzem Damasceno.
W nowo otwartym zakładzie zostanie zrealizowany montaż końcowy 15 z 36 zamówionych samolotów wielozadaniowych JAS 39E/F Gripen dla Brazylii (oznaczonych lokalnie jako F-39E/E) – to jedyna taka placówka poza zakładem Saab Defence and Security w szwedzkim Linköping-Vårdsberg, skąd pierwsze cztery egzemplarze przekazano dla Força Aérea Brasileira, 24 listopada 2021. Montaż w Brazylii nie zakończy się na 15 egzemplarzach, gdyż w najbliższych miesiącach zostanie zawarty aneks zwiększający brazylijskie zamówienie do łącznie 72 samolotów bojowych.
Rozpoczęcie działalności linii produkcyjnej Gripen oznacza nasze zobowiązanie do transferu technologii i wiedzy do brazylijskiego przemysłu. Tutaj będziemy produkować 15 z 36 samolotów zakontraktowanych obecnie dla brazylijskich sił powietrznych. Celem jest również wyprodukowanie tutaj wszystkich przyszłych Gripenów zamówień z Brazylii i innych krajów. Chcemy, aby Brazylia stała się centrum eksportowym do Ameryki Łacińskiej i potencjalnie innych regionów – powiedział Micael Johansson, prezes i dyrektor generalny Saab Defence and Security.
Dzisiaj świętujemy nie tylko inaugurację linii produkcyjnej myśliwców Gripen, ale także sukces współpracy między Saabem i Embraerem, która z każdym dniem staje się silniejsza, mając wspólny cel, jakim jest służenie naszemu klientowi, brazylijskim siłom powietrznym. Od początku Embraer odgrywał istotną rolę w programie Gripen, uczestnicząc m.in. w opracowaniu brazylijskiej wersji dwumiejscowego samolotu. Jako naturalną ewolucję tej relacji mamy nadzieję, że wkrótce będziemy mogli wspólnie rozszerzyć naszą działalność na nowe rynki – powiedział Bosco da Costa Junior, prezes i dyrektor generalny Embraer Defence & Security.
Rozpoczęcie produkcji samolotów F-39 Gripen w Brazylii symbolizuje realizację ambitnego projektu, który przekłada się na transfer technologii, tworzenie miejsc pracy, a w konsekwencji rozwój brazylijskiego sektora lotniczego. Dzięki solidnemu partnerstwu między Siłami Powietrznymi, Saabem i Embraerem jesteśmy teraz częścią wybranej grupy krajów, które mają możliwość budowy samolotów naddźwiękowych. Gratulacje dla wszystkich zaangażowanych! — powiedział dowódca FAB, gen. Marcelo Kanitz Damasceno.
Warto dodać, że 7 lipca 2020 w São Bernardo do Campo, również w stanie São Paulo, uruchomiono zakład montażowy Saab Aeronáutica Montagens (SAM), gdzie powstają stożki ogonowe, hamulce aerodynamiczne, struktury skrzydeł, przednie części kadłubów wariantu jedno- i dwumiejscowego oraz tylnej części kadłubów wariantu jednomiejscowego najnowszego Gripena. Pozostałe elementy samolotów do montażu końcowego w Gavião Peixoto będą pochodzić także z Linköping-Vårdsberg. Dostawy lokalnie zmontowanych samolotów dla FAB rozpoczną się w 2025.
Zdjęcia: Saab, Embraer
Współpraca na linii Saab-Embaer nie kończy się dwóch powyższych placówkach. Szwedzi uruchomili w Brazylii obiekt badawczy Gripen Design and Development Network (GDDN) oraz testowy Gripen Flight Test Center (GFTC), a 11 kwietnia br. podczas wystawy LAAD Defence & Security 2023 w Rio de Janeiro, spółki zawarły porozumienie w sprawie pogłębienia współpracy w kilku obszarach, związanych głównie z rozwojem biznesu i możliwościami inżynieryjnymi związanymi ze średnimi, odrzutowymi samolotami transportowymi C-390 Millenium.
FAB otrzymają łącznie 28 jednomiejscowych F-39E i 8 dwumiejscowych F-39F. Samoloty zostały zamówione 27 października 2014 za równowartość 5,4 mld USD w ramach projektu FX-2. Umowa zawiera opcję na 72 kolejne samoloty (w tym pokładowe Sea Gripen dla marynarki wojennej). Samoloty trafiają do Eskadry Jaguar 1. Grupy Obrony Powietrznej (1.° Grupo de Defesa Aérea), która stacjonuje w bazie lotniczej Anápolis im. Otávio Lage de Siqueira, leżącej w pobliżu Brasilii. Obecnie służą tam jeszcze 42 zmodernizowane samoloty myśliwskie F-5EM Tiger II. 20 sierpnia 2020 za sterami F-39E zasiadł pierwszy Brazylijczyk, mjr Cristiano de Oliveira Peres.
JAS 39E Gripen trafiają też na wyposażenie szwedzkich wojsk lotniczych (Svenska flygvapnet), gdzie 60 jednomiejscowych samolotów (z opcją z 3 marca 2014 na 10 kolejnych) zastąpi starsze jednomiejscowe JAS 39C i dwumiejscowe JAS 39D, które są użytkowanie w liczbie 71 egzemplarzy (z 204 pierwotnie zakupionych). Pierwsze dwa szwedzkie egzemplarze przekazano równolegle z pierwszymi czterema brazylijskimi. Wsparciem i uzupełnieniem dla nowych Gripenów będą dwa samoloty wczesnego ostrzegania i dowodzenia Saab GlobalEye klasy AEW&C (Airborne Early Warning and Control), zamówione 30 czerwca 2022.
Najnowsze Gripeny były dotąd bezskutecznie oferowane na innych rynkach zagranicznych, m.in. w Kanadzie, Finlandii, Kolumbii, Indonezji, Danii, Niderlandach, Norwegii, Polsce czy Szwajcarii.