W czwartek, 17 kwietnia 2025, niemiecki dziennik Handelsblatt, powołując się na źródła zaznajomione ze sprawą, poinformował, że desygnowany na kanclerza Niemiec Friedrich Merz jest za cofnięciem zgody swojego poprzednika Olafa Scholza dotyczącej sprzedaży 40 samolotów wielozadaniowych Eurofighter Typhoon do Turcji.
Zdjęcie: Royal Air Force
Nowo formowany rząd federalny ma prowadzić niejawne dyskusje na ten temat i według kilku źródeł zaznajomionych ze sprawą, aresztowanie 19 marca br. przez władze tureckie lidera opozycji Ekrema İmamoğlu, będącego głównym kontrkandydatem Recepa Tayyipa Erdoğana w planowanych na 2028 wyborach prezydenckich i zawieszenie go w obowiązkach burmistrza Stambułu, skłoniło do zmiany decyzji ws. samolotów bojowych.
Jeszcze w październiku 2024 kanclerz Olaf Scholz stwierdził, że Turcja jest członkiem NATO i dlatego wielokrotnie podejmujemy decyzje, które prowadzą do konkretnych dostaw, a 13 listopada minister obrony Turcji Yaşar Güler informował w programie na antenie telewizji tv100, że Niemcy wydały zgodę na sprzedaż 40 samolotów wielozadaniowych Eurofighter Typhoon. Negocjacje, prowadzone były od roku z Wielką Brytanią i Hiszpanią, ale dotychczas napotykały opór ze strony Niemiec, jednego z państw-producentów tych samolotów. Teraz nastąpił kolejny zwrot akcji.
Zwłaszcza, że turcja złożyła formalny wniosek o zakup w styczniu 2025, a w marcu Wielka Brytania, reprezentowana przez BAE Systems, przedstawiła oficjalną ofertę sprzedaży. Plan zakładał początkowe pozyskanie 20 używanych Typhoonów Tranche 1 z Wielkiej Brytanii, a następnie 20 nowych Tranche 4, z dostawami począwszy od 2026 i pełną zdolnością operacyjną do 2030. Co ciekawe, sprzedaży samolotów do Turcji przeciwna jest też skonfliktowana z nią Grecja (Niemcy chciały pisemne zapewnienie, że Typhoony nie będą używane do naruszania przestrzeni powietrznej Grecji, co Turcja odrzuciła jako nieakceptowalne).
Warto nadmienić, że 26 listopada 2024 Turcja informowała o wysłaniu do USA nowego zapytania ofertowego (Letter of Offer, LoA) na zakup samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-35 Lightning II, czyli de facto powrotu do programu. Wcześniej, 22 września 2024, grecki dziennik Kathimerini informował, powołując się na własne ekskluzywne źródła, że w lipcu Stany Zjednoczone miały złożyć Turcji oficjalną propozycję, że jeśli wycofa z eksploatacji i przekaże im baterie systemu obrony powietrznej S-400 Triumf, Ankara będzie mogła powrócić do programu samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II – z którego została wykluczona właśnie z powodu zakupu rosyjskiego systemu. Administracja Donalda Trumpa niedawno podtrzymała propozycję, po rozmowie z prezydentem Turcji w pierwszej połowie marca. Na dzień dzisiejszy oficjalnej decyzji jednak nadal nie ma.
Wcześniej, zgodnie ze słowami ministra Gülera, została zawarta umowa na zakup 40 fabrycznie nowych F-16C/D Block 70 (pochodzących z pakietu z 26 stycznia 2024). Poza tym Turcja modernizuje nawet do 150 F-16C/D Block 30/40 w ramach programu ÖZGÜR, a w przyszłości zamierza wprowadzić do służby samolot nowej generacji TF Kaan (którymi wstępnie zainteresowane są też Arabia Saudyjska i Zjednoczone Emiraty Arabskie). Typhoony były rozważane jako rozwiązanie pomostowe.
Niemniej, program Eurofighter Typhoon notuje w ostatnich miesiącach kolejne sukcesy. 20 grudnia ub. r. Hiszpania zamówiła 25 samolotów w ramach programu Halcón 2, które dołączą do wcześniej zamówionych 20 egzemplarzy w ramach Halcón, a 4 grudnia Katar zamówił kolejne 12 samolotów w brytyjskiej spółce BAE Systems, która jest jednym z trzech głównych producentów tych samolotów w zakładzie w Warton w hrabstwie Lancashire, w północnej Anglii. Dołączą one do 24 wcześniej zamówionych.
Wcześniej, zakup nowych samolotów ogłosiły Włochy (24 egzemplarze) i Niemcy (20 egzemplarzy), a pozyskanie używanych egzemplarzy negocjuje z kolei Ukraina. Według doniesień prasowych na 2024 Berlin zgodził się sprzedaż 48 kolejnych do Arabii Saudyjskiej. Poza tym, wcześniej Typhoony trafiły do eksport do Austrii, Kuwejtu i Omanu. Wielka Brytania jeszcze nie podjęła decyzji o zastąpieniu swoich najstarszych Typhoonów nowymi.